Προσέξτε τώρα σε τι κράτος ζούμε. Σ’ ένα χωριό που απέχει δυο ώρες από την Αθήνα, πουλιέται ένα οικόπεδο που έχει προκύψει από κατεδάφιση παλιού σπιτιού. Ο ιδιοκτήτης λέει ότι είναι 750 μέτρα. Το είδα, μου άρεσε ο τόπος για να φτιάξω ένα μικρό εξοχικό, πήγα να το πάρω. Κάτι διάβασα όμως για το Προεδρικό Διάταγμα που αφορά οικισμούς κάτω των 2000 κατοίκων, δεν ήξερα επίσης αν το οικόπεδο είχε τίποτα κρυφά βάρη, οπότε απευθύνθηκα σε ντόπιο μηχανικό και εργολάβο μαζί. Άνθρωπο της πιάτσας αυτός, ξέρει τι συμβαίνει στην πράξη και όχι στα χαρτιά. Διαβάστε τι μου είπε.
«Φέρε μου ένα τοπογραφικό του οικοπέδου, να το πάω σ’ έναν φίλο μου υπάλληλο της πολεοδομίας, ατύπως φυσικά και με κάποια πληρωμή, ο οποίος θα το μελετήσει και θα με βεβαιώσει προκαταβολικά ότι το οικόπεδο είναι οικοδομήσιμο. Κι αν πει «ναι», τότε πάρε το. Αν πει «δεν είμαι βέβαιος» τότε μην το πάρεις, γιατί μάλλον θα χάσεις τα λεφτά σου. Εκτός αν το αγοράσεις για απλό χωράφι, αλλά τότε θα πληρώσεις το ένα τρίτο της τιμής που σου ζητάνε.»
Σας εξομολογούμαι ότι τον κοίταξα σαν χάνος. «Μα το χωράφι είναι εκατό μέτρα από την πλατεία του χωριού, στο κέντρο του οικισμού, δεν μπορεί να υπάγεται στις διατάξεις του Προεδρικού διατάγματος που πέρασε την Μεγαλοβδομάδα. Είχε και σπίτι μέσα, χτισμένο από τον καιρό του Νώε. Προφανώς, ανήκει στα όρια του οικισμού προ του 1929. Αν ήταν στα εξωτερικά όρια του χωριού που κανείς δεν ξέρει αν πρόκειται για χωράφια ή οικόπεδα, να το καταλάβω. Τώρα όμως; Γιατί να ρωτήσω προκαταβολικά (και ατύπως) την πολεοδομία; Αφού ο νόμος είναι ξεκάθαρος. Κι έπειτα τι θα πει «δεν είμαι βέβαιος»; Είτε ‘’ναι’’ θα πει, είτε «όχι», αυτό είναι το λογικό.»
Γέλασε. «Εγώ σου λέω φιλικά τι πρέπει να κάνεις, για να μην διακινδυνεύσεις τα λεφτά σου. Δεν έχει σημασία τι λέει ο νόμος που ξέρεις εσύ, αλλά τι θα σου απαντήσει η συγκεκριμένη πολεοδομία που εφαρμόζει τους νόμους, όταν της καταθέσεις αίτηση οικοδομικής άδειας. Διότι αγοράζοντας το έτσι, ρίχνεις ζαριά. Αν σου εγκρίνει, πάει καλά, ξεκινάς να χτίζεις. Αν δεν σου εγκρίνει, έμπλεξες. Θα αρχίσεις τις ενστάσεις και τις παραενστάσεις, θα τρέχεις στα δικαστήρια, θα φας μια δεκαετία και άκρη δεν θα βγάλεις.
Διότι υπάρχουν τόσοι νόμοι, και τροπολογίες, και δεδικασμένα, και εγκύκλιοι, και αλλαγές διατάξεων, που ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος ότι θα πάρεις έγκριση οικοδομής. Οπότε είναι καλύτερο να πληρώσεις εκ των προτέρων δυο-τρία κατοστάρικα για να βεβαιωθείς. Ακόμα και να τα χάσεις, θα ‘χεις γλυτώσει πολλά χιλιάρικα. Το ‘’όχι’’ είναι εύκολο αν η άδεια οικοδομής καταστρατηγεί ευθέως κάποιο νόμο, το σαφές ‘’ναι’’ όμως ποτέ δεν το ‘χεις εξασφαλισμένο. Άρα κάνει μια έρευνα στην συγκεκριμένη πολεοδομία πριν αγοράσεις, για να χεις το κεφάλι σου ήσυχο.»
Δεν ξέρω αν με καταλαβαίνετε. Αν για ένα οικόπεδο φαινομενικά καθαρό και απολύτως οικοδομήσιμο ισχύουν αυτά, φανταστείτε τι συμβαίνει στην πράξη για τα οικόπεδα που εμπίπτουν στις διατάξεις του πρόσφατου προεδρικού διατάγματος που μέσα σε μια νύχτα μετέτρεψε οικόπεδα σε χωράφια. Ας λέει ο Γενικός Γραμματέας χωρικού σχεδιασμού στις τηλεοράσεις ότι οι ιδιοκτήτες τέτοιων οικοπέδων μπορούν να βγάλουν άδεια οικοδομής ακόμα και τώρα, εκτός από την Πάρο, το Ρέθυμνο και το Πήλιο για τα οποία γνωμοδότησε συγκεκριμένα το Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην πράξη γίνεται της κακομοίρας, κάθε πολεοδομία πράττει κατά βούληση και κάθε μηχανικός κατά το γούστο του.
Για την ιστορία του πράγματος, έστειλα τοπογραφικό του οικοπέδου στον μηχανικό και κείνος το προώθησε στον κατάλληλο άνθρωπο. Ξέρετε τι μου απάντησε; «Εντάξει είναι το χωράφι. Κατά 95% χτίζει. Πάρτο.» Προσέξτε, δεν μου είπε «ναι, χτίζει», μου είπε «κατά 95%». Κι όταν, πάλι κοιτάζοντας τον σαν χάνος «τι σημαίνει αυτό το 95%;», ο μηχανικός μου απάντησε πονηρά. «Σημαίνει ότι και κάποιο προβληματάκι να εμφανιστεί, είναι μικρό οπότε το αντιμετωπίζουμε…»
