Τι αναρωτιούνται όλοι; Μα πώς διάολο αποκαλύπτονται διαρκώς σκάνδαλα ή προβλήματα ή αστοχίες της κυβέρνησης, αλλά μήτε ο Μητσοτάκης παθαίνει ζημιά, μήτε τα ποσοστά της ΝΔ καταβαραθρώνονται, μήτε η επιβίωση και η σταθερότητα της κυβέρνησης κλονίζεται στα σοβαρά. Υπάρχει απάντηση σ’ αυτό το φαινομενικά παράδοξο γεγονός. Το μυστικό κρύβεται στον όρο «σαρωτική πολιτική ηγεμονία» του κόμματος που κυβερνά και του αρχηγού του. Θέλετε αντί για «ηγεμονία» να μιλήσετε για «σαρωτική κυριαρχία»; Το ίδιο πράγμα λέτε.
Εξηγούμαι. Τι είχαμε όλη την περίοδο της μεταπολίτευσης; Δικομματισμό. Αρχικά ΝΔ με Ένωση Κέντρου, μετά για μακρύτατο χρονικό διάστημα ΠΑΣΟΚ με ΝΔ και στη συνέχεια ΝΔ με ΣΥΡΙΖΑ. Την περίοδο του δικομματισμού ήταν ενεργός και λειτουργικότατος ο μηχανισμός εναλλαγής. Το ένα κόμμα συρρικνωνόταν, αυτομάτως το άλλο γιγαντώνονταν. Το ένα έπεφτε από την εξουσία, το άλλο το διαδεχόταν σχεδόν αυτόματα.
Οι δύο πρωταγωνιστές του δικομματισμού κάλυπταν αντίστοιχα τους δυο απέναντι πόλους του κοινωνικού, πολιτικού και ιδεολογικού χάρτη. Ο μηχανισμός ήταν σχεδόν αυτόματος. Η αποτυχία του ενός (κόμματος ή ηγέτη) σήμαινε την επιτυχία του απέναντι, η απαξίωση του ενός οδηγούσε στην απ’ ευθείας ενδυνάμωση του άλλου, η ήττα του ενός έφερνε αμέσως τον θρίαμβο του αντιπάλου. Ήταν ένα είδος πολιτικών συγκοινωνούντων δοχείων, με πολλές ιδιαιτερότητες ανά εποχή ασφαλώς, αλλά το σύστημα έτσι λειτουργούσε.
Μετά το 2019 και κυρίως μετά το 2023, το διπολικό αυτό σύστημα κατέρρευσε. Σήμερα υπάρχει ένας ηγέτης, μια κυβέρνηση, ένα κόμμα, και γύρω του (αριστερά και δεξιά) πολλοί μικροί αδύναμοι σχηματισμοί δίχως την παραμικρή πιθανότητα κυβερνησιμότητας, ούτε κατά μόνας, ούτε μέσω συμμαχιών. Τι έχει καταφέρει η ΝΔ, λόγω Μητσοτάκη αλλά και εσωτερικής ανθεκτικότητας; Να διατηρεί αλώβητο έναν σκληρό πυρήνα της τάξης του 25-30% και να είναι το μόνο ελληνικό κόμμα που διαθέτει πρακτικά τις προϋποθέσεις να κυβερνά τη χώρα.
Όταν όμως μόνο από ένα κόμμα κατέχει το καίριο προτέρημα της κυβερνησιμότητας, τότε όλες οι παλιότερες λειτουργίες του δικομματισμού μεταφέρονται σιγά-σιγά στον δικό του χώρο. Αυτήν τη στιγμή, η κεντροδεξιά και η κεντροαριστερά, ο φιλελευθερισμός και ο κρατισμός, ο εκσυγχρονισμός και ο συντηρητισμός, ο παλαιοκομματισμός και σύγχρονος τρόπος πολιτικής δράσης, ο λαϊκισμός και ο τεχνοκρατισμός, συνωστίζονται όλοι τους εντός της ΝΔ. Μιλάμε για τον απόλυτο πολυσυλλεκτισμό.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εντός της ΝΔ ενυπάρχουν τώρα και οι δύο βασικές παλιότερες λειτουργίες του δικομματισμού. Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση. Παλιότερα, το ένα κόμμα κυβερνούσε, το άλλο αντιπολιτευόταν στα σοβαρά. Σήμερα η ΝΔ είναι παράλληλα και κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Η ίδια κάνει γκάφες, η ίδια τις διορθώνει. Η ίδια κάνει σκάνδαλα, η ίδια κάνει και την κάθαρσή τους. Η ίδια κάνει βήματα, η ίδια κάνει και τα πισωγυρίσματα απ’ αυτά. Όπως τα κάνει, αλλά όλα γίνονται εντός των τειχών της.
Στο εσωτερικό της γίνονται οι μάχες, στο εσωτερικό της διαμορφώνονται οι τελικοί συσχετισμοί. Είναι το αποτέλεσμα της πλήρους πολιτικής της ηγεμονίας. Μην απορείτε λοιπόν που σήμερα η κοινωνία συγκλονίζεται από αποκαλύψεις και προβλήματα (παρακολουθήσεις, Τέμπη, ΟΠΕΚΕΠΕ), αλλά αύριο ο Μητσοτάκης με την κυβέρνηση του βγαίνουν ουσιαστικά αλώβητοι. Όσο θα διαθέτουν αυτή την πολιτική κυριαρχία, κάθε πρόβλημα θα ξεσπά και θα χωνεύεται μέσα στα πολιτικά της σύνορα.
Και θα ρωτήσετε. «Πότε θα διαταραχτεί αυτή η ηγεμονία;» Η απάντηση κι εδώ είναι σαφής. «Όταν θα εμφανιστεί ένας άλλος ηγέτης απέναντι στον Κυριάκο». Πότε, πώς και αν θα εμφανιστεί, δεν μπορώ να απαντήσω. Η Ιστορία είναι άδηλη σ’ αυτά. Της αρέσουν οι εκπλήξεις. Καμιά φορά παίρνει κάποιον από το πουθενά και τον αναδεικνύει αστραπιαία, καμιά φορά αποφασίζει να κρατήσει τον ίδιο πρωταγωνιστή για τρεις δεκαετίες. Που να ξέρω…
