Επιμέλεια Κώστας Στούπας
Πίθηκοι, βελάκια και δείκτες: Η ψυχρολουσία του Malkiel στους επενδυτικούς «γκουρού»
Το «A Random Walk Down Wall Street» του Burton Malkiel δεν είναι απλώς ένα επενδυτικό βιβλίο. Είναι μια κατεδάφιση όλου του οικοδομήματος των επαγγελματιών επενδυτών και των «σοφών» της αγοράς. Ο καθηγητής του Princeton διατυπώνει ωμά τη θεωρία του «τυχαίου περιπάτου»: οι τιμές των μετοχών κινούνται απρόβλεπτα και τυχαία, επηρεασμένες από ειδήσεις, ψυχολογικές διακυμάνσεις και παράγοντες που κανένα μοντέλο δεν μπορεί να προβλέψει συστηματικά.
Ούτε οι τεχνικοί αναλυτές, ούτε οι θεμελιωδολόγοι, ούτε οι τηλεσχολιαστές των πάνελ — κανείς δεν μπορεί να νικήσει σταθερά την αγορά. Όχι επειδή δεν είναι έξυπνοι. Αλλά επειδή η ίδια η αγορά ενσωματώνει την πληροφορία με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα που ξεπερνά κάθε ανθρώπινη δυνατότητα.
Η απάντηση του Malkiel; Όχι στη «μαγική» επιλογή μετοχών, ναι στην παθητική στρατηγική: ευρείας βάσης χαρτοφυλάκια, index funds, μικρό κόστος και μεγάλη πειθαρχία. Ειδικά για τον μικροεπενδυτή, η αλαζονεία του market timing είναι η ταχύτερη διαδρομή προς την αποτυχία.
Η περίφημη φράση του — «ένας πίθηκος με δεμένα τα μάτια που ρίχνει βελάκια θα είχε ίδιες αποδόσεις με έναν διαχειριστή αμοιβαίων» — δεν είναι υπερβολή. Είναι συμπέρασμα εμπειρικών στοιχείων και ιστορικής παρατήρησης.
Η αγορά, λέει ο Malkiel, είναι ένα τέρας που δεν εξημερώνεται. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να φτιάξουμε ένα χαρτοφυλάκιο και να σταματήσουμε να το κοιτάμε καθημερινά. Όσο πιο απλή και πειθαρχημένη η στρατηγική, τόσο πιο έξυπνη.
Αγορά: Το φράγμα των 1.900 μονάδων έπεσε…
Ο στρατηγός Χάνς Γκουντέριαν διέσχισε τις Αρδέννες, παρέκαμψε τη γραμμή Μαζινό και μπήκε στο Παρίσι πριν οι πεζικάριοι καταλάβουν τι έγινε. Κάπως έτσι λειτουργεί και το ταμπλό όταν ξεκινούν τα «τεθωρακισμένα»: τράπεζες, Coca Cola HBC, και 2-3 ακόμη βαριά ονόματα.
Η χθεσινή άνοδος ήταν καθαρό δείγμα μηχανοκίνητης επέλασης. Δεν ήταν ένα απλό ριμπάουντ με χαρτάκια – ήταν επίθεση με όγκο, κίνηση και επιλεκτική στόχευση. Και όταν ανοίγουν τα "βαριά", συνήθως υπάρχει και συνέχεια.
Στην αγορά, όπως και στον πόλεμο, η ταχύτητα κερδίζει έδαφος. Εκεί που υπάρχουν κέρδη, ταμείο και αφήγημα που πατάει στην πραγματικότητα, η άνοδος έχει πλάτη. Αντίθετα, οι εταιρείες με "καλλιτεχνική λογιστική", ομολογιακά μπαλώματα και φανταστικά business plans, είναι απλώς εύκολοι στόχοι.
Το δίλημμα για τον επενδυτή παραμένει διαχρονικό:
Θες να μπεις με τα τεθωρακισμένα ή να μείνεις πίσω με το μουλάρι του πυροβολικού;
Απ’ τα σήματα στο ταμπλό, η μάχη μόλις ξεκίνησε.
ABN Amro: Ανάκαμψη από τα τέλη του 2025
Παρά την αναμενόμενη συρρίκνωση της οικονομίας της Ευρωζώνης το β’ τρίμηνο του 2025, οι αναλυτές της ABN Amro διατηρούν αισιόδοξη μακροπρόθεσμη προοπτική, κάνοντας λόγο για μια μεταβατική φάση «καταιγίδας πριν την ηρεμία».
Σύμφωνα με την τράπεζα:
Οι μειώσεις επιτοκίων συνεχίζουν να τονώνουν τη ζήτηση μέσω αύξησης του δανεισμού.
Τα πραγματικά εισοδήματα ενισχύονται, ενώ οι δημοσιονομικές δαπάνες αυξάνονται, κυρίως στη Γερμανία, η οποία εγκαταλείπει σταδιακά τη σφιχτή λιτότητα.
Η ανάπτυξη 0,6% στο α’ τρίμηνο 2025 επιβεβαιώνει την ανθεκτικότητα της Ευρωζώνης μετά την ενεργειακή κρίση.
Ωστόσο, η ABN Amro προειδοποιεί ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα επηρεαστεί αρνητικά βραχυπρόθεσμα από τους νέους δασμούς που επιβάλλουν οι ΗΠΑ, στο πλαίσιο του αναζωπυρωμένου εμπορικού πολέμου.
Παρά τις δυσκολίες, οι αναλυτές θεωρούν ότι:
Η Ευρώπη κερδίζει γεωπολιτικά πλεονεκτήματα, καθώς η αστάθεια των ΗΠΑ στρέφει επενδυτικά κεφάλαια προς την Ευρωζώνη, ως πιο σταθερή εναλλακτική.
Η συνολική εικόνα βελτιώνεται σταδιακά, καθώς οι αγορές προεξοφλούν σταθερότητα νομισματικής πολιτικής και σταδιακή ανάκαμψη από το τέλος του 2025 και μετά.
Σε μια φάση μεταβλητότητας και ασύμμετρων κινδύνων, η ABN Amro προβλέπει ότι η ανάκαμψη της Ευρωζώνης δεν είναι θέμα "αν", αλλά "πότε" — και το "πότε", τοποθετείται στο τέλος του 2025 με αρχές 2026.
Viohalco & ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ: Το θεμελιώδες "σύν" και το τεχνικό "σήμα"
Στα ραντάρ των επενδυτών έχει μπει ξανά ο όμιλος Viohalco, με τις μετοχές της μητρικής αλλά και της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ να καταγράφουν αξιόλογες κινήσεις ανόδου στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις.
Η Viohalco παραμένει διαχρονικά υποτιμημένη, αν λάβει κανείς υπόψη την εσωτερική της αξία, δηλαδή το άθροισμα των συμμετοχών της. Το discount παραμένει βαρύ, και αν υπάρξει διάσπαση της περιοχής των 6,3 ευρώ, τεχνικά ανοίγει ο δρόμος για σημαντική υπεραξία — όπως μας λένε και οι "παλιοί" της αγοράς.
Η ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ, με τη σειρά της, αποτυπώνει ήδη στα αποτελέσματα την ανθεκτικότητά της σε ένα δύσκολο περιβάλλον πρώτων υλών και επιτοκίων. Η τεχνική εικόνα δείχνει προοπτική διάσπασης των 3 ευρώ, τιμή-ορόσημο για την ψυχολογία της αγοράς.
ΑΔΜΗΕ: Το γεωπολιτικό αγκάθι του Great Sea Interconnector – Ρήτρες, ρήγματα και ρίσκα
Κανονικά συνεχίζεται το πρώτο σκέλος του project Great Sea Inerconnector, δηλαδή η διασύνδεση Κρήτης - Κύπρου με την γαλλική Nexans πα προχωρεί στην κατασκευή του καλωδίου.
Σύμφωνα με στελέχη του ΑΔΜΗΕ, η πόντιση του καλωδίου θα γίνει εντός χρονοδιαγράμματος σε περίπτωση που οι σχετικές έρευνες ολοκληρωθούν εγκαίρως, μετά, δηλαδή, το ξεμπλοκάρισμα των ερευνών στα διεθνή ύδατα, που έχουν παγώσει λόγω των παράνομων αξιώσεων της Τουρκίας.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι και αυτό των πληρωμών από πλευράς της Ρυθμιστικής Αρχής της Κύπρου (ΡΑΕΚ) προς την Nexans. H ΡΑΕΚ αρνείται να ξεμπλοκάρει την αποζημίωση του ΑΔΜΗΕ για τις δαπάνες στις οποίες έχει προχωρήσει ως σήμερα.
Πέρα από την ανάκτηση των δαπανών, στην περίπτωση που η Κύπρος δηλώσει επίσημα ότι δεν θα προχωρήσει σε αποζημιώσεις, καθώς εκτιμά πως το έργο έχει ματαιωθεί λόγω γεωπολιτικού ρίσκου, τότε θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η ρήτρα που προβλέπεται στην διακρατική συμφωνία, για κάλυψη των δαπανών του Διαχειριστή κατά 50-50% από τις δύο χώρες, στην περίπτωση ακύρωσης της διασύνδεσης για λόγους ανωτέρας βίας (μεταξύ των οποίων και η γεωπολιτική εμπλοκή). Επομένως, σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να εξοφλήσει το 50% των δαπανών που έχει κάνει μέχρι τώρα ο ΑΔΜΗΕ.
Για το δεύτερο σκέλος του Great Sea Interconnector, δηλαδή τη διασύνδεση Κύπρος-Ισραήλ, υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα ο ΑΔΜΗΕ παρουσίασε στις αρμόδιες Ρυθμιστικές Αρχές Κύπρου (ΡΑΕΚ) και Ισραήλ (PUA) τις μελέτες κόστους – οφέλους για τη διασύνδεση. Από τη μελέτη, και με βάση το όφελος κάθε χώρας, προκύπτει επιμερισμός του κόστους κατά 80% περίπου στο Ισραήλ και κατά 20% στην Κύπρο.Οι δύο ρυθμιστές θα πρέπει να καταλήξουν σε Συμφωνία Διασυνοριακού Επιμερισμού του Κόστους (CBCA) μέσα σε έξι μήνες, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2025 με αρχές του 2026.
Αλουμύλ: Επιχειρηματική πειθαρχία και επενδυτικό re-rating
Η Αλουμύλ, που εδώ και καιρό προσπαθεί να αποτιμηθεί όχι ως "παρελθόν" αλλά ως βιομηχανικό comeback, φαίνεται να επιβεβαιώνει τις προσδοκίες. Ο τζίρος στο εξάμηνο ενισχύεται κατά 15%, ενώ το EBITDA ακολουθεί, βελτιώνοντας εντυπωσιακά τους δείκτες μόχλευσης. Από 6,4 φορές EBITDA ο καθαρός δανεισμός έπεσε στις 2,93, με σαφή στόχο την περαιτέρω υποχώρηση. Αν η διοίκηση τηρήσει το guidance, δεν αποκλείεται και re-rating στην αγορά.
Μουζάκης: Παλιά εταιρεία, νέο πρόβλημα
Η περίπτωση της Μουζάκης θυμίζει την κλασική παγίδα εγγυήσεων: μπήκε εγγυήτρια σε δάνεια της Ήλιος, η οποία αδυνατεί να τα αποπληρώσει — και τώρα καλείται να τα καλύψει με ομολογιακό δάνειο μετατρέψιμο σε μετοχές, στα 0,73 ευρώ, την ώρα που η μετοχή κινείται κάτω από τα 0,50 ευρώ. Η αποτυχία κάλυψης της έκδοσης είναι το πιθανότερο σενάριο αν δεν προχωρήσουν οι βασικοί μέτοχοι. Ίσως γι’ αυτό τις τελευταίες μέρες παρατηρείται έντονη κινητικότητα στη μετοχή, μήπως και... κλείσει η ψαλίδα.
Άγονοι οι πλειστηριασμοί – Μοναδικό «χτύπημα» το οικόπεδο του Αγούδημου
Μια ακόμα εβδομάδα πλειστηριασμών με... χαμηλές πτήσεις για την κτηματαγορά, καθώς από τα πέντε ακίνητα που βγήκαν στο σφυρί την Τετάρτη, μόλις ένα άλλαξε χέρια, ενώ τα υπόλοιπα έμειναν στα «αζήτητα».
Το μοναδικό ακίνητο που εκποιήθηκε ανήκε στην οικογένεια του εκλιπόντος εφοπλιστή Μάκη Αγούδημου. Πρόκειται για αγροτεμάχιο 4.796 τ.μ. στον Δήμο Σαρωνικού, το οποίο πουλήθηκε στην τιμή εκκίνησης — ούτε ευρώ παραπάνω ούτε παρακάτω: 877.669 ευρώ, μόλις ένα ευρώ πάνω από την αρχική τιμή. Κλασική περίπτωση «συμβολικού ενδιαφέροντος».
Αντίθετα, άγονος κηρύχθηκε ο πλειστηριασμός των 74 αγροτεμαχίων της "Έδραση Ψαλλίδας" στον Δήμο Κρωπίας, τα οποία συγκροτούν ενιαίο βιομηχανικό συγκρότημα με 25 κτίρια και τιμή εκκίνησης 19 εκατ. ευρώ. Η απουσία ενδιαφέροντος, ακόμα και για ακίνητα με τέτοιο βιομηχανικό αποτύπωμα, δείχνει την αδράνεια της αγοράς.
Καμία προσφορά και για τα ακίνητα της "Αρωγή Θεσσαλίας Α.Ε." στη Λάρισα, με τιμή εκκίνησης 7 εκατ. ευρώ, καθώς και για το θυγατρικό αγροτεμάχιο της «Αποκατάσταση Α.Ε.» έκτασης 6.250 τ.μ., που βγήκε στο σφυρί έναντι 1,6 εκατ. ευρώ.
Τέλος, χωρίς πλειοδότη παρέμεινε και ο πλειστηριασμός της ξενοδοχειακής μονάδας 4 αστέρων “Adel Paradise” στο Ρέθυμνο, με αρχική τιμή 3.517.000 ευρώ. Η έλλειψη ενδιαφέροντος για τουριστικό ακίνητο εν μέσω θερινής σεζόν φανερώνει μάλλον επιφυλάξεις για την τοποθεσία, τη βιωσιμότητα ή το κόστος.
Συμπέρασμα: Τα μεγάλα ονόματα, τα εκατομμύρια στις τιμές εκκίνησης και οι εντυπωσιακές εκτάσεις δεν αρκούν όταν οι επενδυτές κρατούν μικρό καλάθι. Η αποχή των αγοραστών είναι ηχηρό μήνυμα για τις αξίες που ζητούνται.
JP Morgan: Χαμηλό ρίσκο, υψηλή εμπιστοσύνη
Ως μια σπάνια περίπτωση αυτοσυγκράτησης και πειθαρχίας στον φουρτουνιασμένο χώρο της έκδοσης κρατικού χρέους στην Ευρωζώνη παρουσιάζει την Ελλάδα η JP Morgan. Σε μια περίοδο αυξανόμενης εκδοτικής δραστηριότητας και δημοσιονομικών αποκλίσεων, η Αθήνα διατηρεί αμετάβλητο το ετήσιο πρόγραμμα εκδόσεων στα 8 δισ. ευρώ, επιλέγοντας σαφώς μια ήπια και στοχευμένη προσέγγιση.
Η Ελλάδα:
Ακύρωσε δύο δημοπρασίες το β’ τρίμηνο, χάρη στην καλή πορεία του προϋπολογισμού.
Έχει ήδη ολοκληρώσει ανταλλαγές ομολόγων ύψους 1,5 δισ. ευρώ.
Σχεδιάζει μόλις 500 εκατ. ευρώ νέες εκδόσεις το γ’ τρίμηνο, ποσό που δεν επηρεάζει τη σταθερή χρηματοδοτική στρατηγική.
Η εφαρμογή της "ρήτρας διαφυγής" (escape clause) για τις αμυντικές δαπάνες ενισχύει περαιτέρω την ευελιξία της κυβέρνησης, επιτρέποντας στοχευμένες αυξήσεις χωρίς παραβίαση των ευρωπαϊκών κανόνων. Η Ελλάδα είναι μία από τις έντεκα χώρες της Ευρωζώνης που έχουν ενεργοποιήσει αυτή τη δυνατότητα.
Σύμφωνα με την JP Morgan, παρά τις πιέσεις για αυξημένες χρηματοδοτικές ανάγκες πανευρωπαϊκά, δεν διαφαίνεται κίνδυνος ασφυξίας στις αγορές χρέους εντός του 2025. Η ελληνική στρατηγική προβάλλεται ως υπόδειγμα ισορροπίας μεταξύ δημοσιονομικής σύνεσης και επενδυτικών στόχων.
Η Ελλάδα καταφέρνει να προσελκύει επενδυτικό ενδιαφέρον με ένα ήπιο, προβλέψιμο ρίσκο, χάρη στη μακροοικονομική σταθερότητα και την αξιόπιστη διαχείριση του χρέους. Και όσο διατηρεί αυτή τη γραμμή, παραμένει ελκυστικός προορισμός για τους αγοραστές ομολόγων, κερδίζοντας με σταθερά βήματα κάτι πιο δύσκολο από την πρόσβαση: την εμπιστοσύνη.
Αποχωρούν οι ξένοι από τις ΑΠΕ – Ντόμινο φυγής και καμπανάκι για την ελληνική ενεργειακή πολιτική
Ένας ένας εγκαταλείπουν την ελληνική αγορά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) οι ξένοι παίκτες, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα αποεπένδυσης και απογοήτευσης για το εγχώριο ενεργειακό περιβάλλον.
Μετά την πορτογαλική EDPR, που αποχώρησε πρόσφατα από την Ελλάδα, σειρά πήρε η γερμανική ABO Energy, η οποία πούλησε τη θυγατρική της στη Helleniq Energy, σε μια κίνηση που – σύμφωνα με πηγές της αγοράς – δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό, αλλά μέρος ενός ευρύτερου "ντόμινο" εξόδων.
Ο λόγος;
Οι περικοπές παραγωγής, οι αρνητικές τιμές σε ώρες χαμηλής ζήτησης, οι καθυστερήσεις στις πληρωμές, αλλά και η έλλειψη ξεκάθαρου επενδυτικού πλαισίου, αποθαρρύνουν εταιρείες που αναζητούν σταθερότητα και απόδοση για το κεφάλαιό τους.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα χερσαία αιολικά ή τα φωτοβολταϊκά, αλλά επεκτείνεται και στα υπεράκτια αιολικά — έναν κλάδο που θα μπορούσε να απογειώσει την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, αν δεν καθυστερούσε δραματικά η έκδοση της Υπουργικής Απόφασης για το Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης.
Η γωνιά των αναγνωστών
Τι συμβαίνει με την ΕΤΕ
Καλησπέρα,
θα ήθελα να με βοηθήσεις και να μου πεις τι είναι αυτό το σήμα που εννοείς σε αυτό το άρθρο σου, επειδή εγώ είμαι νέα και προσπαθώ θα ήθελα να το μάθω.
"ΕΤΕ: Κάτι «τρέχει» πίσω από τα νούμερα...
Με άνοδο 2,86% την Παρασκευή και συναλλαγές που άγγιξαν τα 46 εκατ. ευρώ, η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας ηγήθηκε της ανόδου στο ταμπλό. Ο όγκος ήταν σχεδόν διπλάσιος από τον μέσο όρο των τελευταίων εβδομάδων — ένδειξη πως κάποιοι κινούνται μεθοδικά, όχι ευκαιριακά.
Στα 11 ευρώ, η μετοχή προσεγγίζει το υψηλότερο επίπεδο πολλών ετών, και μάλιστα με τα θεμελιώδη να επιβεβαιώνουν τη δυναμική: κερδοφορία-ρεκόρ, ισχυρό κεφαλαιακό μαξιλάρι, ελάχιστο ρίσκο απομειώσεων.
Από τα 1,80 του 2020 στο σημερινό 11. Το ράλι δεν είναι μόνο τεχνικό. Ούτε μόνο θεμελιώδες. Είναι ενημερωμένο.
Όλα τα παραπάνω λένε ένα πράγμα:
Δεν είναι τυχαίο. Είναι σήμα.
Και οι παλιοί ξέρουν πώς να διαβάζουν τα σήματα πριν γίνουν τίτλοι."
Ευπρόσδεκτη και οποιαδήποτε άλλη συμβουλή.
Ευχαριστώ πολύ εκ των προτέρων!!
Τζώρτζια Μπ.
Απάντηση: Αγαπητή Τζώρτζια,
Καλησπέρα και σε ευχαριστώ θερμά για το μήνυμά σου — χαίρομαι ιδιαίτερα που νέοι άνθρωποι ενδιαφέρονται να κατανοήσουν βαθύτερα τον παλμό της αγοράς.
Σχετικά με την ερώτησή σου: όταν γράφω "είναι σήμα", αναφέρομαι σε κάτι περισσότερο από ένα απλό στατιστικό ή τεχνικό δεδομένο. Είναι μια εκτίμηση, ένας συνδυασμός ενδείξεων που, όταν διαβάζονται μαζί, «μαρτυρούν» πως κάποιοι έχουν αρχίσει να χτίζουν θέσεις με προοπτική και στόχευση. Δεν αγοράζουν επειδή είδαν ένα "καλό κερί" στο γράφημα, αλλά γιατί ξέρουν – ή διαισθάνονται – ότι έρχονται εξελίξεις που δεν έχουν ακόμα αποτιμηθεί πλήρως από την αγορά.
Το "σήμα" εδώ προκύπτει από:
Μεγάλο όγκο συναλλαγών, διπλάσιο από τον μέσο όρο.
Ανθεκτική άνοδο κοντά σε πολυετή υψηλά.
Θεμελιώδη που στηρίζουν το momentum: κερδοφορία, κεφάλαια, ποιότητα χαρτοφυλακίου.
Και — πιο δύσκολο να μετρηθεί, αλλά εξίσου σημαντικό — μια συμπεριφορά αγοράς που μοιάζει “μεθοδική” και όχι απλώς συμπτωματική.
Είναι δηλαδή το "άρωμα" που αφήνει πίσω του το έξυπνο χρήμα. Φυσικά όλα αυτά είναι μια εκτίμηση που θα μπορούσε να ανατραπεί.
Όσο για μια πιο γενική συμβουλή, μιας και ανέφερες ότι είσαι νέα στον χώρο:
Διάβαζε πολύ, αλλά αγόραζε σπάνια. Η υπομονή είναι το πιο υποτιμημένο προσόν στην αγορά. Και όταν βλέπεις κάτι που δεν σου φαίνεται τυχαίο, προσπάθησε να καταλάβεις ποιος το κάνει, γιατί το κάνει, και πού μπορεί να οδηγεί.
Καλή συνέχεια στο ταξίδι σου…
*Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δε θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
