Το κάτι παραπάνω... (με αφορμή το κλείσιμο της Louis Vuitton Θεσσαλονίκης)

Το κάτι παραπάνω... (με αφορμή το κλείσιμο της Louis Vuitton Θεσσαλονίκης)

* Του Αθανάσιου Κοσμόπουλου

Η κεντρική πολιτική ορίζουσα της σύγχρονης Δυτικής κοινωνίας είναι το δικαίωμα στην «επιλογή». Αυτό το συγκεκριμένο δικαίωμα συνιστά και τον βασικό λόγο για τον οποίο κατέρρευσε με πάταγο το «παραπέτασμα» και το τείχος που το χώριζε από τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο. Οι πολίτες, ενώ δεν τους έλειπε πρακτικά τίποτε, δεν είχαν δυνατότητα επιλογών.

Οι υμνητές του Σοβιετικού Κομμουνισμού –ακόμα και σήμερα– αντιτείνουν επιχειρηματολογώντας πως τις ημέρες της παντοδυναμίας της η ΕΣΣΔ προσέφερε σε όλους τους πολίτες στέγη, τροφή, θέρμανση, μόρφωση, ένδυση, υπόδηση, αθλητισμό... Παραβλέπουν όμως ότι ΔΕΝ υπήρχε προσφορά του διαφορετικού, δεν νοείτω δικαίωμα επιλογής. Ένας τύπος ψωμιού, ένας τύπος κρέατος, ένα είδος υποδημάτων (για άντρες και άλλο για γυναίκες). Η πολιτική ισοπέδωση της ομοιόμορφης εξίσωσης εξασφάλιζε μεν την κάλυψη στοιχειωδώς των βασικών αναγκών, αλλά απαγόρευε συνειδητά την «επιλογή», καθώς δεν πρόσφερε το διαφορετικό.

Και αυτό είχε ως δικαιολογητική βάση το γεγονός πως όταν επιλέγεις, σκέπτεσαι, κρίνεις και συγκρίνεις και τότε εκφράζεις άποψη και προτίμηση.

Το σύστημα δεν ήθελε σκεπτόμενους πολίτες που κρίνουν και επιλέγουν, διότι αυτή η κριτική στάση μπορεί εργαλειακά να μεταφερθεί με προβολή και σε άλλα μείζονα πολιτικά ζητήματα, πέραν της καθημερινής τύρβης των πραγμάτων της επιβίωσης.

Το δικαίωμα στην επιλογή υποθάλπει τη διαφορετικότητα, εξάπτει αισθήματα ανταγωνισμού και μίμησης, τα οποία διαταράσσουν την αριστερή κοινωνία της ισότητας των όλων.

Έτσι μαζί με το απολεσθέν δικαίωμα της επιλογής, αυτονόητα καταβυθίσθηκε και το ζήτημα της ποιότητας. Η ποιότητα καθορίζεται από το βάθος στο οποίο το έργο ενσωματώνει τις εναλλακτικές επιλογές και κυριαρχεί σε αυτές, έχει πει ο Theodor W. Adorno (1903-1969, Γερμανός φιλόσοφος). Σημασία τότε είχε απλά να καλύπτεις τις βασικές ανάγκες σου, χωρίς επιδαψιλεύσεις ποιοτικών χαρακτηριστικών τα οποία συνιστούν αστικές επιφάσεις δυτικών κοινωνιών.

Στη λογική αυτή δεν χρειάζονται γραβάτες, δεν απαιτείται σιδέρωμα και ξύρισμα, δεν έχουν νόημα οι ποιοτικές διαφορετικότητες που παραβλέπουν την ουσία του «είναι» και του «γίγνεσθαι». Αρκεί να καλύπτεις σε απόλυτα βασικό βαθμό την ανάγκη σου. Για να μεταφέρεις τα χαρτιά σου, δεν απαιτείται πολυτελής δερμάτινος χαρτοφύλακας LV –είναι προκλητικά περιττός– αρκεί ένα υφασμάτινο χειροποίητο σακίδιο.

Ένα κατάστημα πολυτελών ειδών μόνο κακό δημιουργεί υπό το πρίσμα της γνήσιας και ακηδεμόνευτης αριστερής προσέγγισης. Δημιουργεί επιθυμία για το «κάτι παραπάνω», το ποιοτικότερο, το διαφορετικό... Προκαλεί, εξάπτει, ενοχλεί...

Αν οι ευκαιρίες εκμαυλισμού του λαού εκλείπουν, τότε καλύτερα για τον λαό…

* Ο κ. Αθανάσιος Κοσμόπουλος είναι νομικός.