«Πολλά ξέρεις, μα λίγα σ' ωφελάνε'»

«Πολλά ξέρεις, μα λίγα σ' ωφελάνε'»

Του Δημήτρη Καμπουράκη

Σήμερα δεν θ' ασχοληθώ ούτε με τον Κυριάκο, ούτε με τον Τσίπρα, ούτε με τον Ερντογάν. Το κλίμα των ημερών με ωθεί να κάνω άλλα πράγματα. Να καταβυθιστώ στα ενδότερα του εαυτού μου, να ψάξω δηλαδή την περιβόητη αυτογνωσία μου δίχως την οποία η ζωή παύει να έχει νόημα. Έτσι λένε οι ψυχολόγοι. Α ναι, να κάνω επίσης έναν προσωπικό απολογισμό, δίχως τον οποίον η αυτογνωσία είναι αδύνατη.

Από πού ν' αρχίσω όμως αυτή την βασανιστική πορεία προς την λυτρωτική αυτογνωσία μου; Θυμάμαι τον κόκορα του Αρκά που έλεγε πως ''πρέπει να βγω από το αδιέξοδο μου, αλλά δυστυχώς δεν θυμάμαι από πού μπήκα''. Έτσι κι εγώ. Τώρα –κοντά στα εξήντα μου πια- ψάχνω την πόρτα για να μπω στα ενδότερα διαμερίσματα του εαυτού μου και να δω τι διάολο συμβαίνει εκεί μέσα, όμως μήτε είσοδο διακρίνω, μήτε παράθυρο. Για να είμαι μάλιστα ειλικρινής μαζί σας, δεν ξέρω καν αν βρίσκομαι εντός ή εκτός του συμπαγούς οικήματος που ονομάζεται Δημήτρης.

Μήπως το μαγικό ξόρκι –σαν το άνοιξε Σουσάμη- που θα άρει την πύλη του ανακτόρου, κατοικοεδρεύει μέσα σ' έναν ειλικρινή απολογισμό των πεπραγμένων μου ως σήμερα; Δεν αποκλείεται, αυτή άλλωστε είναι η συνταγή ψυχολόγων, ψυχαναλυτών και ψυχιάτρων. Σύμφωνοι, αλλά τίνων πεπραγμένων μου πρέπει να φτιάξω τον κατάλογο και να τον αξιολογήσω ακριβοδίκαια; Των σχέσεων μου με τους κοντινούς μου ανθρώπους, με τους μακρινότερους μου, με την δουλειά μου, με την κοινωνία μου εν συνόλω ή με τον ίδιο τον Θεό;

Να αξιολογήσω τις σκέψεις μου και τις προθέσεις μου ή τις πράξεις μου και τα αποτελέσματα τους; Και άντε τα βάζω σε μια σειρά και καταλήγω –λέμε τώρα- ότι σε τούτα έκανα λάθος και σε κείνα έπραξα σωστά. Και λοιπόν; Μα το μεγάλο πρόβλημα του ανθρώπινου γένους είναι πως δεν μπορεί να ζήσει δεύτερη φορά την ιστορία του. (Και το μεγάλο του κίνητρο, μεταξύ μας, αλλά αυτό είναι θέμα άλλης συζήτησης.) Κι αν δηλαδή αποφανθώ πως κακώς πλήγωσα την γυναίκα μου, κακώς πλακώθηκα με τον κολλητό μου, κακώς αγόρασα εκείνη την μετοχή και κακώς σταύρωσα τον Φουφουτίδη στις εκλογές, τι θ' αλλάξει;

''Δεν θα τα ξανακάνεις'', θα μου απαντήσει ο ψυχολόγος. Μα φυσικά δεν θα τα ξανακάνω αυτά, κάποια άλλα θα κάνω (μπορεί και χειρότερα) διότι ποτέ δεν βρισκόμαστε στις ίδιες συνθήκες με τους ίδιους ανθρώπους δεύτερη φορά. ''Μήπως ν' αλλάξεις τον χαρακτήρα σου που τα φταίει;'' θα ξαναρωτήσει ο ψυχολόγος. Κομμάτι δύσκολο θα ανταπαντήσω εγώ, καθότι ο χαρακτήρας μου διαμορφώθηκε μέχρι τα πέντε μου χρόνια κι από τότε έχουν περάσει άλλα πενήντα πέντε.

Τέλος πάντων, δεν θέλω να αποθαρρύνω κανέναν σας στις απόπειρες βύθισης στα ενδότερα του εαυτού σας, ούτε μηδενίζω τις προσπάθειες αυτοβελτίωσης που ίσως κάνετε. Για μένα μιλώ. Εγώ προσωπικώς δεν βλέπω ούτε φως στους απολογισμούς μου, ούτε βάθος στην αυτογνωσία μου. Δεν με ωφελούν φοβάμαι. Και μου το 'λεγε η συγχωρεμένη η γιαγιά μου όταν μ' έβλεπε να διαβάζω, αλλά εγώ την κορόιδευα τότε: ''Πολλά ξέρεις Δημητρό, μα λίγα σ' ωφελάνε''. Οπότε λέω να ξαναγυρίσω στα σίγουρα, στον Κυριάκο, τον Αλέξη και τον Ταγίπ. Τελικά τους ξέρω περισσότερο από τον εαυτό μου, μην σας πω ότι περνώ και καλύτερα μαζί τους απ' ότι με μένα…