.jpg)
Του Χρήστου Ακρατόπουλου*
Την περασμένη εβδομάδα 2 μεγάλα γεγονότα συγκλόνισαν τις ΗΠΑ και απέδειξαν ότι όλα μπορούν να συμβούν σε αυτήν τη χώρα. Το πρώτο ήταν ότι για πρώτη φορά σε όλη την προεκλογική περίοδο ο Τραμπ απέκτησε βάσιμες, υπαρκτές ελπίδες ότι μπορεί να κερδίσει τη Χίλαρι Κλίντον όσο απίθανο και αν ακούγεται αυτό.
Το δεύτερο γεγονός ήταν ότι μετά από 108 χρόνια οι Chicago Cubs κατέκτησαν το Πρωτάθλημα στο baseball, το πιο δημοφιλές άθλημα στην Αμερική! Το συγκλονιστικό στην ιστορία των Cubs ήταν ότι χρειάστηκε να σπάσουν μία κατάρα 71 ετών που τους κυνηγούσε από το 1945, όταν ένας Ελληνοαμερικάνος ταβερνιάρης τους καταράστηκε την τελευταία φορά που οι Cubs είχαν φτάσει στους Τελικούς. Για τους Αμερικάνους λοιπόν, αφού έσπασε «η κατάρα του Billy Goat», πλέον όλα μπορούν να συμβούν!
Αυτό το Πρωτάθλημα το γιόρτασαν συγκινημένοι 5 εκατομμύρια οπαδοί των Cubs την προηγούμενη Παρασκευή στο Σικάγο!
Κατά διαβολική σύμπτωση, τον ίδιο αριθμό «oπαδών», δηλαδή 5 εκατομμύρια πολίτες, χρειάζεται και ο Τραμπ να προστεθούν στα 140 εκατομμύρια που αναμένεται να ψηφίσουν φέτος! Γιατί εάν ψηφίσουν 5 εκατομμύρια περισσότεροι λευκοί άνδρες χωρίς πτυχίο Κολλεγίου από όσους είχαν ψηφίσει στις εκλογές του 2012, τότε έχει καλές πιθανότητες να είναι ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ! Τα ποσοστά του στο συγκεκριμένο target group αγγίζουν το 70%!
Δύσκολο; Σίγουρα αρκετά δύσκολο, αλλά εδώ θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι από το συγκεκριμένο target group ψήφισε μόλις το 55% στις προηγούμενες εκλογές, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό συμμετοχής όσων έχουν πτυχίο Κολλεγίου ήταν 78%. Χρειάζεται λοιπόν η συμμετοχή τους να ξεπεράσει το 65%. Αν γυρίσουμε πίσω 24 χρόνια, στις εκλογές του 1992, θα δούμε ότι υπήρξαν ακριβώς 5 εκατομμύρια ψηφοφόροι του τότε ανεξάρτητου υποψήφιου Ross Perot που δεν θα είχαν ψηφίσει αν δεν ήταν αυτός υποψήφιος, όπως έδειξαν οι έρευνες μετά τις εκλογές. Και ποιοι ήταν στην πλειοψηφία τους αυτοί; Μα φυσικά οι no college whites!
Πόσο σημαντικό λοιπόν είναι αυτό το target group για τον Τραμπ; Είναι οι πιο φανατικοί υποστηρικτές του. Είναι αυτοί που έχουν κυριαρχήσει στα social media απέναντι στο κατά πολύ πιο οργανωμένο κόμμα των Δημοκρατικών. Είναι αυτοί που του έδωσαν τη νίκη στις Προκριματικές των Ρεπουμπλικάνων πέρα από κάθε πρόβλεψη. Είναι η ραχοκοκαλιά των Cultural Conservatives, της νέας κυρίαρχης ιδεολογικής τάσης που έχει αναπτυχθεί στους κόλπους του κόμματος. Είναι αυτοί που εναντιώνονται στο σημερινό κατεστημένο, που προτάσσουν την προστασία της αμερικάνικης κουλτούρας εντός των τειχών της χώρας και υποστηρίζουν τον οικονομικό προστατευτισμό ώστε να αντιμετωπιστεί η μετανάστευση της παραγωγής στο εξωτερικό. Ο Τραμπ είναι ο άνθρωπος που τους εμπνέει και το πρόγραμμά του αντανακλά ακριβώς τις ιδέες τους με πρώτο θέμα το μεταναστευτικό.
Θα βρεθούν λοιπόν αυτά τα 5 εκατομμύρια νέοι ψηφοφόροι να στηρίξουν τον Τραμπ και ταυτόχρονα οι υπόλοιπες τάσεις των Ρεπουμπλικάνων θα ψηφίσουν την επιλογή του κόμματος; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα ίσως κρίνει τις εκλογές!
Όπως επίσης και η απάντηση στο ερώτημα πόσοι μαύροι ψηφοφόροι θα ψηφίσουν τελικά. Ένα target group πολύ κρίσιμο για τους Δημοκρατικούς, όπου ο Ομπάμα είχε 90% των ψήφων στην υψηλότερη συμμετοχή από ποτέ. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μικρότερη συμμετοχή φέτος.
Μία τρίτη παράμετρος είναι οι ψηφοφόροι του Bernie Sanders που αποτέλεσαν την αντίστοιχη αντι-συστημική τάση και φαίνεται ότι τελικά θα στηρίξουν μαζικά την Κλίντον, δίνοντάς της το προβάδισμα έως τώρα. Η τάση αυτή κατάφερε να φέρει 14 εκατομμύρια πολίτες υπέρ της στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών. Η αντι-συστημική ψήφος είναι άλλωστε το κύριο χαρακτηριστικό των φετινών εκλογών. Στις Προκριματικές εκλογές και των 2 κομμάτων ψήφισαν 57 εκατομμύρια πολίτες. Τα 27 εκατομμύρια αποφάσισαν αντι-συστημικά (Τραμπ – Σάντερς)!
Σήμερα, λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες στην Αμερική, τα γκάλοπ δίνουν το προβάδισμα στη Χίλαρι με τουλάχιστον 3 μονάδες διαφορά, όμως για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια οι αναποφάσιστοι και οι ψηφοφόροι του Φιλελεύθερου Τζόνσον ξεπερνούν το 10%, κάτι που κάνει το αποτέλεσμα ακόμα πιο ανασφαλές. Το 2012 την αντίστοιχη μέρα οι αναποφάσιστοι ήταν μόλις 3%!
Τον κυριότερο ρόλο όμως παίζει το εκλογικό σύστημα στην Αμερική με τους εκλέκτορες ανά Πολιτεία. Έτσι, πιο σημαντικό είναι για έναν υποψήφιο να κερδίσει τις λεγόμενες swing states, δηλαδή τις αμφίρροπες Πολιτείες, παρά την πλειοψηφία των ψήφων σε Παναμερικανικό επίπεδο, δηλαδή όπως ακριβώς έκανε ο Μπους το 2000.
Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται ότι η Κλίντον κερδίζει σήμερα την πλειοψηφία με τουλάχιστον 272 εκλέκτορες (270 χρειάζεται για την νίκη), αρκεί να κερδίσει οπωσδήποτε 6 Πολιτείες-κλειδιά για αυτήν. Τις Pennsylvania, Virginia, Wisconsin, New Hamshire, New Mexico και Colorado (στους κίτρινους κύκλου) στις οποίες προηγείται με 3-5 μονάδες αλλά ο Τραμπ την απειλεί σοβαρά.
Ο κίνδυνος για την Κλίντον είναι ότι σε αυτές τις Πολιτείες και ειδικά στο New Hamshire και το Wisconsin (και κατά το επιτελείο του Τραμπ και στο διπλανό Michigan) οι λευκοί άντρες χωρίς πτυχίο αποτελούν την πλειοψηφία των πολιτών αλλά με χαμηλά ποσοστά συμμετοχής στις προηγούμενες εκλογές. Έτσι, αν και θεωρούνται παραδοσιακά πιο κοντά στους Δημοκρατικούς, ο κίνδυνος να χαθούν είναι υπαρκτός.
Και τι γίνεται με τις υπόλοιπες Swing States; O Τραμπ πρέπει να τις κερδίσει όλες, κάτι που φαντάζει απίθανο. Όμως σε όλες αυτές (Ohio, Georgia, Utah, Nevada, Arizona, Florida, Iowa και North Carolina), σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο Τραμπ προηγείται με μικρή διαφορά ή οι μονομάχοι είναι ισόπαλοι.
Είναι λοιπόν ντέρμπι οι εκλογές; Ούτε αυτό είναι βέβαιο με τη ρευστότητα που υπάρχει. Οι πιθανότητες είναι με το μέρος της Κλίντον και μπορεί να δούμε μία άνετη νίκη της με 350 εκλέκτορες. Όμως μπορεί να δούμε και τον Τραμπ να κερδίζει οριακά με 278. Είναι τόσες πολλές οι παράμετροι που θα μετρήσουν στο τελικό αποτέλεσμα ώστε μας κάνουν να συζητάμε για τις πιο αβέβαιες εκλογές εδώ και δεκαετίες. Ακόμα και στις οριακές εκλογές του 2000 ξέραμε ότι όλα θα κριθούν σε 2-3 αμφίρροπες Πολιτείες και τελικά όλα κρίθηκαν στη Φλόριντα. Σήμερα κανείς δεν μπορεί να μαντέψει ποια Πολιτεία θα κάνει την έκπληξη ή εάν τελικά θα υπάρχει έκπληξη. Ο Τραμπ έχει το momentum των τελευταίων ημερών, αλλά το έργο του είναι πολύ δύσκολο, καθώς στην Κλίντον αρκεί να «κρατήσει άμυνα» στις 6 Πολιτείες που αναφέραμε.
Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται από όλους αφορά την επόμενη μέρα στις ΗΠΑ. Πώς θα ξημερώσει η Τετάρτη 9 Νοεμβρίου στη χώρα; Αυτές οι εκλογές αφήνουν το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων βαθιά διχασμένο σε 3 τάσεις. Στους Δημοκρατικούς το κίνημα Sanders είναι πάρα πολύ ισχυρό και θα πιέσει για αλλαγές και στη χώρα, και στο ίδιο το κόμμα. Η μάχη που επίσης δίνεται φέτος για τον έλεγχο της Γερουσίας είναι οριακή και ίσως καταλήξει στο 50 - 50 μεταξύ των 2 μεγάλων κομμάτων.
Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες η χώρα φαίνεται να είναι βαθιά διχασμένη. Τα ποσοστά αντιπάθειας και για τους δύο υποψήφιους είναι άνω του 50%. Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων στην πραγματικότητα καταψηφίζει τον αντίπαλο υποψήφιο. Η προεκλογική καμπάνια είναι βασισμένη σε ακραίους χαρακτηρισμούς, σκάνδαλα και συνεχής επιθέσεις στον αντίπαλο. Την Τετάρτη θα έχουμε Πρόεδρο, αλλά όλοι προβλέπουν νέες μάχες να ξεκινούν τόσο στο εσωτερικό του ηττημένου κόμματος, όσο και στο εσωτερικό της ίδιας της χώρας. Και αυτό που όλοι φοβούνται στην Αμερική είναι ότι ίσως ξεκινά μία νέα περίοδος διχασμού τόσο της κοινωνίας, όσο και των 2 μεγάλων κομμάτων που θα απειλήσει τη σταθερότητα της Υπερδύναμης.
* Ο κ. Χρήστος Ακρτόπουλος είναι ιδρυτής της εταιρείας social media 3sixty.com.gr και ασχολείται με την πολιτική επικοινωνία εδώ και 25 χρόνια.
