Ανησυχούν μαθαίνω, οι τομεάρχες του ΣΥΡΙΖΑ, Έφη Αχτσιόγλου, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Αλέκος Φλαμπουράρης και Αλέξη Χαρίτσης και ο ευρωβουλευτής Παπαδημούλης για το μέλλον τον τραπεζών, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να αποτραπεί μία «ψευτοκρατικοποίηση» και να προασπιστεί το δημόσιο συμφέρον. Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να αποτελέσει το ανέκδοτο της ημέρας.
Βέβαια, το επισκίασε η δήλωση ,ότι «η κυβέρνηση Σύριζα παρέδωσε το μετρό της Θεσσαλονίκης σχεδόν έτοιμο». Αλλά και πάλι, λόγω της επικαιρότητας των τραπεζικών εξελίξεων, θα ασχοληθούμε με τις δηλώσεις – παρωδία, των τομεαρχών του Σύριζα και πρώην της κυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου. Υπουργών, που κατείχαν σημαντικές θέσεις κατά τη διάρκεια της καταστροφικής για το τραπεζικό σύστημα διακυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου.
Και δεν θα αναφερθούμε στις κομπίνες και στα ευτράπελα που επιχείρησε να κάνει η προηγούμενη κυβέρνηση, με τα βοσκοτόπια και τα αμνοερίφια της Ιθάκης και την Τράπεζα Αττικής. Και δεν θα ασχοληθούμε με την παροιμιώδη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της ίδιας τράπεζας. Θα ασχοληθούμε όμως με την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών τραπεζών και πως οδηγηθήκαμε σε αυτή.
Η ανακεφαλαιοποίηση του 2015, που ήταν η τρίτη κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών, είχε κριθεί απαραίτητη μετά τον εκτροχιασμό της οικονομίας και ειδικά του τραπεζικού συστήματος. Η πολιτική αβεβαιότητα που οδήγησε σε εκλογές τον Ιανουάριο του 2015 προκάλεσε ένα μεγάλο κύμα εκροών καταθέσεων. Η κατάσταση επιδεινώθηκε δραματικά εξαιτίας της παντελούς άγνοιας και της πλήρους ανικανότητας της κυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου να ξεφύγει από τις ιδεοληπτικές εμμονές, που συνοδεύτηκε από την παρατεταμένη «πολιτική διαπραγμάτευση» που οδήγησε τη χώρα μόλις ένα βήμα πριν από την έξοδο από την Ευρωζώνη. Οι καταθέσεις είχαν μειωθεί κατά 45 δισ. ευρώ, το «κόκκινα» δάνεια είχαν αυξηθεί, ενώ η κυβέρνηση μπροστά στο διχαστικό δημοψήφισμα του 2015, επέλεξε την επιβολή των capital controls. Η επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών, τεχνικά είχε θέσει τις τράπεζες σε καθεστώς χρεοκοπίας και η απειλή για ένα bail-in αποτελούσε μέρος της καθημερινότητας.
Η ολοκλήρωση της τρίτης ανακεφαλαιοποίησης οδήγησε στην εξαφάνιση των παλαιών μετόχων και μεταξύ αυτών και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Το ΤΧΣ που κατείχε μεγάλα πακέτα μετοχών των τραπεζών, είδε τη συμμετοχή του να περιορίζεται στο 2,7% στην Eurobank (από 35% πριν από την αύξηση), στο 11% στην Alpha Bank (από 66%), στο 26% στην Τράπεζα Πειραιώς (από 66,9%) και στο 35% στην Εθνική Τράπεζα (από 57,2%). Ετσι σε όλες τις τράπεζες, η πλειοψηφία των μετοχών πέρασε σε ιδιώτες επενδυτές από το εξωτερικό.
Εάν επιθυμήσουμε να σταχυολογήσουμε τα γεγονότα και τις αιτίες που οδήγησαν στην ανάγκη ανακεφαλαιοποιήσεων των τραπεζών θα μπορούσαμε να προβούμε στην ακόλουθη απαρίθμηση:
1. Η πρώτη και κύρια αιτία είναι το PSI, δηλαδή «κούρεμα» των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου, τα οποία οι τράπεζες είχαν στα χαρτοφυλάκιά τους. Ως αποτέλεσμα μειώθηκαν σημαντικά τα απαραίτητα εποπτικά κεφάλαια τους.
2. Η πολιτικοοικονομική αβεβαιότητα και η ύφεση αύξησε τα «κόκκινα» δάνεια και δημιούργησε «κόκκινα» δάνεια ακόμα και σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που ενώ αρχικά είχαν διαθέσιμο εισόδημα για την εξυπηρέτηση των δανείων τους, σταμάτησαν να εξυπηρετούν τα δάνεια τους.
3. Η ισχυρή αντίδραση του πολιτικού προσωπικού να μην προχωρήσει η επιθετική διαχείριση των κόκκινων δανείων και η έλλειψη εξειδικευμένης τεχνογνωσίας από την πλευρά των τραπεζών στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
4. Η συνεχής υποχώρηση των τιμών των ακινήτων, που υποχρέωσαν τις τράπεζες να αναπροσαρμόσουν προς τα κάτω τις αξίες των εμπράγματων εξασφαλίσεων, με αποτέλεσμα να εγγράψουν επιπλέον ζημίες στους ισολογισμούς τους.
5. Η περίοδος Φεβρουαρίου - Ιουνίου 2015 κατά την οποία ο αυξημένος βαθμός αβεβαιότητας, τα σενάρια περί δραχμής, τα σενάρια εξόδου από τη Ευρωπαϊκή Ένωση, τα σενάρια υιοθέτησης της στάσης πληρωμών, της εφαρμογής των IOUs, αύξησαν ραγδαία τον ρυθμό δημιουργίας νέων κόκκινων δανείων και τον ρυθμό απόσυρσης των καταθέσεων από τους τραπεζικούς λογαριασμούς.
6. Η επιβολή του περιορισμού κίνησης κεφαλαίων (Capital Controls) επιδείνωσε ακόμα περισσότερο την δραστηριότητα των επιχειρήσεων, των εισαγωγών πρώτων υλών, της εξαγωγής τελικών προϊόντων. Tα Capital Controls δυσκόλεψε και την κατάσταση των νοικοκυριών, όσον αφορά την αποπληρωμή των δανείων τους και της εξυπηρέτησης των υπόλοιπων υποχρεώσεών τους.
Σήμερα το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, αλλά και ολόκληρη η οικονομία, πληρώνει την αγραμματοσύνη, την αφέλεια, τις ιδεοληψίες, τις εμμονές και τον βολονταρισμό των στελεχών της κυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου. Είναι πολύ αργά για τους αυτουργούς αυτής της καταστροφής, όχι μόνον να μετανοήσουν, αλλά και να ανησυχήσουν με τις εξελίξεις. Το όψιμο ενδιαφέρον τους, αποτελεί ένα παράδειγμα μαύρου χιούμορ.
