Του Νίκου Σμαραγδή*
Οι περισσότεροι στην Ελλάδα γνωρίζουν το Reading από το διάσημο καλοκαιρινό του μουσικό φεστιβάλ, είτε την ποδοσφαιρική του ομάδα τους Royals. Λίγα πράγματα γνώριζα και εγώ προτού μετεγκατασταθώ εκεί πριν από 3 χρόνια για επαγγελματικούς λόγους. Πρόκειται για μια πόλη 230.000 κατοίκων στο κέντρο της περιφέρειας του Berkshire που βρίσκεται 68χιλ. δυτικά του Λονδίνου και 40χιλ. νοτιότερα της Οξφόρδης – η οποία γνωρίζει σημαντική οικονομική άνθηση τα τελευταία χρόνια.
Ο κύριος λόγος της ανάπτυξής του, είναι ότι βρίσκεται σε κομβικό σημείο σε ότι αφορά το σιδηροδρομικό δίκτυο, μόλις 25 λεπτά από το Λονδίνο και κεντρικός σταθμός για τις μετακινήσεις δυτικά και βόρεια. Ταυτόχρονα φιλοξενεί στην κοιλάδα του Thames Valley μια σειρά από μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας που προσφέρουν δουλειά σε χιλιάδες επαγγελματίες και δημιουργούν οικονομική αξία με την παρουσία τους στην πόλη τόσο στην αγορά του real estate όσο και στην κατανάλωση. Σαν τυπική αγγλική πόλη όλα κινούνται γύρω από το κέντρο το οποίο απαρτίζεται από γνωστές εμπορικές αλυσίδες όσο και μικρότερα καταστήματα, χώρους εστίασης και καφέ.
Ένας από αυτούς τους χώρους είναι και το στέκι της μικρής Ελληνικής παροικίας της πόλης. Πρόκειται για μια μικρή καφετέρια ιδιοκτησίας δυο νέων Ελλήνων που προσφέρει ίσως το πιο ιδιαίτερο χαρμάνι καφέ και ροφήματα της πόλης, με αποτέλεσμα να αναδειχθεί ως το καλύτερο coffee shop για το 2016 από τον εμπορικό σύλλογο της περιοχής. Το μαγαζί σφύζει από ζωή τις περισσότερες ώρες της ημέρας και όποτε και αν πας θα βρεις παρέες Ελλήνων και άλλων εθνικοτήτων ανάμεικτα να συζητούν για τις δουλειές τους και την καθημερινότητα.
Η επιτυχία της επιχείρησης οφείλεται στην εργατικότητα των ιδιοκτητών, στην ποιότητα των ροφημάτων αλλά και σε μεγάλο βαθμό στην στήριξη της τοπικής κοινωνίας που επιβραβεύει το παραγόμενο αποτέλεσμα. Αυτό είναι ένα από τα χιλιάδες παραδείγματα success story Ελλήνων που τόλμησαν να επενδύσουν σε μία χώρα που η δημιουργία μιας επιχείρησης είναι ζήτημα λίγων ημερών και η επώδυνη όσο και χρονοβόρα επαφή με την γραφειοκρατεία ελάχιστη. Βέβαια μια τέτοια είδηση δεν αποτελεί έκπληξη για όποιον έχει περάσει τα σύνορα της χώρας μας για να εργαστεί σε χώρες του λεγόμενου δυτικού κόσμου, είτε έχει φίλους / συγγενείς στο εξωτερικό.
Αυτό όμως που έχει περισσότερο ενδιαφέρον όταν βρίσκεσαι σε χώρους σαν αυτόν και περιτριγυρίζεσαι από Έλληνες που κατοικούν, σπουδάζουν ή εργάζονται στη Μεγάλη Βρετανία είναι τα σχόλια για την Ελληνική πραγματικότητα, οι ανησυχίες για το μέλλον τους και η αγωνία για τις συνέπειες του BREXIT στις ζωές τους. Και δεν έχει σημασία αν έχουν υψηλές ή χαμηλές απολαβές αν είναι νεαροί ή μεγαλύτεροι σε ηλικία, αρκεί να περάσεις μερικές ώρες ανάμεσα τους και σύντομα διαπιστώνεις πως παρ όλες τις ιδιαιτερότητές τους θα σου πουν σε γενικές γραμμές «βρε μακάρι να μπορούσα να γυρίσω εγώ πίσω στην Ελλάδα και θα το έκανα ... αλλά να γυρίσω να κάνω τι … τίποτα δεν αλλάζει σε αυτή τη χώρα ...δεν εμπιστεύομαι κανένα πια...» και αυτά είναι μόνο μερικά από τα σχόλια, γιατί ανάλογα με τις εμπειρίες του καθενός και τους λόγους που οδηγήθηκε εκτός χώρας, η κουβέντα θα διανθιστεί με διάφορες ζουμερές λεπτομέρειες. Η κοινή συνισταμένη άποψη όμως των περισσοτέρων είναι πως απαιτούνται σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, με έμφαση στη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας, στον περιορισμό της φορολογίας, την απονομή δικαιοσύνης, την πάταξη της διαφθοράς (κρατικού και ιδιωτικού τομέα) και κυρίως στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου ο πολίτης θα νιώθει ασφαλής και ελεύθερος να πραγματοποιήσει τα όνειρα και τις επιθυμίες του. Όταν λοιπόν αναφέρεις σε μερικούς από αυτούς πως οι θέσεις που εκφράζουν είναι κατά βάση Φιλελεύθερες, τότε σε ρωτούν «και ποιος δηλαδή είναι φιλελεύθερος στην Ελλάδα για να με εκφράσει»;
Οι περισσότεροι παραπλανημένοι από την ρητορική του πάλε ποτέ δικομματισμού (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ) αλλά και τις αριστερίστικες και εθνικολαϊκιστικές κορώνες των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, νόμιζαν πως είναι στην αποκλειστική αρμοδιότητα του κράτους και των υπηρεσιών του να δοθούν λύσεις στα προβλήματα του ατόμου. Με άλλα λόγια, η βάση της ιδεολογίας αυτών των πολιτικών σχηματισμών είναι να αποφασίζει ένα αόρατος γραφειοκρατικός μηχανισμός εν είδη «κράτος πατερούλης» τι είναι καλό για τον καθένα από εμάς και για τις ζωές μας – θεωρώντας πως είτε δεν έχουμε εμείς ως άτομα την ικανότητα, είτε πως τους αναθέσαμε αυτή την ευθύνη με την ψήφο μας. Το πόσο επιτυχημένο απεδείχθη αυτό το μοντέλο για τη χώρα μας αλλά και για άλλες χώρες με αντίστοιχες κρατικίστικες νοοτροπίες το έχει κρίνει η ιστορία και μπορεί να το μάθει ο καθένας από μόνος του με μια εύκολη αναζήτηση στο διαδίκτυο.
Όσοι όμως βρέθηκαν στο εξωτερικό είτε επιδίωξαν να καταλάβουν πώς λειτουργεί ο υπόλοιπος κόσμος, διεπίστωσαν πως ο ορισμός της έννοιας του κράτους είναι για τις προηγμένες χώρες διαφορετικός. Το κράτος είναι ο θεματοφύλακας των συνταγματικών ελευθεριών, των θεσμών και των κανόνων διασφαλίζοντας πως το άτομο είναι ελεύθερο να εκφρασθεί και να επιχειρήσει ελλείψει παρεμβατισμού και στα πλαίσια των νόμων. Και εκεί είναι που ο φιλελευθερισμός κάνει τη διαφορά.
Η ανελευθερία που καταπολεμά ο φιλελευθερισμός είναι λοιπόν ο αντιληπτός καταναγκασμός ανθρώπου από το κράτος, συντεχνίες είτε άτομα. Το άτομο είναι εκείνο που κρίνει αν είναι ή όχι θύμα καταναγκασμού και όχι άλλοι για λογαριασμό του, λόγιοι, ιερείς, φιλόσοφοι ή πολιτικοί. Δυστυχώς στην Ελλάδα αυτό είναι ένα ζήτημα taboo για το Ελληνικό πολιτικό σύστημα αφού όλοι, ακόμα και όσοι τεχνηέντως παρουσιάζονται φίλα προσκείμενοι στα φιλελεύθερα ιδεώδη, ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος θα αναλάβει την εξουσία, προσβλέποντας στην συνέχιση του κεντρικού σχεδιασμού και του ελέγχου.
Το ερώτημα λοιπόν των Ελλήνων του εξωτερικού, ποιος είναι πραγματικά Φιλελεύθερος στην Ελλάδα για να με εκφράσει θα έμενε αναπάντητο (τουλάχιστον στο δικό μου μυαλό), μέχρι την ημέρα που έμαθα για την ύπαρξη και γνώρισα από κοντά τους φίλους και τα μέλη της Φιλελεύθερης Συμμαχίας. Η ΦιΣυ ιδρύθηκε σαν σήμερα πριν 10 χρόνια. Όποιος διαβάσει την ιδρυτική διακήρυξη της Αναβύσσου[i] θα συγκλονιστεί από τη διορατικότητα και την ανάλυση του κειμένου το οποίο κατέγραψε σε πολύ μεγάλο βαθμό όσα έγιναν από τα χρόνια της Μεταπολίτευσης και έπειτα και τα οποία οδήγησαν στην χρεοκοπία, τα μνημόνια και την μακροχρόνια ύφεση που και εν τέλει ώθησαν 500 χιλιάδες Έλληνες από το 2009 να μεταναστεύσουν αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Και μπορεί η ΦιΣυ να μην έχει την αναγνωρισιμότητα που θα περίμενε κάποιος σε μια χώρα που αποζητά λύσεις ελευθερίας και που προσπαθεί να αποτινάξει τη ρετσινιά της χώρας υπό επιτροπεία, όμως παραμένει θεματοφύλακας και φάρος του ελληνικού φιλελεύθερου ιδεώδους. Και όπως ρητά διακήρυξε:
«Η ζωή, η ελευθερία, η επιδίωξη της ευτυχίας και η νόμιμη ιδιοκτησία αποτελούν αναφαίρετα δικαιώματα κάθε ατόμου και είναι αυτά που προσδιορίζουν τον ιδιωτικό χώρο του κάθε ατόμου γιαυτό και δεν δεχόμαστε κατ' αρχήν, καμία παρέμβαση στον ιδιωτικό χώρο του ενηλίκου ατόμου και δεν αναγνωρίζουμε καμία παρέμβαση στο όνομα της προστασίας του. Κάθε ενήλικο άτομο είναι σε θέση να προστατεύει τον εαυτό του και να τον διαθέτει με τον τρόπο που αυτό κρίνει».
Είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ακόμα και από τους πολέμιους του Φιλελευθερισμού (ακροδεξιών, συντηρητικών, αριστερών και κομμουνιστικών πεποιθήσεων), πως η φιλελεύθερη ιδεολογία αποτελεί τον συνεκτικό ιστό των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων. Το ερώτημα είναι ποιος θα είναι αυτός που θα αδράξει την ευκαιρία και θα αναλάβει την ευθύνη να καθαρίσει την κόπρο του Αυγεία και να οδηγήσει την χώρα στην έξοδο από την κρίση. Απαιτούνται γενναίες αποφάσεις, συνέργειες μεταξύ ΟΛΩΝ των φιλελεύθερων δυνάμεων, διαφάνεια στην επικοινωνία με την κοινωνία και έμφαση στην Ελευθερία ως προαπαιτούμενο των όποιων μελλοντικών μας ενεργειών. Όσοι από εμάς αφιερώνουμε τον ελάχιστο προσωπικό μας χρόνο διαδίδοντας μαχητικά τις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του πρωτείου του ατόμου έναντι του κράτους, της ατομικής ευθύνης, της ισονομίας και της ισότητας ευκαιριών για όλους, του ενιαίου και αδιαίρετου τρίπτυχου του πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού φιλελευθερισμού, θα σταθούμε δίπλα σε οποιαδήποτε προσπάθεια που αποσκοπεί προς αυτή την κατεύθυνση.
Και ποιος ξέρει μπορεί κάποια ημέρα στα στέκια των Ελλήνων του εξωτερικού, η κύρια συζήτηση να είναι το πόσοι επέστρεψαν στην Ελλάδα και όχι το πόσοι ήρθαν…
*Ο κ. Νίκος Σμαραγδής ζει και εργάζεται στο εξωτερικό, είναι Οικονομολόγος, στέλεχος οικονομικής ανάλυσης πολυεθνικών στον τομέα της τεχνολογίας, και μέλος της ΜΓΣ της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.
Email: [email protected]
[i] http://fisy.gr/organosi/idrutiki-diakurixi/
