Mε κοπή χρήματος από ΕΚΤ θα αποφύγουμε τη βαθιά ύφεση
Μάνθος Ντελής

Mε κοπή χρήματος από ΕΚΤ θα αποφύγουμε τη βαθιά ύφεση

Κοπή νέου χρήματος από την ΕΚΤ είναι η λύση προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το πρόγραμμα της Κομισιόν και να αποφύγει η Ευρωζώνη τη βαθιά ύφεση. Eίναι ο μόνος τρόπος, σύμφωνα με τον οικονομολόγο Μάνθο Ντελή, προκειμένου με αυτή την ρευστότητα να διαγραφεί ιδιωτικό χρέος κυρίως μικρομεσαίων, αλλά και μεγάλων, επιχειρήσεων που πλήττονται από την κρίση.

«Πρόκειται για ένα στοχοποιημένο χρήμα ελικοπτέρου προς τις επιχειρήσεις», όπως λέει ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Μontpelier Business School, «που θα αντικαθιστούσε τον δανεισμό στην πρόταση της Κομισιόν».

Εκτιμά ότι το θέμα μπορεί να επιλυθεί τόσο πρακτικά, όσο και νομικά, προκειμένου να ξεπεραστούν οι φόβοι των κρατών του Βορρά με χαμηλό χρέος, οι οποίες ανησυχούν ότι μια τέτοια πολιτική θα δημιουργήσει τετελεσμένα και θα καταργήσει τη δημοσιονομική ανεξαρτησία των χωρών-μελών.

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη:

- Αρκεί για να δώσει λύση στο πρόβλημα της Ευρώπης ένα μικτό σχήμα επιχορηγήσεων - δανείων, σαν αυτό προς το οποίο κινείται η Κομισιόν;

Όταν η κρίση προέρχεται από οικονομικές παθογένειες, τα δάνεια έχουν το πλεονέκτημα της μείωσης του κινδύνου να παγώσουν οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι χώρες πρέπει να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις και να συγκρατήσουν τους προϋπολογισμούς τους ώστε να αποπληρώσουν τα δάνεια. Η άποψή μου είναι ότι στην παρούσα συγκυρία πρόκειται για εξαιρετικά κοντόφθαλμη λογική που θα οδηγήσει σε παράταση της κρίσης μέσω του ανοίγματος εκ νέου της συζήτησης για την ασυμμετρία στα χρέη των κρατών-μελών. Συνεπώς, είμαι εναντίον του κρατικού δανεισμού των υπερχρεωμένων χωρών που θα διογκώσει και άλλο το δημόσιο χρέος τους.

- Μήπως τελικά, οι αντιδράσεις χωρών, όπως Σουηδία, Δανία, Ολλανδία, Φιλανδία που τάσσονται υπέρ των δανείων, όχι των επιχορηγήσεων, οδηγήσουν και πάλι τις συζητήσεις σε αδιέξοδο; 

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτές οι χώρες έχουν χρέος κάτω του 60% του ΑΕΠ τους και άρα μπορούν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία τους με δημοσιονομική πολιτική. Είμαστε όμως σε μια νομισματική ένωση. Σε αυτή την εξωγενή κρίση, η συζήτηση περί δανεισμού είναι κοντόφθαλμη και δεν εξυπηρετεί ούτε τις πλούσιες εξαγωγικές χώρες. Που θα εξάγουν τα προϊόντα τους οι χώρες αν υπάρξει δανεισμός, έστω και μακροπρόθεσμος; Οι χώρες που θα έχουν χρέος άνω του 100% του ΑΕΠ τους θα περιορίσουν τις δαπάνες τους και άρα και την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Δεν πρόκειται για ένα ελληνικό πρόβλημα, αλλά για ένα συνολικό ευρωπαϊκό πρόβλημα που δευτερογενώς θα διογκώσει το ήδη τεταμένο πολιτικό κλίμα με αποτέλεσμα να επικρατήσουν δυνάμεις λαϊκισμού και εθνικισμού.

- Τι ρόλο θα έχει σε όλα αυτά η ΕΚΤ; Και πόσο τελικά αυτή θα λειτουργήσει ελεύθερα ή τυχόν θα επηρεαστεί από την απόφαση του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου; 

Η νομισματική πολιτική μπορεί να δώσει ουσιαστικές λύσεις, όπως αυτό θα γίνει σε χώρες εκτός της Ευρωζώνης. Το πρόγραμμα της Κομισιόν θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με καινούρια ρευστότητα (ουσιαστικά κοπή νέου χρήματος) από την ΕΚΤ, η οποία δεν θα επιβαρύνει κρατικούς προϋπολογισμούς. Το νέο χρήμα θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΚΤ, αλλά αυτό στην παρούσα φάση δεν αποτελεί πρόβλημα διότι ο πληθωρισμός είναι σε χαμηλό επίπεδο. Η νέα ρευστότητα θα πρέπει να κατευθυνθεί στην διαγραφή ιδιωτικού χρέους κυρίως μικρομεσαίων επιχειρήσεων αλλά και μεγάλων επιχειρήσεων που πλήττονται ιδιαίτερα από την κρίση, ώστε να περιοριστεί η αύξηση της ανεργίας και η μείωση της αγοραστικής δύναμης των εργαζόμενων. Πρόκειται για ένα «στοχοποιημένο χρήμα ελικοπτέρου» προς τις επιχειρήσεις, που θα αντικαθιστούσε το δανεισμό στην πρόταση της Κομισιόν.

- Σε προ μηνών του παρέμβαση ο Μ. Ντράγκι είχε πει ότι χρειάζεται μια πανευρωπαϊκή λύση διαγραφής στα ιδιωτικά χρέη που γεννήθηκαν στην διάρκεια της κρίσης. Συμφωνείτε και αν ναι, πόσο κοντά είμαστε σε αυτό; 

Σε προηγούμενη επικοινωνία μας, πολύ πριν την τοποθέτηση Ντράγκι, έχουμε τονίσει την ανάγκη εξαγοράς ιδιωτικού χρέους από την ΕΚΤ, μέσω ενός προγράμματος credit easing. Πρακτικά είναι η πρόταση στην οποία ήδη αναφέρθηκα. Δυστυχώς, για πολιτικούς κυρίως λόγους υπάρχει αντίδραση σε οποιαδήποτε τέτοια συζήτηση από το γνωστό γκρουπ χωρών. Ο βασικός λόγος είναι ότι το στοχοποιημένο χρήμα ελικοπτέρου είναι ουσιαστικά μια μεταβιβαστική πληρωμή και άρα είναι ασύμβατο με τις ευρωπαϊκές συνθήκες. Οι χώρες με χαμηλό χρέος φοβούνται ότι αυτή η πολιτική δημιουργεί τετελεσμένα και καταργεί τη δημοσιονομική ανεξαρτησία των χωρών. Νομίζω ότι το θέμα μπορεί να λυθεί και πρακτικά και νομικά αλλά δεν υπάρχει η θέληση.

- Πέρα από τα ζητήματα αντιμετώπισης της κρίσης υπάρχουν και τα άλλα, τα διαχρονικά και διαρθρωτικά, δηλαδή η ανάγκη για βαθιές τομές. Εκεί που βρισκόμαστε; Που πρέπει να δοθεί βάρος, ποιες είναι οι μεταρρυθμίσεις που επείγουν για την επόμενη ημέρα; 

Είμαι πολύ χαρούμενος που μου κάνετε πάντα αυτή την ερώτηση, διότι για την Ελλάδα αυτό είναι το καίριο ζήτημα: να είμαστε χώρα οικονομικά ισχυρή που θα στηρίζεται στις δικές τις δυνάμεις ακόμα και σε περίοδο ύφεσης, όπως ακριβώς κάνουν σήμερα η Δανία, η Φινλανδία, η Σουηδία και η Αυστρία, χώρες δλδ. αντίστοιχου μεγέθους με την Ελλάδα. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται να βελτιώσουμε στο έπακρο τη φιλικότητα στις ιδιωτικές επενδύσεις με καίριες μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο τομέα και τη δικαιοσύνη, να ανοίξουμε τη γρήγορη δόμηση με κανόνες σε μεγάλο μέρος των ευρωπαίων πολιτών, να απελευθερώσουμε τα δημόσια πανεπιστήμιά μας και να τα ανοίξουμε σε ξένους φοιτητές και στις επιχειρήσεις (δυστυχώς και η παρούσα κυβέρνηση δείχνει τρομερή κωλυσιεργία στο συγκεκριμένο ζήτημα), να φτιάξουμε μεταποιημένο αγροτικό προϊόν σαν και αυτό των Ολλανδών, να δημιουργήσουμε ένα ελληνικό silicon valley που θα προσελκύει διεθνείς κολοσσούς, να απλοποιήσουμε στο έπακρο τον φορολογικό κώδικα, και να φτιάξουμε οικονομικά δικαστήρια που θα τελεσιδικούν σε 2-3 μήνες. Θα μιλάμε τότε για μια οικονομικά και γεωπολιτικά ισχυρή Ελλάδα.

Διαβάστε ακόμα: 

- Ταμείο Ανάκαμψης: Συμβιβαστική πρόταση θα καταθέσει η Κομισιόν - Τι αναμένει η Ελλάδα