Η άτυπη κόντρα της κυβέρνησης απέναντι στην Τράπεζα της Ελλάδος

H άτυπη κόντρα που έχει ξεκινήσει από το Νοέμβριο του 2019 και κλιμακώνεται διαρκώς από τη πλευρά ορισμένων κυβερνητικών στελεχών, απέναντι στην Τράπεζα της Ελλάδος, πιθανότατα να μην μας βγει σε καλό. Τα μηνύματα που έρχονται από το εξωτερικό, για το βάθος και την έκταση της κρίσης, δεν αφήνουν περιθώρια για πείσματα και αντιπαραθέσεις σε αυτόν τον ευαίσθητο χώρο.

Όταν διαβάζουμε ότι οι μεγάλες αμερικανικές τράπεζες, όπως είναι η J.P.Morgan, η Citi και η Wells Fargo, προβαίνουν στην εγγραφή προβλέψεων τερατώδους μεγέθους στους ισολογισμούς τους, δεν μπορούμε να σφυρίζουμε αδιάφορα. Σε προβλέψεις ύψους $28 δισ., προχώρησαν οι προαναφερθείσες τράπεζες, σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν τους κινδύνους απέναντι στους δανειολήπτες, που δεν θα μπορέσουν να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες.

Στο εγχώριο τραπεζικό περιβάλλον, το πάγωμα της αποπληρωμής τοκοχρεολυσίων των ενήμερων δανείων, μέχρι το τέλος του 2020, δείχνει προς τα που θα κινηθούν τα πράγματα. Πιθανότατα να βρεθούμε μπροστά σε ένα κύμα αθέτησης πληρωμών και από το ρυθμισμένα δάνεια, αλλά και σε μια κλιμάκωση της έκτασης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σε σχέση με τα συνολικά τραπεζικά δανειακά χαρτοφυλάκια.

Όπως αναφέρει και η HSBC στην πρόσφατη ανάλυση της για το τραπεζικό σύστημα, το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων εξακολουθεί να είναι υψηλό και οι προβλέψεις μη ικανοποιητικές. Η HSBC επισημαίνει επίσης, το χαμηλό ύψος των τραπεζικών κεφαλαίων και την πτωχή ποιότητα (poor-quality capital) τους. 

Στην έκθεση της για το πρώτο τρίμηνο, η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει τη μείωση των τραπεζικών κερδών κατά -87%, σε σχέση με το αντίστοιχο Q1 του 2019. Υπολογίζει ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώθηκαν μέσα στο Q1 στα 60,9 δισ. ευρώ και σε ποσοστό 37,4% επί του συνόλου των δανειακών χαρτοφυλακίων και με τις προβλέψεις να ανέρχονται στο 43,6%. Για την κεφαλαιακή επάρκεια των συστημικών τραπεζών, η ΤτΕ επισημαίνει ότι παραμένει σε επίπεδα υψηλότερα, από τις εποπτικές απαιτήσεις. Όμως δεν παραλείπει να σημειώσει ότι πάνω από το ήμισυ των κεφαλαίων των τραπεζών, αντιστοιχεί στην αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση. Και εκτιμάται ότι ποσοστό της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης στα συνολικά κεφάλαια των τραπεζών, θα αυξηθεί στο πλαίσιο της υφιστάμενης στρατηγικής για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Το σχέδιο “Ηρακλής” όταν ολοκληρωθεί με επιτυχία, θα έχει οδηγήσει το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο επίπεδο του 25%, την ίδια στιγμή που τα αντίστοιχα ποσοστά του μέσου όρου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού – SSM, βρίσκονται στα επίπεδα του 2,7% και 3,2% αντίστοιχα. Η δε επίπτωση στον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας, θα είναι της τάξης του 3%.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι ακόμα και αν όλα πάνε κατ’ ευχήν, το μέγεθος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα εξακολουθεί να φρενάρει την χρηματοδότηση της οικονομίας, που είναι περισσότερο απαραίτητη παρά ποτέ. Οπότε είναι απορίας άξιον, γιατί με κάθε ευκαιρία η κυβέρνηση απορρίπτει την κίνηση της Τραπέζης της Ελλάδος προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας bad bank. Θεωρεί ότι με τα νέα επίπεδα των NPEs και των εποπτικών κεφαλαίων, θα σταθεί στα πόδια του το τραπεζικό σύστημα; Θεωρεί ότι δεν θα επιβαρυνθεί η κατάσταση μέχρι το τέλος του χρόνου; Ότι δεν θα κοκκινίσουν άλλα δάνεια;

Η πρόταση της Τραπέζης της Ελλάδος, δίνει απαντήσεις και στις αιτιάσεις του αρμόδιου υπουργού που είχε αναφερθεί στη Βουλή σε κούρεμα καταθέσεων και συμμετοχή των φορολογουμένων στο εγχείρημα της bad bank.  

Στην έκθεση της ,η ΤτΕ αναφέρει ότι “η Τράπεζα της Ελλάδος επεξεργάζεται συγκεκριμένη πρόταση υλοποίησης ενός σχήματος συνολικής διαχείρισης προβληματικών στοιχείων ενεργητικού (Asset Management Company - AMC) των ελληνικών τραπεζών. Ειδικότερα, βάσει της πρότασης όχι μόνο δεν ανατρέπονται αλλά αντίθετα αξιοποιούνται οι υφιστάμενες υποδομές των τραπεζών, καθώς και οι συμμετοχές τρίτων μερών στους τομείς διαχείρισης των ΜΕΔ.

Επιπλέον, ενδεχόμενες ζημίες που σχετίζονται με το υφιστάμενο απόθεμα ΜΕΔ καλύπτονται αποκλειστικά από τις τράπεζες και όχι από τον Έλληνα φορολογούμενο, μέχρι του ελάχιστου ορίου δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και αποκλείεται οποιαδήποτε διασύνδεση του προτεινόμενου σχήματος με ενδεχόμενα σενάρια εφαρμογής μέτρων εξυγίανσης. Τέλος, πρέπει να τονισθεί ότι η πρόταση δεν αποσκοπεί απλώς σε κεφαλαιακή ελάφρυνση, αλλά σε εκτέλεση συναλλαγών σε όρους αγοράς, με τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών”.

Σήμερα, το εγχώριο τραπεζικό σύστημα παρουσιάζει την ακόλουθη εικόνα στο χαρτοφυλάκιο του. Έχει εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 100 δισ. ευρώ. Έχει ρυθμισμένα δάνεια ύψους 38 δισ. ευρώ. Έχει προβληματικά δάνεια ύψους 61 δισ. ευρώ και έχει και άλλα 21 δισ. ευρώ σε μια κατάσταση αδράνειας. Η κατάσταση μέχρι το τέλος του 2020 και ασφαλώς μέσα στο 2012, θα μεταβληθεί προς το χειρότερο. Είναι προφανές ότι το σχέδιο “Ηρακλής” εξαντλείται σε μια βελτίωση της κατάστασης, αλλά δεν καταλήγει σε λύση. Και αυτό είναι κάτι που αντικατοπτρίζεται και στις τιμές των τραπεζικών μετοχών.

Το ζητούμενο είναι η δημιουργία μιας εταιρίας διαχείρισης προβληματικών στοιχείων ενεργητικού (Asset Management Company) η οποία θα αναλάβει τη διάθεση ενός ικανού ποσοστού μη εξυπηρετούμενων δανείων, με παράλληλη αντιμετώπιση της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης (DTC), που θα επηρεάσει και τους κεφαλαιακούς δείκτες. 

Η Τράπεζα της Ελλάδος επεξεργάζεται ένα τέτοιο σχήμα. Μία γρήγορη λύση στο πρόβλημα των ΜΕΔ θα απεμπλέξει τις τράπεζες από την κοστοβόρα και χρονοβόρα διαχείρισή τους και θα τους δώσει τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν πιο αποτελεσματικά τα μέτρα ρευστότητας της ΕΚΤ και του Δημοσίου στην κατεύθυνση της χρηματοδότησης της οικονομίας. Ήδη έχουν προσληφθεί ως σύμβουλοι της Τ.τ.Ε., ο οίκος Rothschild, η Boston Consulting και η Deloitte.

Ας ελπίσουμε ότι θα πρυτανεύσει η σύνεση και ότι η κυβέρνηση θα ανταποκριθεί στην κίνηση της  Τραπέζης της Ελλάδος. Δεν είναι εποχή για κόντρες. Αρκετά τις πληρώσαμε την εποχή των Βαρουφάκηδων των Τσακαλώτων, των Δραγασάκηδων και των λοιπών μαθητευόμενων μάγων.

Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.

Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.