Του Νικόλαου Α. Φραγκιαδάκη*
Συναντήθηκα προχτές το μεσημέρι με έναν φίλο μου τυχαία σε ένα εστιατόριο. Του χρώσταγα € 100 από κάτι που είχε περάσει ο γιος μου και είχε πάρει από το μαγαζί του και αφού τον είδα σκέφτηκα ευκαιρία να του τα δώσω. Του δίνω, λοιπόν, τα € 100 και φεύγει αμέσως, πάει απέναντι στον χασάπη και του τα δίνει γιατί του χρώσταγε, ο οποίος με την σειρά του πετάγεται απέναντι στον μηχανικό αυτοκινήτων και του τα δίνει για μια μικροεπισκευή του επαγγελματικού αυτοκινήτου. Ο μηχανικός παίρνει τηλέφωνο τον ασφαλιστή του στον οποίο χρώσταγε € 100 να περάσει να τα πάρει, όπως και έγινε μετά από λίγο. Ο ασφαλιστής με την σειρά του (όλως τυχαίως πελάτης του γραφείου μου), αφού ήταν κοντά στο εστιατόριο, μπαίνει για φαγητό, και αφού με βλέπει έρχεται και μου λέει: «Ορίστε τα € 100 από την υποβολή των δηλώσεων που σου χρώσταγα». Μετά από 1 ώρα περίπου βρίσκομαι με € 100 στην τσέπη μου (τα ίδια €100 που είχα και πριν) τα οποία έχουν εξοφλήσει υποχρεώσεις 5 διαφορετικών ατόμων.
Η παραπάνω ιστορία είναι προϊόν μυθοπλασίας. Ή μήπως όχι;
Όλα καλά μέχρι εδώ. Το ερώτημα είναι το εξής: τι αγοραστική δύναμη έχουν πια και τι χρέος έχουν δημιουργήσει τα € 100 μέχρι να ξαναφτάσουν στα χέρια μου;
Διάβαζα την προηγούμενη εβδομάδα ότι το 2016 οι εισαγωγές καφέ ανήλθαν στο ποσό των € 103 εκ! Στην γειτονιά μου αν χάσεις τον έλεγχο του αυτοκινήτου σου και «καβαλήσεις» το πεζοδρόμιο σίγουρα θα πέσεις μέσα σε καφετέρια ή τις καινούργιες gourmet φουρνο-καφετέριες!
Τι κάνουμε δηλαδή εδώ; Στέλνουμε χρήμα στο εξωτερικό για την αγορά αμιγώς καταναλωτικών προϊόντων και ανακυκλώνουμε συνεχώς τα € 100 της παραπάνω ιστορίας μέχρι εξανεμίσεώς τους από τους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές. Προφανώς, στα χέρια μου έφτασαν πάλι δύο χαρτονομίσματα των € 50 αλλά η αξία τους δεν ήταν πια η ίδια. Η πολλαπλή «μεταβίβαση» των δύο χαρτονομισμάτων δημιούργησαν οφειλές προς το δημόσιο είτε με την μορφή φόρων είτε με την μορφή ασφαλιστικών εισφορών, όπου στα επίπεδα που βρίσκονται τα τελευταία έτη μειώνουν δραστικά την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
Υπάρχει λύση για τον γρίφο της ανακύκλωσης; Βεβαίως και υπάρχει. Και μάλιστα όχι μια.
Η πρώτη έγκειται στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, για την οποία και εγώ αλλά και πολλοί συνάδελφοι έχουν αναφερθεί εκτενώς.
Η δεύτερη λύση είναι πιο πολύπλοκη και εφαλτήριο σκέψης για μένα υπήρξε μια συζήτηση που είχα την προηγούμενη εβδομάδα σε μια επαρχιακή πόλη της Β. Ελλάδος με συνάδελφο όπου μου τόνισε πως η πόλη τους έχει περίπου 10.000 φοιτητές. Έναν καφέ (τι ειρωνεία!) να πίνει ο καθένας την ημέρα είναι περίπου € 20.000 «ξένα» λεφτά την ημέρα στην πόλη. Πέραν, δηλαδή, της εσωτερικής ανακύκλωσης υπάρχει εισροή χρημάτων στην τοπική οικονομία η οποία αυξάνει την αγοραστική δύναμη των πολιτών-καταναλωτών.
Με λίγα λόγια, δηλαδή, η δεύτερη λύση είναι η εξωστρέφεια. Μέσω της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας, παράγω και δημιουργώ εισροές χρημάτων – ανάσες ζωής στην εθνική οικονομία. Τι ρόλο θα μπορούσε να παίξει το κράτος σε όλο αυτό; Καταλυτικό κατά την γνώμη μου. Και για να προλάβω μερικούς «ευέξαπτους» δεν αναφέρομαι μόνο σε ιδιωτικοποιήσεις όπου σε κάποιες περιπτώσεις είναι επιβεβλημένες όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί πολύ απλά το κράτος δεν μπορεί να διαχειριστεί τις συγκεκριμένες επενδύσεις. Αναφέρομαι σε έναν ρόλο που το κράτος, το οποίο διαθέτει πόρους, θα μπορούσε να παίξει και αυτός είναι ο ρόλος του venture capitalist.
Πόσες ιδέες που γεννιούνται στα Πανεπιστήμια και πόσα Business-plan δεν πάνε χαμένα γιατί δεν βρίσκονται οι κατάλληλοι πόροι για να πάρουν σάρκα και οστά οι ιδέες αυτές; Θεωρώ ότι εύκολα το κράτος θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις ιδέες αυτές και να τους δώσει πνοή με κεφάλαιο αλλά και με ανθρώπινο δυναμικό, με αντάλλαγμα την συμμόρφωση με κανόνες που οδηγούν στην εξωστρέφεια, δηλαδή στην κάλυψη των αναγκών άλλων αγορών.
Τίμιες συμφωνίες. Σου χρηματοδοτώ το project, σου παρέχω και ανθρώπινο δυναμικό για την λειτουργική σου υποστήριξη αλλά θέλω τακτικό reporting, απτά αποτελέσματα συνδεδεμένα με ημερομηνίες αναφοράς. Όσο το ισοζύγιο σου είναι θετικό (δηλ. οι εξαγωγές υπερβαίνουν τις πωλήσεις εσωτερικού) συνεχίζω και σου παρέχω βοήθεια. Όταν γυρίσει αρνητικό θα στραφώ σε άλλες πηγές εξωστρέφειας όπου θα μου ικανοποιούν τον βασικό μου στόχο. Την εισροή κεφαλαίων για την καταπολέμηση της ανακύκλωσης των € 100.
*Ο κ. Νικόλαος Φραγκιαδάκης είναι Λογιστής-Φοροτεχνικός, Μέλος Ι.ο.Φο.Μ..
