Της Γεωργίας Πανοπούλου
«Οι λεγόμενοι πρωτόγονοι πολιτισμοί (les civilisations dites primitives)», επαναλάμβαναν συνεχώς οι καθηγητές μου στο Πανεπιστήμιο Paris V, στο μάθημα της εθνολογίας. Το μήνυμα ήταν σαφές: οι διαφορετικοί πολιτισμοί δεν ιεραρχούνται, είναι απλώς διαφορετικοί. Όλοι έχουν την ίδια εσωτερική αξία. Ένα περίτεχνο τόξο της φυλής των Γιανομάμι στον Αμαζόνιο ή ένα κινέζικο πορσελάνινο βάζο του 16ου αιώνα έχει την ίδια αισθητική και καλλιτεχνική αξία για την ανθρωπότητα με την Αφροδίτη της Μήλου.
Η πίστη ότι κόκκαλα από ανθρώπους που πάσχουν από αλμπινισμό φέρνουν γονιμότητα και τύχη έχει την ίδια αξία για την ανάπτυξη της επιστήμης με την αποτελεσματική έρευνα για την εξωσωματική γονιμοποίηση. Η νορβηγική ιστορία για τη δημιουργία του κόσμου από τον Οντίν, που έφτιαξε τον Ασκ και την Έμπλα, έχει την ίδια βαρύτητα για την εξέλιξη της ανθρωπότητας με τον μύθο της Βίβλου. Η καταδίκη σε θάνατο διά λιθοβολισμού για το «αμάρτημα» της μοιχείας δεν είναι δείγμα οπισθοδρόμησης μίας κοινωνίας, έναντι μίας άλλης που έχει αποποινικοποιήσει το θέμα - είναι απλώς μία διαφορετική παράδοση.
Για τους καθηγητές μου, η ισότητα ήταν το τοτέμ, η ιεράρχηση το ταμπού. Οι καθηγητές μου έκαναν όλοι λάθος.
Ο δυτικός πολιτισμός, αυτός που σέβεται την ελευθερία του ατόμου, είναι πολύ ανώτερος από κάθε άλλον. Σε κανένα άλλο μέρος οι ατομικές ελευθερίες δεν γίνονται τόσο σεβαστές όσο στις δυτικές κοινωνίες: οικονομική και πολιτική ελευθερία, ελευθερία της θρησκευτικής πίστης, ελευθερία του λόγου, ελευθερία σεξουαλικών επιλογών (καλύτερα: αποδοχή του φυσικού προσανατολισμού) - σεβασμός και ανοχή στις επιλογές και στη φύση του ατόμου.
Δεν φτάσαμε αναίμακτα σε αυτήν την ανοικτή κοινωνία των ισχυρών θεσμών και του σεβασμού των επιλογών. Ο δυτικός πολιτισμός πέρασε από το στάδιο του θρησκευτικού φανατισμού και βεβαίως της πολιτικής και οικονομικής ανελευθερίας. Αλλά εδώ γεννήθηκαν η μεταρρύθμιση του Κλεισθένη, το habeas corpus, η Magna Carta, η εκκοσμίκευση της κοινωνίας, η μοντέρνα δημοκρατία.
Στη Δύση, εδώ και αιώνες ξεκίνησε μία πορεία - με σοβαρές οπισθοδρομήσεις (η Ιερά Εξέταση, ο φασισμός και ο κομμουνισμός στην Ευρώπη γεννήθηκαν), αλλά πάντως μία πορεία συνεχούς βελτίωσης της ζωής των ανθρώπων που οδήγησε σε ένα αξιοζήλευτο επίπεδο πνευματικής και υλικής ευημερίας. Γι'' αυτό προσελκύει τους ανθρώπους που καταπιέζονται σε άλλες κοινωνίες (καλλιτέχνες, ερευνητές, συγγραφείς, κλπ), αυτούς που φεύγουν κυνηγημένοι από τον πόλεμο των σκοταδιστών ομοεθνών και ομοθρήσκων τους, αλλά και το μίσος αυτών που θέλουν να επιβάλουν τον θρησκευτικό ολοκληρωτισμό τους.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι από αυτούς έχουν γαλουχηθεί με τις αρχές του Ισλάμ, μία θρησκείας που δεν απαντά μόνο στα υπαρξιακά ερωτήματα του ανθρώπου, αλλά ρυθμίζει πολύ λεπτομερέστερα από τις δυο άλλες μονοθεϊστικές θρησκείες, κάθε έκφανση της ατομικής και κοινωνικής ζωής των πιστών.
Ακόμα και αυτοί που προέρχονται από δυτικές χώρες ζουν συνήθως σε κλειστές κοινότητες, εντός των οποίων περιστέλλονται από τα ίδια τα μέλη οι ελευθερίες που κατά τα άλλα απολαμβάνουν οι άλλοι πολίτες των ίδιων χωρών και εντός των οποίων πολλά μέλη τους, κυρίως γυναίκες, ζουν αποκομμένα από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο (η κ. Άγκελα Μέρκελ, υποδεχόμενη πρόσφυγες προ εβδομάδων, κάλεσε τις γυναίκες ειδικά να μάθουν τη γερμανική γλώσσα, για να ενσωματωθούν στην κοινωνία).
Οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι φασίστες, όπως συχνά λέγεται. Κίνητρό τους δεν είναι καμία πολιτική ιδεολογία (το Κοράνι είναι και πολιτική πρόταση, αλλά έχει πολλές «αναγνώσεις»). Είναι η τελεολογική τους πίστη. Και, παρόλο που δεν αποτελούν την πλειοψηφία των μουσουλμάνων, είναι αρκετά πολλοί και επαρκώς οπλισμένοι για να συνιστούν μία σημαντική απειλή για τον πολιτισμό μας. Εθελοτυφλούμε, αν εξακολουθούμε να νομίζουμε ότι δεν είναι πρόβλημα τα όσα αναφέρει το Κοράνι, αλλά η ερμηνεία που τους δίνουν ορισμένοι φανατικοί. Για κάθε εδάφιο που υπερασπίζεται την αγάπη υπάρχουν πολλά που δικαιολογούν τους αποκεφαλισμούς και τους λιθοβολισμούς, την ανισότητα ανδρών και γυναικών, το μίσος έναντι των απίστων ή των αλλόθρησκων, την τζιχάντ.
Χωρίς κανένα «αλλά» για τις «ευθύνες» της Δύσης:
Οι φονταμεταλιστές μουσουλμάνοι δεν σκοτώνουν επειδή προέρχονται από χώρες που ήταν αποικίες και εξ'αυτού κρατήθηκαν υπανάπτυκτες. Και η Αμερική αποικία ήταν, αλλά δεν σκοτώνουν Άγγλους, Ισπανούς και Πορτογάλους οι Αμερικάνοι. Το Χονγκ Κονγκ ήταν βρετανική αποικία μέχρι το 1997, αλλά έχει ένα επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης αξιοζήλευτο.
Δεν σκοτώνουν επειδή τους εξόπλισαν οι Δυτικοί: κανένας Δυτικός δεν σφάζει αδιακρίτως αλλόθρησκους (ή οποιουσδήποτε) επειδή υπάρχουν διαθέσιμα όπλα - κι αυτό είναι βεβαίως άλλη μία απόδειξη της ανωτερότητας του δυτικού πολιτισμού.
Οι φονταμενταλιστές μουσουλμάνοι δεν σκοτώνουν επειδή η Δύση παρεμβαίνει στα εσωτερικά των χωρών τους. Σκοτώνουν και σκοτώνονται και μεταξύ τους, επειδή διαφωνούν για την ερμηνεία ορισμένων στίχων του Κορανίου, επειδή ακολουθούν τις διδαχές διαφορετικών απογόνων του Μωάμεθ, επειδή δεν ανέχονται την «αποστασία» από την πίστη (η οποία τιμωρείται με θάνατο) και άλλα πιστεύω.
Οι μετριοπαθείς φωνές (που εκφέρουν δημόσιο λόγο, όχι που είναι μετριοπαθείς στην προσωπική άσκηση της πίστης τους) έχουν περιορισμένο κοινό και συχνά απειλούνται, σε αντίθεση με τους ακραίους. Επικρατεί δε και μία σύγχυση ως προς το ποιος είναι πραγματικά μετριοπαθής: είναι άραγε όντως μετριοπαθής ο θεωρούμενος ως τέτοιος Γάλλος Ταρίκ Ραμαντάν, ο οποίος αρνείται να καταδικάσει την αποστασία ως αδίκημα και τον θάνατο ως ποινή γι'' αυτήν, αλλά δέχεται μόνο να θεωρείται η ποινή «μη εφαρμόσιμη»; («unimplementable»). Η πραγματικότητα είναι ότι κανείς δεν δολοφονεί περισσότερους μουσουλμάνους από τους ίδιους τους μουσουλμάνους.
Με τη μάσκα της πολιτικής ορθότητας, αλλά κυρίως από τον υπαρκτό φόβο των αντιποίνων (βλ. ενδεικτικά σκίτσα Jyllands-Posten, δολοφονία Theo van Gogh, φάτβα Χομεϊνί εναντίον Shalman Rushdie, δολοφονίες εργαζομένων στο Charlie Hebdo και άρνηση ορισμένων μελών του αμερικανικού συνδέσμου συγγραφέων PEN να τιμήσουν το περιοδικό, κ.α.) αποφεύγουμε να πούμε το προφανές: η μουσουλμανική πίστη, όσο ακολουθεί κατά γράμμα «τας γραφάς» και δεν εκκοσμικεύεται, όπως έχει γίνει εδώ και αιώνες με τις άλλες δύο μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες, είναι ασύμβατη με τον δυτικό πολιτισμό (οι περισσότεροι μουσουλμάνοι που ζουν στην Ευρώπη έχουν προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό σε αυτήν τη διαδικασία). Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναγνωρίσουμε ως πρόβλημα, ώστε να βρούμε τον κατάλληλο τρόπο να το αντιμετωπίσουμε, και με τη συνδρομή των ίδιων των πιστών.
Με προσοχή, χωρίς να περιστείλουμε τις ελευθερίες μας και να υποχωρήσουμε από τις σπουδαίες κατακτήσεις μας, αλλά με σθένος και την πεποίθηση ότι έχουμε δίκιο.
ΥΓ. Το πόσο η Ελλάδα ανήκει όντως στον δυτικό πολιτισμό είναι ένα ερώτημα. Το Σάββατο διοργανώθηκαν τρεις διαφορετικές συγκεντρώσεις υποστήριξης έξω από την πρεσβεία της Γαλλίας, με προφανή στόχο των δύο την προβολή των κομμάτων που τις διοργάνωναν. Στη μόνη ακομμάτιστη στην οποία παραβρέθηκα, στις 18.00, το πολύ να ήμασταν 200-250 άτομα και δεν υπήρχε καμία ευρεία λαϊκή συμμετοχή. Μία ημέρα νωρίτερα, 300 περίπου συμπολίτες μας συγκεντρώθηκαν έξω από το Εφετείο σε παράσταση διαμαρτυρίας υπέρ 5 συλληφθέντων για χουλιγκανισμό στο Μιλάνο.
Αν δε αναφερθούμε και στις δηλώσεις πολιτικών και δημοσιογράφων για τις ευθύνες της Δύσης αναφορικά με τις δολοφονίες στο Παρίσι (Παπαδημούλης, Ραχήλ Μακρή, δημοσιογράφοι της ΕΡΤ και άλλων μέσων, κ.α.), δεν θα τελειώσει ποτέ αυτό το άρθρο.
*Η κ. Γεωργία Πανοπούλου είναι ιδιωτική υπάλληλος, εκπρόσωπος Τύπου της Δράσης