Άβολες εκπαιδευτικές αλήθειες

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προεκλογικά υποσχέθηκε ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του όλες οι βαθμίδες εκπαίδευσης θα βιώσουν πρωτόγνωρες για τα ελληνικά δεδομένα μεταρρυθμίσεις. Μίλησε για την ελευθερία και την αυτονομία των εκπαιδευτικών μονάδων. Στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας υπάρχει η φράση “απελευθερώνουμε το σχολείο από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Υπουργείου για να έχει ο εκπαιδευτικός μεγαλύτερη ελευθερία”.

Είναι αντιληπτό ότι τέτοιου είδους ριζικές τομές σε έναν νευραλγικό χώρο, όπως αυτός της παιδείας, απαιτούν χρόνο, σχέδιο και προετοιμασία. Όμως, όπως συμβαίνει και με το άρθρο 16, οι καθυστερήσεις στον τομέα αυτό έχουν ένα ανυπεράσπιστο θύμα: τα παιδιά μας. Φανταστείτε ένα σενάριο όπου ένα παιδί χρειάζεται ένα φάρμακο για να είναι υγιές. Το φάρμακο αυτό υπάρχει στο εξωτερικό αλλά στην Ελλάδα ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων καθυστερεί να το εγκρίνει με αποτέλεσμα το παιδί αυτό να πρέπει να λαμβάνει εναλλακτικές, λιγότερο αποδοτικές θεραπείες. Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εξοργιστικό; Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει με την παιδεία των παιδιών μας.

Στις έρευνες της PISA, της παγκόσμιας αρχής που μετρά την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης στον ανεπτυγμένο κόσμο, οι μαθητές μας αξιολογούνται κάτω από τον μέσο ορο. Το εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η υστέρηση πηγάζει αποκλειστικά από τα κρατικά σχολεία καθώς τα ελληνικά ιδιωτικά, αν συγκριθούν με τα ιδιωτικά σχολεία των χωρών του ΟΟΣΑ, πετυχαίνουν βαθμολογίες άνω του μέσου όρου.

Μάλιστα, η επιτυχία αυτή των ιδιωτικών σχολείων θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη αν η προηγούμενη κυβέρνηση δεν προσπαθούσε να τα μετατρέψει σε κρατικά επί πληρωμή, αυξάνοντας τον “ασφυκτικό εναγκαλισμό του Υπουργείου” σε τομείς που σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες βρίσκονται στη διακριτική ευχέρεια των σχολείων, των καθηγητών και των μαθητών.

Πρέπει να γίνει κοινός τόπος ότι τα σχολεία μας μπορούν και πρέπει να γίνουν καλύτερα. Η ανοχή που δείχνουμε σε προβλήματα του παρελθόντος που διαιωνίζονται, πρέπει να σταματά σε ότι αφορά το μέλλον των παιδιών μας. Αυτά είναι άμοιρα ευθυνών για τα προβλήματα της χώρας και είναι ηθικά, πολιτικά ακόμα και εθνικά άδικο το να καταδικάζονται σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που τουλάχιστον θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερο από αυτό που έχουμε σήμερα.

Η κυβέρνηση οφείλει, τουλάχιστον σε βάθος τετραετίας, να φέρει εις πέρας αυτό το δύσκολο έργο. Τα ιδιωτικά σχολεία, ασχέτως του πόσο ελέγχονται από το κράτος, έχουν πάντα το κίνητρο του κέρδους να τα καθοδηγεί σε βέλτιστες πρακτικές. Αξιολογούνται από τους γονείς κάθε φορά που πληρώνουν δίδακτρα. Αν ένα σχολείο δεν είναι καλό, τα παιδιά έχουν επιλογή να πάνε κάπου αλλού αυξάνοντας τις πιθανότητες να βρουν ένα καλό σχολείο. Στην κρατική εκπαίδευση ακόμα και αυτή η στοιχειώδης μορφή της επιλογής δεν υπάρχει. Για αυτό και πρέπει η κυβέρνηση να κινηθεί άμεσα προς την κατεύθυνση που ήδη ξεκίνησε με τον πρόσφατο νόμο για την ανώτατη εκπαίδευση και να απελευθερώσει όλες τις βαθμίδες από τα δεσμά ενός κεντρικά σχεδιασμένου, δυσκίνητου και δυσλειτουργικού συστήματος.