Πολλές υποθέσεις και αναλύσεις μπορεί κανείς να κάνει σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην, κατά τα άλλα, «θετική εξέλιξη» των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα έως σήμερα δεδομένα, αποτελούν θέματα στρατηγικής πολιτικής, πρακτικής και επικοινωνίας της Τουρκίας. Πρόκειται για κινήσεις οι οποίες «αναζητούν απάντηση» από την πλευρά της Ελλάδας.
Ελπίζουμε όλοι να μην έχουμε μια αντιδραστική πολιτική απάντηση. Από την άλλη, καλούμαστε να είμαστε πλήρως καχύποπτοι. Και με το δίκιο μας, άλλωστε: Η Τουρκία δεν έχει σεβαστεί από το 2020 μέχρι σήμερα σχεδόν τίποτα. Από τον πρωθυπουργό της χώρας και το «Μητσοτάκης γιοκ» του Ερντογάν μέχρι και τη διαγραφή νησιών και μερών από το χάρτη για χάρη της στρατηγικής επικοινωνίας της Τουρκίας. Ας μην τα ξεχνάμε αυτά. Και βεβαίως, υπάρχει και συνέχεια.
Αλλάζουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Η αλήθεια είναι πως αλλάζουν. Αλλά ίσως να μην είναι καλό να αλλάξουν, λόγω της «επίθεσης φιλίας» σε πολιτικό επίπεδο.
Γίνεται προσπάθεια ανασύνταξης και ανασυγκρότησης της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας; Ίσως. Γιατί αυτό βρίσκεται στο πλαίσιο της στρατηγικής και επικοινωνιακής πολιτικής στο σύνολο της.
Ας μην ξεχνάμε: Έρχονται «δύσκολες» εκλογές για την Τουρκία και την Ελλάδα. Τους λόγους τους γνωρίζουμε λίγο πολύ. Έτσι φάνταζε πιθανή η Τουρκία να κάνει μια πολιτική στροφή με «επίθεση φιλίας», ώστε βραχυπρόθεσμα να εξεταστούν «νέα δεδομένα» και να γίνει συγκριτική ανάλυση από την πλευρά της Τουρκίας. Μας μελετούν συνέχεια, άλλωστε.
Ας προσέξουμε: Δεν πρέπει να δείξουμε αντιδραστικό χαρακτήρα. Ναι στην καλή γειτνίαση που δημιουργεί προϋποθέσεις φιλίας, ώστοσο θεωρείται πολύ πρώιμο να λέμε κάτι τέτοιο. Υπό το πρίσμα αυτό, ας μη δείξουμε κινήσεις αντίδρασης. Δεν χρειάζεται να «διαβάσουν» τις κινήσεις μας ακόμα. Απαιτείται, επίσης, προσοχή με την αντίδραση των τουρκικών και ελληνικών ΜΜΕ που καλούνται να διαδραματίσουν ρόλο διαμεσολαβητή αλλά και να καταστούν δοκιμαστικός χώρος πολιτικών επιλογών.
Δεν φτάσαμε ακόμα στο σημείο που η Τουρκία θα αποδέχεται πρακτικά και στο σύνολό της την Ελλάδα, όπωςα ακριβώς πρέπει να είναι. Φέρνουν χαμόγελα και αίσθηση θετική για λίγες ώρες και μέρες οι κινήσεις αυτές από πλευράς της Άγκυρας. Και ίσως να σταματήσουν τα όσα έκαναν παρανόμως εναντίον της Ελλάδας μέχρι κάποια χρονική περίοδο. Αυτό δεν αποδίδει κάποιο αποτέλεσμα, αλλά μάλλον μια διπλωματική προσπάθεια. Συνεπώς, ας είμαστε προσεκτικοί τι πράττουμε.
Σχεδιασμός και πρακτική πολιτική
Αν είμαστε πεπεισμένοι πως αυτό είναι το καλό βήμα που θέλουμε, όταν απλά τηρούν οι Τούρκοι τα όσα οφείλουν στο πλαίσιο, υποτίθεται, της προσπάθειάς τους συνολικά, τότε είμαστε γελασμένοι. Μάλλον μας ξέφυγαν οι αναφορές της Άγκυρας για την Αγία Σοφία. Μας ξέφυγε το γεγονός ότι μετανάστευσαν παρανόμως σε ελληνοκυπριακές περιοχές πέραν των 5.000 Τούρκων τον τελευταίο καιρό και ιδίως μετά τον σεισμό. Πρόκειται για στοιχεία που ακόμα μελετώνται.
Επίσης ξεχνάμε κάτι σημαντικό: Βρισκόμαστε στην αρχή ακόμα του μήνα του μουσουλμανικού Ραμαζανιού. Πολλά μπορούμε να πούμε σχετικά με τα χαρακτηριστικά αυτού του σημαντικού θρησκευτικού γεγονότος για τους Μουσουλμάνους και αυτή καθαυτή την Τουρκία. Απλά την περίοδο αυτή όλα είναι πρακτικά «υποτονικά». Σε αυτό το υποτονικό κλίμα έγκειται η «νηνεμία» αλλά και η προσπάθεια για ειρήνευση, για τουλάχιστον ένα μήνα.
Είναι όλες οι σκέψεις θετικές σχετιζόμενες με τα καλά που προσφέρει η θρησκευτική περίοδος του Ραμαζανιού. Είναι θετικό και ηθικό σαφώς. Αλλά όταν υπάρχει σε όλα τα ζητήματα, Συρία και Ουκρανία καθώς και η ταυτόχρονη προσπάθεια της Τουρκίας να ζητήσει τερματισμό πολέμου έτσι ξαφνικά, όταν δρα επιθετικά τόσο καιρό, φαίνεται πως τα γεγονότα αυτά θα διατηρηθούν βραχυπρόθεσμα και το πολύ μέχρι τις εκλογές στη γείτονα χώρα. Ύστερα από το Ραμαζάνι και τις εκλογές, θα αποφανθούν οι Τούρκοι ως προς τον τρόπο των περαιτέρω αντιδράσεών του. Έτσι κάνει κάποιος, άλλωστε, όταν θέλει να ορίζει τη γεωστρατηγική σκακιέρα.
Γνωρίζοντας τα δεδομένα αυτά, καλό θα είναι να πάρουμε εμείς πρωτοβουλίες και να μην περιμένουμε τι θα κάνουν ή πουν οι Τούρκοι. Και ας μη γελιόμαστε, είναι υπαίτιοι για πολλά. Θα πρέπει να μας πουν πώς θα λύσουν τα ανοιχτά ζητήματα πρακτικά.
Ως Ελλάδα, δεν δείχνουμε χαρακτήρα στρατηγικού σχεδιασμού και πρακτικής βάθους. Το γεγονός και μόνο ότι στάλθηκαν επιστολές την ίδια στιγμή από τον ΥΠΕΞ της Τουρκίας και τον Πρόεδρο της Τουρκίας με αντίστοιχα μηνύματα από την πρεσβεία της γείτονος στην Ελλάδα, δείχνει με σαφήνεια, πως το θέμα όχι μόνο έχει συζητηθεί αλλά ήταν πολιτική πρωτοβουλία με προοπτική στρατηγικού βάθους που θα φτάσει μέχρι τις εκλογές και ίσως και μετά. Αλλά αυτό εξαρτάται κατά πολύ από τα αποτελέσματα των δύο χωρών.
Εν κατακλείδι, ας μην βιαζόμαστε. Δεν χρειάζεται.
Ο Δρ. Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Στρατηγικής και Ασφάλειας, Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας, Πολιτικής και Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος και Πρόεδρος του Strategy International (SI) Ltd
Διαβάστε επίσης:
Στα ελληνοτουρκικά ό,τι λάμπει δεν είναι πάντα χρυσός
