Σε μια περίοδο κατά την οποία επιχειρείται η επαναπροσέγγιση Αθήνας - Λιβύης, η «κυβέρνηση» της Ανατολικής Λιβύης κλιμακώνει τις αντιδράσεις της απειλώντας με δικές της «έρευνες» στην περιοχή των Οικοπέδων νοτίως της Κρήτης. Η κίνηση αυτή εκλαμβάνεται ως απάντηση στην ελληνική πρωτοβουλία για αδειοδότηση των δύο θαλάσσιων περιοχών που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 12 Ιουνίου.
Η κυβέρνηση της Βεγγάζης, υπό τον Οσάμα Χαμάντ, που έχει οριστεί από το Κοινοβούλιο και στηρίζεται από τον στρατηγό Χαφτάρ, χωρίς όμως διεθνή νομιμοποίηση, κατηγορεί την Ελλάδα για παραβίαση της λιβυκής ΑΟΖ. Σε δηλώσεις του, ο Χαμάντ όχι μόνο προανήγγειλε αντίδραση, αλλά και προειδοποίησε για τη δυνατότητα παραχώρησης αδειών σε τρίτες εταιρείες, υπονοώντας ότι η Λιβύη μπορεί να εμπλέξει διεθνείς ενεργειακούς παίκτες στην περιοχή.
Αν και η κυβέρνηση της Βεγγάζης δεν διαθέτει τη θεσμική δυνατότητα να προκηρύξει επίσημο διαγωνισμό, στην πολιτικά και θεσμικά αποσταθεροποιημένη Λιβύη τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Λιβύης διατηρεί επαφές και με τη Βεγγάζη, και δεν αποκλείεται να υπάρξει συντονισμός με την Τρίπολη,ώστε να ενεργοποιηθεί το τρίτο Μνημόνιο Τουρκίας - Τρίπολης, που προβλέπει έρευνες σε Λιβυκές θαλάσσιες περιοχές από την τουρκική κρατική εταιρεία TPAO.
Στο Υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί οι προετοιμασίες για την επίσκεψη του υπουργού Γιώργου Γεραπετρίτη σε Τρίπολη και Βεγγάζη, πιθανότατα στις 6 Ιουλίου. Οι επαφές αναμένεται να είναι δύσκολες, ωστόσο κρίνονται απολύτως αναγκαίες για την αποκλιμάκωση και τη διερεύνηση των πραγματικών προθέσεων των δύο πλευρών.
Η συγκυρία αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για την επανεκκίνηση ενός ουσιαστικού διαλόγου ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Λιβύη, με αντικείμενο την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στη βάση του Δικαίου της Θάλασσας — μια συμφωνία στην οποία θα συναινέσουν και οι δύο λιβυκές πλευρές, έως ότου προκύψει μια δημοκρατικά εκλεγμένη και διεθνώς νομιμοποιημένη κυβέρνηση στη χώρα
Οι λιβυκές αντιδράσεις έρχονται να επιβαρύνουν περαιτέρω το σκηνικό την στιγμή που αναδεικνύεται ψηλά στην ατζέντα και το μεταναστευτικό, καθώς τα κυκλώματα διακινητών βρίσκονται υπό πίεση σε άλλες θαλάσσιες διαδρομές, και μετακινούν μαζικά τις ροές προς την Κρητη.
Οι σχέσεις Ελλάδας - Ανατολικής Λιβύης είχαν παρουσιάσει θετική δυναμική μετά το 2019, με τους ισχυρούς άνδρες της περιοχής, τον στρατηγό Χαφτάρ και τον πρόεδρο της Βουλής Ακίλα Σάλεχ, να αποκηρύσσουν το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο. Γι’ αυτό και η τωρινή αντίδραση από τη Βεγγάζη προκαλεί προβληματισμό στην Αθήνα.
Ενδεικτικό του κλίματος ήταν και το διάβημα διαμαρτυρίας που επιδόθηκε στον Έλληνα γενικό πρόξενο στη Βεγγάζη, Αγ. Καλογνωμή. Το διάβημα αφορούσε τον διαγωνισμό για τα ελληνικά Οικόπεδα, τον οποίο η λιβυκή πλευρά θεωρεί ότι προσβάλλει τη δική της κυριαρχία.
Παράλληλα, ο Ο. Χαμάντ ανακοίνωσε τη σύσταση επιτροπής αναθεώρησης της οριοθέτησης της ΑΟΖ, σύμφωνα με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου 122/2025, υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία θα γίνει με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και στις αρχές της καλής γειτονίας, με ειδική αναφορά στην Αίγυπτο.
Η τελευταία, μάλιστα, είχε συγκρουστεί πριν έναν χρόνο με την κυβέρνηση της Τρίπολης, όταν αμφισβητήθηκε η αιγυπτιακή οριοθέτηση της ΑΟΖ στις γειτονικές ακτές, καθώς έθετε υπό αμφισβήτηση την «προέκταση» του Τουρκολιβυκού Μνημονίου στην πλευρά της Λιβύης.
