Μία από τις μεγαλύτερες χρηματιστηριακές επιστροφές των τελευταίων ετών είναι αυτή του κλάδου της πυρηνικής ενέργειας. Η ξαφνική σημαντική αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια, εξαιτίας της αλματώδους ανάπτυξης της Τεχνητής Νοημοσύνης και των data centers έδωσε μεγάλη ώθηση σε αυτόν τον τομέα που το 2020 φαινόταν πως στον δυτικό κόσμο είχε μπει σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή.
Σε αυτό βοήθησε και το γεγονός πως τα πυρηνικά εργοστάσια παράγουν αξιόπιστα ενέργεια για πάρα πολλά χρόνια χωρίς να εκλύουν διοξείδιο του άνθρακα. Την τελική ώθηση στον κλάδο έδωσε η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ που είναι υπέρμαχος της πυρηνικής ενέργειας.
Συνέπεια όλων αυτών είναι η σημαντική ανοδική κίνηση των μετοχών των επιχειρήσεων που παράγουν πυρηνική ενέργεια από τα δικά τους πυρηνικά εργοστάσια, των εταιρειών που έχουν σχέση με την πυρηνική τεχνολογία, αυτών που εξορύσσουν και επεξεργάζονται ουράνιο και άλλες πολλές,
Ανάμεσα σε αυτές τις εταιρείες είναι και αρκετές που στην πραγματικότητα είναι startups και ακόμα δεν έχουν επιτύχει ουσιαστικό κύκλο εργασιών και φυσικά είναι ζημιογόνες στη λειτουργία τους.
Πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα από την Oklo Inc (OKLO NYSE) NuScale Power Corporation (SMR NYSE) δεν είναι εύκολο να βρούμε. Και οι δύο ασχολούνται με τον τομέα των μικρών αρθρωτών πυρηνικών αντιδραστήρων (SMR, Small Modular Reactors), οι οποίοι θεωρείται από πολλούς πως σύντομα θα φέρουν επανάσταση στον τομέα.
Και οι δύο βέβαια δεν έχουν κατασκευάσει ακόμα ούτε έναν τέτοιον αντιδραστήρα, ενώ από τις δύο μόνο η NuScale έχει λάβει την έγκριση των αρμοδίων αρχών για τα σχέδια ενός τέτοιου αντιδραστήρα.
Παρόλα αυτά, οι επενδυτές έχουν δώσει πολύ μεγάλα κέρδη στις μετοχές και των δύο επιχειρήσεων, θεωρώντας πως αργά ή γρήγορα τα σχέδιά τους θα γίνουν πραγματικότητα. Μέσα στους τελευταίους δώδεκα μήνες η SMR έχει ανεβεί κατά 326% ενώ βρίσκεται και περίπου 30% κάτω από τα ψηλά της.
Ακόμα πιο εντυπωσιακά είναι τα κέρδη της OKLO, η οποία βρίσκεται τώρα πολύ κοντά στα υψηλά της και απέχει 1.227% από την τιμή της πριν δώδεκα μήνες.
Με τη συγκεκριμένη εταιρεία είχαμε ασχοληθεί τον Ιούλιο του 2024, δύο μήνες μετά την είσοδό της στο χρηματιστήριο με τη μέθοδο της απορρόφησης από μία εταιρεία ειδικού τύπου (μέθοδος SPAC), πριν συγκεντρώσει πάνω της το επενδυτικό ενδιαφέρον, το οποίο εντάθηκε και λόγω της σχέσης της επιχείρησης με τον Σαμ Άλτμαν της OpenAI (Οι πυρηνικές business του βασιλιά της Τεχνητής Νοημοσύνης | Liberal.gr). (Με τη μέθοδο SPAC είχε μπει στο χρηματιστήριο και η SMR, αρκετά νωρίτερα από την OKLO).
Η επιτυχημένη πορεία των δύο πυρηνικών startups μετά από την είσοδό τους με τη μέθοδο SPAC έχει εμπνεύσει και άλλες μικρές και φιλόδοξες εταιρείες του κλάδου με παρόμοια χαρακτηριστικά. Σε ένα άρθρο του Barron’s από τη 10η Σεπτεμβρίου είδαμε τη συνοπτική παρουσίαση τριών εταιρειών που έχουν ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία εισόδου τους στο χρηματιστήριο Nasdaq, και οι τρεις με τη μέθοδο SPAC. Και οι τρεις έχουν κάποια σχέση με πυρηνικούς αντιδραστήρες μικρότερους από αυτούς που λειτουργούν αυτή την εποχή στις ΗΠΑ και θεωρούν πως τα δικά τους σχέδια έχουν μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας.
Η Terrestrial Energy εδρεύει στην Charlotte της πολιτείας της Βόρειας Καρολίνας και σχεδιάζει την κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων δυναμικότητας μέχρι 390 Megawatt, δηλαδή περίπου στο μισό της δυναμικότητας των μικρότερων εν λειτουργία αντιδραστήρων.
Οι αντιδραστήρες αυτοί είναι σχεδιασμένοι να χρησιμοποιούν ως καύσιμο ένα μείγμα ουρανίου και λειωμένων αλάτων (molten salts) και να χρησιμοποιούν σε σημαντικό βαθμό molten salts ως υποκατάστατο του νερού για την ψύξη των αντιδραστήρων.
Θεωρητικά, αυτοί οι αντιδραστήρες θα είναι πιο ασφαλείς από τους εν λειτουργία και θα μπορούν να ανεφοδιάζονται πολύ πιο εύκολα και αποτελεσματικά απ’ ότι οι υφιστάμενοι.
Προφανώς, υπάρχουν και διάφορα μειονεκτήματα, με βασικότερο το προφανές, δηλαδή το ότι κανείς δεν έχει τεθεί ακόμα σε λειτουργία σε όλο τον κόσμο και το ότι οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν εγκρίνει ακόμα τα σχέδιά της.
Η εταιρεία συμφώνησε τον περασμένο Μάρτιο την απορρόφησή της από το SPAC με την επωνυμία HCM II Acquisition Company (HOND NASDAQ) και, αν όλα πάνε καλά, μέχρι το τέλος του χρόνου θα διαπραγματεύεται με το σύμβολο IMSR, το οποίο παραπέμπει στην τεχνολογία της Integral Molten Salt Reactor.
Η ιταλική Terra Innovatum σχεδιάζει κάτι που ακούγεται μάλλον ριζοσπαστικό, δηλαδή τη δημιουργία πυρηνικών αντιδραστήρων που θα είναι πολύ πιο μικροί από τους υφιστάμενους.
Για την ακρίβεια πάρα πολύ πιο μικρούς, καθώς θα έχουν δυναμικότητα 1 Megawatt ο καθένας, θα έχουν πολύ μικρό μέγεθος (ο κάθε αντιδραστήρας θα είναι περίπου ένας κύβος με πλευρές κοντά στα 10 μέτρα), θα μπορούν να εγκατασταθούν πολύ εύκολα κοντά στους πελάτες, θα είναι εκπέμπουν λιγότερη ακτινοβολία από τους συμβατικούς, θα είναι πιο ασφαλείς και θα μπορούν να συνδυάζονται μεταξύ τους στην περίπτωση που οι πελάτες χρειάζονται περισσότερη ενέργεια (σύμφωνα με την εταιρεία, πελάτες θα μπορούσαν να είναι νοσοκομεία, ορυχεία, data centers κ.λ.π.).
Και εδώ βέβαια οι κίνδυνοι είναι σημαντικοί, καθώς η εταιρεία δεν έχει πάρει έγκριση από τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Terra Innovatum έχει συμφωνήσει από το τέλος Απριλίου την απορρόφησή της από το SPAC GSR III Acquisition Company (GSRT NASDAQ) και ελπίζει πως μέχρι το τέλος του χρόνου η μετοχή της θα διαπραγματεύεται με το σύμβολο NKLR.
Η τρίτη φιλόδοξη πυρηνική startup είναι η Eagle Energy Metals, η οποία έχει την έδρα της στο Ρίνο της Νεβάδας των ΗΠΑ. Το βασικότερο περιουσιακό της στοιχείο είναι τα δικαιώματα για την εκμετάλλευση ενός πολύ μεγάλου κοιτάσματος ουρανίου στην περιοχή Aurora, στα σύνορα των πολιτειών Όρεγκον και Νεβάδα των ΗΠΑ.
Το ορυχείο δεν έχει λειτουργήσει ακόμα και σύμφωνα με την εταιρεία στο τέλος του 2026 θα είναι έτοιμη η σχετική μελέτη βιωσιμότητας. Εκτός από το μελλοντικό ορυχείο, η επιχείρηση προσπαθεί και αυτή να αναπτύξει τη δική της εκδοχή των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων.
Τα περί κινδύνων που αναφέραμε προηγουμένως ισχύουν βέβαια και εδώ, και ίσως είναι αυξημένα καθώς ένα ορυχείο ουρανίου που θα λειτουργήσει ίσως σε μερικά χρόνια έχει εξ ορισμού πολύ μεγάλα επίπεδα κινδύνου. Στο τέλος του Ιουλίου, η εταιρεία συμφώνησε να εισαχθεί στο χρηματιστήριο Nasdaq μέσω της απορρόφησής της από το SPAC Spring Valley Acquisition Corp II (SVII), ελπίζοντας και αυτή πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία και θα διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο με το σύμβολο NKLR.
Είναι προφανές πως όποιος ασχοληθεί με οποιαδήποτε από τις τρεις αυτές εταιρείες θα πρέπει να κινηθεί προσεκτικά και μελετημένα, καθώς οι διαδικασία εισαγωγής μέσω SPAC έχει αρκετές ιδιαιτερότητες και οι οριστικές λεπτομέρειες, πολλές φορές εξαιρετικά σημαντικές, γίνονται γνωστές την τελευταία στιγμή, μετά τη διεξαγωγή των γενικών συνελεύσεων των εταιρειών ειδικού τύπου.
Μερικές φορές μπορεί και να ματαιωθεί η διαδικασία απορρόφησης, οπότε όποιος έχει αγοράσει προκαταβολικά μπορεί να δει τα σχέδιά του να ματαιώνονται. Ας μη συνεχίσουμε όμως με τη φύση των SPAC και της διαδικασίας απορρόφησης εταιρειών.
Αυτό που μετράει είναι να εμφανιστεί κάποια στιγμή επενδυτικό ενδιαφέρον. Στην περίπτωση των τριών σημερινών εταιρειών, η πολύ επιτυχημένη πορεία της NuScale και της Oklo είναι πολύ πιθανό να λειτουργήσει σαν «κράχτης» για κάποια από αυτές, ίσως και για όλες.
Αν ο ενθουσιασμός για τον τομέα της πυρηνικής ενέργειας κρατηθεί ζωντανός για αρκετούς μήνες ακόμα, μαζί με τον επενδυτικό παροξυσμό για τα data centers, δεν αποκλείεται καθόλου να δούμε επενδυτικά κεφάλαια που αρέσκονται στην ανάληψη σημαντικών κινδύνων να εμφανιστούν στα νέα πυρηνικά SPAC startups και να οδηγήσουν τις μετοχές τους σε αποδόσεις παρόμοιες με αυτές της Oklo και της NuScale.
Ας μη γελιόμαστε όμως, αν γίνει αυτό, κατά πάσα πιθανότητα δε θα έχει καμία σχέση με οικονομικά μεγέθη και χειροπιαστά συμβόλαια αλλά με... μεγάλες προσδοκίες. Αν έρθουν βέβαια τα κέρδη, κανείς δε θα ενοχληθεί από την έλλειψη κύκλου εργασιών και κερδών.
