Κάθε φορά που η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε πρόκληση – από παραβιάσεις στο Αιγαίο μέχρι διπλωματικά επεισόδια – ακούγεται το ίδιο επιχείρημα: «Γιατί δεν απαντάμε τώρα; Γιατί δεχόμαστε ταπεινώσεις;». ακολουθούν οχετοί περί προδοτών, κατευναστών κλπ. Οι περισσότεροι εκ των υβριζόντων στάζουν μέλι για το ΟΧΙ του ’40 και τον Ι. Μεταξά.
Το επιχείρημα της άμεσης απάντησης παραβλέπει δύο πράγματα:
1)Η στρατηγική σημασία του χρόνου. Η άμεση απάντηση μπορεί να ικανοποιεί το θυμικό, αλλά οδηγεί σε σύγκρουση σε στιγμή που ο αντίπαλος ίσως έχει το πλεονέκτημα.
2)Η σημασία της νομιμοποίησης. Όταν η Ελλάδα εμφανίζεται ως αμυνόμενη και όχι ως επιτιθέμενη, αποκτά διεθνή υποστήριξη και συσπειρώνει τον λαό.
Η Ιστορία δείχνει ότι η υπομονή και η επιλογή του κατάλληλου χρόνου φέρνει συχνά καλύτερα αποτελέσματα από μια βεβιασμένη αντίδραση.
Μια διδακτική ιστορία
Στις 15 Αυγούστου 1940, το υποβρύχιο «Ντελφίνο» του ιταλικού στόλου χτύπησε το ελληνικό καταδρομικό «Έλλη» έξω από το λιμάνι της Τήνου, ανήμερα της Παναγίας.
Η επίθεση ήταν ξεκάθαρη πρόκληση, αλλά η κυβέρνηση Μεταξά δεν αντέδρασε με πολεμική αναμέτρηση. Αντιθέτως, επέλεξε να «καταπιεί» την προσβολή, περιοριζόμενη σε διαβήματα και έρευνες, μολονότι ήταν προφανές ότι πίσω από την επίθεση κρυβόταν η Ιταλία.
Πολλοί τότε αν υπήρχε η σημερινή ελευθεροτυπία θα χαρακτήριζαν τη στάση αυτή υποχωρητική. Γιατί η Ελλάδα δεν ύψωσε το λάβαρο του πολέμου; Γιατί δεν ανταπέδωσε άμεσα, αποδεικνύοντας ότι δεν δέχεται ταπεινώσεις;
Η απάντηση δεν είναι συναισθηματική, αλλά ψυχρά στρατηγική.
Η Ελλάδα του 1940 δεν ήταν σε θέση να ανοίξει μόνη της μέτωπο εναντίον μιας μεγάλης δύναμης όπως η Ιταλία. Η στρατιωτική προετοιμασία βρισκόταν σε εξέλιξη, οι συμμαχίες αβέβαιες και η γεωπολιτική σκακιέρα ρευστή.
Ο Μεταξάς γνώριζε ότι μια άμεση πολεμική απάντηση θα οδηγούσε σε πόλεμο υπό τους χειρότερους δυνατούς όρους, με τον ιταλικό στόλο να ελέγχει τη Μεσόγειο και τον ελληνικό στρατό ακόμη σε στάδιο οργάνωσης.
Η επιλογή ήταν να περιμένει την κατάλληλη στιγμή. Αυτή ήρθε δύο μήνες αργότερα, στις 28 Οκτωβρίου, όταν η Ιταλία έδωσε το πρόσχημα με το τελεσίγραφο. Η Ελλάδα, σε θέση αμυνόμενου, απέκτησε όχι μόνο στρατιωτικό πλεονέκτημα –με την άμυνα στα βουνά της Ηπείρου– αλλά και πολιτική νομιμοποίηση: σύσσωμη η κοινωνία, η Εκκλησία και οι διεθνείς σύμμαχοι στάθηκαν στο πλευρό της.
Βουνά ή θάλασσα;
Η σύγκριση με μια υποθετική ναυτική απόβαση στην Ιταλία ή τα Δωδεκάνησα είναι αποκαλυπτική. Ο ελληνικός στόλος δεν είχε τη δύναμη να μεταφέρει δυνάμεις, να συντηρήσει αποβάσεις ή να συγκρουστεί με το ιταλικό ναυτικό, που τότε θεωρούνταν από τα ισχυρότερα της Ευρώπης.
Αντιθέτως, στα βουνά της Αλβανίας, οι συνθήκες ευνοούσαν την ελληνική πλευρά:
➡️ το έδαφος ήταν γνώριμο και φιλικό στην αμυντική τακτική,
➡️ η λογιστική υποστήριξη ήταν εφικτή μέσω της ενδοχώρας,
➡️ ο ελληνικός στρατός ήταν ανθεκτικός στις κακουχίες και στηριζόταν σε τοπικούς πληθυσμούς,
➡️ οι Ιταλοί δεν είχαν το ηθικό ή την οργάνωση για να διαχειριστούν έναν χειμερινό πόλεμο στα Βαλκάνια.
Η έκβαση το απέδειξε: η Ελλάδα όχι μόνο απέκρουσε την εισβολή αλλά και αντεπιτέθηκε, καταλαμβάνοντας αλβανικά εδάφη. Λίγα χρόνια αργότερα μια ελληνική ταξιαρχία υπό τον Θρασύβουλο Τσακαλώτο μετείχε στην απόβαση των συμμάχων στην Ιταλία και κατέλαβε το Ρίμινι. Τους πολέμους έχει σημασία να τους κερδίζεις και όχι να τους κηρύττεις.
Συμπέρασμα
Ο τορπιλισμός της «Έλλης» ήταν πράξη βαρβαρότητας που δεν έμεινε ατιμώρητη· απλώς η απάντηση δεν δόθηκε στο λιμάνι της Τήνου, αλλά στα βουνά της Πίνδου. Εκεί, όπου οι Έλληνες πολέμησαν με το πλεονέκτημα του εδάφους, του ηθικού και της ιστορικής νομιμότητας…
📬🖊️ Επιστολές αναγνωστών
Δολοφονία Κερκ - ΗΠΑ
Καλησπέρα σας κύριε Στούπα,
Συμπληρωματικά στο εξαίρετο βιβλίο σας «η επερχόμενη αταξία» έρχονται να μας επιβεβαιώσουν τα τελευταία γεγονότα πόσο δίκιο έχετε. Μια ακόμα σημερινή οπτική γωνία μας το επιβεβαιώνει:
50 χρόνια πριν: στον απόηχο του Μάη του 68, η RAF και οι Ερυθρές ταξιαρχίες ανέλαβαν ακτιβιστική δράση. Κάποιοι μάλιστα στις τότε δυτικές κοινωνίες τους συμπάθησαν κάπως, με την έννοια των «Ρομπέν των αριστερών, της κοινωνικής δικαιοσύνης κλπ.». Με το που ο ακτιβισμός αυτός ξεκίνησε να έχει όμως το πρώτο θύμα δολοφονημένου πολίτη, σταμάτησε η κάθε συμπάθεια, σε σημείο που οι ακτιβιστές αποκαλούντο εφεξής τρομοκράτες και κατεδόθησαν μάλιστα από απλούς πολίτες στις αρχές. Ακόμα και όταν «αυτοκτονήθηκαν» στα περίφημα λευκά κελιά τους, οι κοινή γνώμη δεν ένιωσε καμία συμπάθεια για αυτούς, ανακουφίστηκε μάλιστα που γλίτωσε από αυτούς και επικρότησε.
Σήμερα: η cancel & woke culture των δυτικών κοινωνιών απαγορεύει και δυσκολεύει την ελευθερία της έκφρασης, γιατί αισθάνεται λέει … απειλή (!!!) εάν απλώς αφήνεται κάποιος, που αυτοί οι ίδιοι τον θεωρούν και έχουν αυθαίρετα βαφτίσει ακροδεξιό ή , να …. εκφράζει δημόσια τη γνώμη του. Φτάσαμε την περασμένη εβδομάδα να δολοφονηθεί από ένα αριστερό νεαρό ακτιβιστή ο Κερκ, ο οποίος ανήκε στον στενό κύκλο του δημοκρατικότατα εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ. Η αντίδραση στις δυτικές κοινωνίες σήμερα? Πολλά μίντια χαρακτήρισαν το θύμα «ακροδεξιό» (!!!), αρκετοί... «δημοκράτες» στα κοινωνικά δίκτυα επικρότησαν μάλιστα την πράξη δολοφονίας.
50 χρόνια πριν: Τα θύματα των τρομοκρατών τότε ήταν βιομήχανοι, άνθρωποι της άρχουσας τάξης κλπ.
Σήμερα: Το σημερινό θύμα ήταν ένας νεαρός πολιτικός influencer που εκφράζει απλά απόψεις, τις οποίες συμμερίζονται μια τεράστια μερίδα πολιτών (δεν ανήκω εγώ προσωπικά σε αυτούς), οι οποίοι μάλιστα τις επικροτούν με την ψήφο τους. Ποτέ δεν παρακίνησε σε βία , το αντίθετο μάλιστα, την κατέκρινε. Δολοφονήθηκε για τις ιδέες του.
50 χρόνια πριν: οι δυτικές κοινωνίες, διαθέτοντας σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό ατομικές ελευθερίες και ελευθερία του λόγου, αναδεικνύονται σε πρότυπα κοινωνιών για ολάκερη την υφήλιο, με συνέπεια να καταρρεύσουν πάμπολλα ολιγαρχικά καθεστώτα, δικτατορίες , ακόμα και τα πανίσχυρα σοβιετικά σοσιαλιστικά καθεστώτα.
Σήμερα: οι δυτικές κοινωνίες πάνε από το κακό στο χειρότερο και αποτελούν πλέον παράδειγμα προς αποφυγή για τους περισσότερους στον πλανήτη, οι οποίοι έχουν βρει ο καθένας τους τον δικό του ιδιαίτερο και πετυχημένο δρόμο (Ινδία, Κίνα, Ρωσία, Βιετνάμ, Κορέα, Ινδονησία, Αργεντινή (!), Σιγκαπούρη, Εμιράτα, Κατάρ, Ισραήλ, Ν. Αφρική, Τουρκία, κλπ).
Οι λόγοι και οι αιτίες για αυτή την εξέλιξη είναι φυσικά πολύπλοκοι και πολλοί. Η σταθερή εξέλιξη είναι δυστυχώς μόνο μία για εμάς στις δυτικές κοινωνίες: ΚΑΘΕ ΠΕΡΣΥ ΚΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ.
Με εκτίμηση
Σταύρος Αργυριάδης
Χ. Μηχανικός & Συγγραφέας
