«Έχουμε εθιστεί στη δημόσια δαπάνη».
Δεν πρόκειται για δήλωση του υπουργού Οικονομικών από μια χώρα των «PIGS» την προηγούμενη δεκαετία, αλλά από τον πρωθυπουργό της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης εν έτει 2025.
Ο Φρανσουά Μπαϊρού σύνέκρινε την τρέχουσα κατάσταση της Γαλλίας με τις κρίσεις χρέους της Ελλάδας και της Ισπανίας τα προηγούμενα χρόνια και συμπλήρωσε ότι «κάθε δευτερόλεπτο το χρέος αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ».
Προκειμένου να υπάρξει αποκατάσταση της επιδεινούμενης κατάστασης των δημοσιονομικών της χώρας, ο Γάλλος πρωθυπουργός ανακοίνωσε ένα αρκετά βαρύ πρόγραμμα λιτότητας με μέτρα που εμπεριέχουν:
- πάγωμα των κρατικών δαπανών,
-κατάργηση δύο επίσημων αργιών, αυτή της Δευτέρας του Πάσχα και της Ημέρας της Νίκης στις 8 Μαΐου, ώστε να μειωθούν οι συνεχόμενες «κουτσουρεμένες» εβδομάδες μεταξύ τέλους Απριλίου και αρχών Ιουνίου, κατά τις οποίες πολλαπλές αργίες διακόπτουν τη ροή της εργασιακής παραγωγικότητας και
- μείωση των κοινωνικών παροχών, προκειμένου να συγκρατηθεί το δημόσιο έλλειμμα που ανήλθε στο 5,8% του ΑΕΠ το 2024 και το δημόσιο χρέος που φτάνει το 114% του ΑΕΠ.
Πιο συγκεκριμένα, ο Μπαϊρού ανέφερε ότι αυτός και οι υπουργοί του εξετάζουν τη μείωση του προϋπολογισμού του 2026 κατά 43,8 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του σχεδίου τους για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 4,6% του ΑΕΠ το επόμενο έτος.
Όσον αφορά τις πηγές εξοικονόμησης, είπε ότι ένας στους τρεις δημόσιους υπαλλήλους που θα αποχωρήσουν λόγω συνταξιοδότησης δεν θα αντικατασταθεί.
Ο Γάλλος πρωθυπουργός δήλωσε ότι για να φτάσουν σε αυτόν τον στόχο, η κυβέρνηση θα μειώσει τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων κατά 3.000 άτομα τον επόμενο χρόνο, θα περικόψει 1.000 έως 1.500 θέσεις εργασίας σε κυβερνητικές υπηρεσίες ή κρατικούς φορείς, θα μειώσει τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης κατά 5 δισ. ευρώ και θα παγώσει τους μισθούς κάποιων δημοσίων υπαλλήλων και το ύψος των επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων, που συνήθως προσαρμόζονται ετησίως σύμφωνα με τον πληθωρισμό.
Εν ολίγοις, το 2026 θα είναι ένας «λευκός χρόνος» για τη Γαλλία, χωρίς αύξηση των κοινωνικών επιδομάτων και των συντάξεων, ενώ θα δρομολογηθεί μια επώδυνη σειρά περικοπών.
Ο Μπαϊρού αν και παραδέχτηκε τα μέτρα που ανακοίνωσε ως «ακραία», εντούτοις τα χαρακτήρισε απαραίτητα προκειμένου να περιοριστεί το δημόσιο χρέος της Γαλλίας -ανέρχεται σε 3,3 τρισ. ευρώ - και να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο από την πανδημία και μετά παραβιάζει τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
«Πρέπει ως έθνος να δουλέψουμε περισσότερο», κατέληξε ο Μπαϊρού κατά τη διάρκεια της πολυαναμενόμενης συνέντευξης Τύπου την Τρίτη, ενώ πλέον τη σκυτάλη αναμένεται να πάρουν οι Γάλλοι βουλευτές, αμέσως μετά την καλοκαιρινή ανάπαυλα.
Γαλλική «αντίσταση» σε όλα τα μέτωπα
Τα σκληρά μέτρα που ανακοινώθηκαν αναμένεται να προκαλέσουν την έντονη δυσαρέσκεια των Γάλλων πολιτών και πολύ δύσκολα η ειδική συνεισφορά που προλόγισε ο Μπαϊρού για τους πλουσιότερους θα χρυσώσει το χάπι που πρόσφερε στον γαλλικό λαό δηλώνοντας: «λίγα από αυτούς που έχουν λίγα και περισσότερα από αυτούς που έχουν περισσότερα».
Μπορεί ο Μπαϊρού να προσπαθεί να παρουσιάσει τα μέτρα ως μια «πράξη συλλογικής θυσίας» για το κοινό καλό, όμως οι Γάλλοι δεν πρόκειται να τα δεχτούν αδιαμαρτύρητα.
Βλέπετε, οι Γάλλοι στο DNA τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με το κοινωνικό κράτος που περιλαμβάνει εκτεταμένα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, υγείας, εκπαίδευσης και εργασίας.
Το κοινωνικό κράτος στη Γαλλία έχει μακρά ιστορία και διαμορφώθηκε μέσα από τη Γαλλική Επανάσταση, τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, και την μεταπολεμική ανασυγκρότηση.
Μια ιδέα για την ανελαστικότητα του γαλλικού λαού σε τυχόν αλλαγές του κοινωνικού μοντέλου της Γαλλίας πήραμε από τις μαζικές διαμαρτυρίες του 2023, με αφορμή την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι η αντιδημοφιλής αυτή μεταρρύθμιση παραμένει ακόμα στο επίκεντρο των συνδικάτων προκειμένου να την αναιρέσουν.
Τα συνδικάτα είναι ιδιαιτέρως ισχυρά περισσότερο στον δημόσιο τομέα, ειδικά στους τομείς των μεταφορών και της παιδείας. Και δεδομένου ότι η γαλλική κυβέρνηση έχει εδώ και εβδομάδες ανακοινώσει ότι σκοπεύει να μειώσει τις δαπάνες για την παιδεία, ήδη αναμενόταν η επόμενη σύγκρουση με τα συνδικάτα και ένα νέο κύμα απεργιών.
Μετά τις δηλώσεις της Τρίτης από τον Γάλλο πρωθυπουργό, οι κινητοποιήσεις αυτές αναμένονται ακόμα μεγαλύτερες.
Αναλόγως βέβαια με το πού τοποθετείται το κάθε συνδικάτο στο πολιτικό φάσμα, ποικίλει η διαλλακτικότητα στην ιδέα μίας μεταρρύθμισης γύρω από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τη συνταξιοδότηση. Το ίδιο ισχύει και για άλλα φλέγοντα ζητήματα της γαλλικής πολιτικής, όπως είναι για παράδειγμα οι επενδύσεις στους εξοπλισμούς και η στροφή στη λεγόμενη «πολεμική οικονομία».
Και εδώ είναι ακριβώς το πρόβλημα με όσα ανακοίνωσε ο Μπαϊρού.Βλέπετε, ο Γάλλος πρωθυπουργός έκανε τις ανακοινώσεις περί του δημοσιονομικού «συμμαζέματος» λίγα μόλις 24ωρα μετά τις ανακοινώσεις του Μακρόν όσον αφορά την αύξηση των αμυντικών δαπανών κατά 3,5 δισ. το επόμενο έτος και άλλα 3 δισ. το 2027!
Από τη μια λοιπόν οι Γάλλοι πολίτες ακούνε περί συλλογικής «θυσίας» για το κοινό καλό και το συμμάζεμα του ελλείμματος και από την άλλη για αύξηση αμυντικών δαπανών κατά 6,5 δισ. τα επόμενα δύο έτη.
Το ίδιο ισχύει και για τους Γάλλους νομοθέτες, οι οποίοι θα πρέπει να εγκρίνουν τις αυξήσεις στην άμυνα προτού αυτές τεθούν σε ισχύ, αλλά και για τους Γάλλους βουλευτές που δίνουν μήνες τώρα μάχη σχετικά με τους προϋπολογισμούς της Γαλλίας και την ανάγκη μείωσης των ελλειμμάτων.
Υπενθυμίζουμε ότι οι διαφωνίες στο κοινοβούλιο της Γαλλίας, την Εθνοσυνέλευση, για τις εξοικονομήσεις κόστους οδήγησαν στην κατάρρευση της κυβέρνησης στα τέλη του περασμένου έτους.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσπάθησε βέβαια στις ανακοινώσεις της Κυριακής που μας πέρασε, να παρουσιάσει την αύξηση των αμυντικών δαπανών ως μονόδρομο απέναντι στις επικείμενες απειλές για τη Γαλλία και την ασφάλεια της ευρύτερης Ευρώπης από τη Ρωσία, το κυβερνοέγκλημα και την τρομοκρατία.
«Από το 1945, η ελευθερία δεν έχει απειληθεί ποτέ τόσο πολύ και ποτέ τόσο σοβαρά», δήλωσε ο Μακρόν χαρακτηριστικά, απευθυνόμενος στους ηγέτες των ενόπλων δυνάμεων την παραμονή της εθνικής εορτής της Ημέρας της Βαστίλης, για να συμπληρώσει λίγο αργότερα ότι «Για να είσαι ελεύθερος σε αυτόν τον κόσμο, πρέπει να σε φοβούνται. Για να σε φοβούνται, πρέπει να είσαι ισχυρός. Κάθε Γάλλος και Γαλλίδα πρέπει να έχει επίγνωση της απειλής γύρω μας. Όλοι πρέπει να κάνουμε θυσίες. Η ελευθερία έχει ένα τίμημα».
Το τίμημα αυτό είναι ο διπλασιασμός του αμυντικού προϋπολογισμού έως το 2027 σε σχέση με τον αμυντικό προϋπολογισμό που είχαν οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις το 2017, όταν ο Μακρόν ανέλαβε για πρώτη φορά πρόεδρος.
Ο διπλασιασμός όμως των αμυντικών δαπανών σε σχέση με τα επίπεδα του 2017 σε συνδυασμό με την ανάγκη μείωσης του γαλλικού χρέους και του ελλείμματος, απαιτούν τα σκληρά μέτρα που ανακοίνωσε ο Μπαϊρού την Τρίτη.
Το ερώτημα είναι αν θα δεχτούν το τίμημα οι νομοθέτες, ιδίως εκείνοι της Αριστεράς, οι οποίοι ήδη διαμαρτύρονται για τις περικοπές δαπανών...
Ο φετινός Σεπτέμβρης στη Γαλλία θα είναι κάτι περισσότερο από θερμός. Kαι μια ματιά στην καμπύλη των αποδόσεων των γαλλικών ομολόγων είναι κάτι περισσότερο από ένα αποκαλυπτικό «μετεωρολογικό» δελτίο όσον αφορά το βαρομετρικό που περικυκλώνει την γαλλική οικονομία.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
