Ο σύντομος διάλογος του Ντόναλντ Τραμπ με τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ στον Λευκό Οίκο την περασμένη εβδομάδα και η δέσμευση του επικεφαλής της Meta για επενδύσεις 600 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ, αντανακλά τη σημασία που έχει για την ανάπτυξη της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου η παγκόσμια κυριαρχία στον τομέα της τεχνολογίας.
Οι αγορές καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο γιατί προεξοφλούν την άνθηση της οικονομίας με όχημα την Τεχνητή Νοημοσύνη και η πραγματική οικονομία περιμένει να δει το… χρώμα του χρήματος. Στη θεωρία, οι επενδύσεις στην τεχνολογία θα αυξήσουν δραματικά την παραγωγικότητα, δίνοντας έτσι ώθηση στα εταιρικά κέρδη και κατ’ επέκταση στις μετοχές. Γι’ αυτό και μεγάλη μερίδα αναλυτών πιστεύει ότι το ράλι θα συνεχιστεί, αν και με διορθωτικές κινήσεις στην πορεία λόγω των πολλαπλών εστιών αβεβαιότητας.
Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά. Αναλυτές εκτιμούν ότι η AI δεν θα καταφέρει στον πραγματικό κόσμο όλα αυτά που «υπόσχεται», τουλάχιστον στον χρόνο που τα υπόσχεται, καθώς πολλές επιχειρήσεις που ενσωματώνουν τις τεχνολογικές εφαρμογές δεν βλέπουν άμεσα μεγάλο αντίκτυπο στα κέρδη τους. Βλέπουμε, λοιπόν, μία μεγάλη φούσκα να διογκώνεται ή απλώς βρισκόμαστε στην αρχή μίας εποχής, τις επιπτώσεις της οποίας δεν μπορούμε ακόμα να διανοηθούμε;
Στη δεδομένη χρονική στιγμή οι οιωνοί δεν είναι οι καλύτεροι. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε φάση έντονης επιβράδυνσης, το παγκόσμιο εμπόριο γυρίζει δεκαετίες πίσω και οι αποτιμήσεις βρίσκονται στα ύψη, την ώρα που το γεωπολιτικό σκηνικό είναι γεμάτο με εστίες ανάφλεξης.
Κι όμως, τα παγκόσμια χρηματιστήρια δείχνουν να… μην καταλαβαίνουν τίποτα. Τα ιστορικά ρεκόρ έχουν γίνει πλέον συνήθεια, η τεχνητή νοημοσύνη συνεχίζει να εντυπωσιάζει τα επενδυτικά πλήθη και κάπως έτσι οι αγορές κοιτάζουν μόνο υψηλότερα.
Είναι τόσο ονειρική η κατάσταση για ορισμένους, που προβλέπουν ότι ο S&P 500 θα φτάσει από τις 6.584 μονάδες σήμερα, στις 7.000 μονάδες μέσα στους επόμενους μήνες και στις 9.000 μονάδες στην επόμενη διετία. Αν γίνει αυτό, τότε ο βασικός δείκτης της Wall Street θα έχει διπλασιάσει την αξία του σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια και θα έχει σημειώσει άνοδο της τάξης του 150% σε σχεδόν μία πενταετία. Απίστευτα πράγματα.
Σήμερα, ο S&P 500 κερδίζει 12% μέσα στο 2025 και περίπου 200% από το χαμηλό της πανδημίας, όταν είχε καταρρεύσει στις 2.237 μονάδες στις 23 Μαρτίου 2020. Και μπορεί μακροπρόθεσμα η τάση να είναι ανοδική για τις παγκόσμιες μετοχές, ωστόσο αυτό που συμβαίνει από τα τέλη του 2022 μέχρι σήμερα, από ήδη πολύ υψηλά επίπεδα τότε, είναι πραγματικά πρωτοφανές.
Είναι εύλογο, επομένως, να συνεχίζεται η συζήτηση για το κατά πόσο διογκώνεται μία φούσκα που θα σκάσει με εκκωφαντικό τρόπο. Μία φούσκα την οποία πάντως εντοπίζουν σημαντικοί παράγοντες των αγορών, όπως ο Σαμ Άλτμαν, ένα από τα κορυφαία πρόσωπα της Τεχνητής Νοημοσύνης και CEO της OpenAI που μας έδωσε το ChatGPT, και ο Ρέι Ντάλιο που θεωρείται από τους πιο επιτυχημένους επενδυτές στα χρονικά.
Είναι χαρακτηριστικό πως οι πέντε μεγαλύτερες εταιρείες του S&P 500 (Nvidia, Microsoft, Apple, Alphabet, Amazon) αποτελούν σχεδόν το 30% του δείκτη, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από αυτό των τεχνολογικών εταιρειών πριν σκάσει η φούσκα των dotcom. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι η φούσκα θα σκάσει σύντομα. Περισσότερο προμηνύει πως όταν σκάσει, η ζημιά θα είναι μεγάλη.
Στο μεταξύ, στα επενδυτικά λόμπι επανέρχεται η συζήτηση για τον κίνδυνο ύφεσης στις ΗΠΑ, με την UBS να τη θεωρεί σχεδόν σίγουρη, δίνοντας πιθανότητες της τάξης του 93%. Η αμερικανική οικονομία εισέρχεται από την ερχόμενη εβδομάδα σε μία νέα φάση. Ο Τζερόμ Πάουελ θα μειώσει τα επιτόκια και οι αγορές περιμένουν δραστική χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής μέσα στο 2026, με φόντο και την αντικατάσταση του επικεφαλής της Fed.
Όμως η σημαντικότερη εξέλιξη είναι ότι ο Τραμπ έχει αποφασίσει να αφήσει τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα, ποντάροντας στην ανάπτυξη και την ενίσχυσης της ρευστότητας στις αγορές μέσω των χαμηλότερων επιτοκίων. Βέβαια, ολόκληρη η οικονομία των ΗΠΑ αναμένει και τα οφέλη των δασμών που έχει τάξει ο Τραμπ, όπως λ.χ. η ενίσχυση των επενδύσεων στο εσωτερικό της χώρας και της παραγωγικότητας. Μόνο που δύσκολα θα επιβεβαιωθεί το θετικό σενάριο και με την ανεργία να αυξάνεται, τον πληθωρισμό να μην υποχωρεί και τη Fed να ενισχύει τη ρευστότητα στο σύστημα, είναι πολύ πιθανό τόσο η Fed, όσο και το οικονομικό επιτελείο του Τραμπ, να βρεθούν σε αδιέξοδο πολύ σύντομα.
