Πού βρίσκεται τo «Ιερό Δισκοπότηρο» του ψηφιακού νομίσματος της ΕΚΤ;

Ένα ακόμα βήμα προς την υιοθέτηση του ψηφιακού νομίσματος που θα εκδίδεται και ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, συντελέστηκε μέσα στον Αύγουστο του τρέχοντος έτους. Συγκεκριμένα κυκλοφόρησε μια έκθεση υπό τη σκέπη της ΕΚΤ με τίτλο: «The economics of central bank digital currency», η οποία προσπαθεί να προσεγγίσει μια σειρά από ζητήματα σχετικό με το  CBDC (central bank digital currency) της ΕΚΤ. Ζητήματα που δεν έχουν καθαρά ψηφιακή και τεχνητή πλευρά, αλλά άπτονται της θεμελιακής αξίας του χρήματος, καθώς και της πρακτικής χρησιμότητας του.  

Η υιοθέτηση των κεντρικά ελεγχόμενων CBDCs (central bank digital currencies), δεν είναι μια απλή υπόθεση. Και γι’ αυτό βλέπουμε οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο, να κινούνται προσεκτικά και δειλά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της BIS (Bank for International Settlements), της Μητέρας όλων των τραπεζών, οι οκτώ από τις δέκα μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη, προχωρούν με το δικό τους ρυθμό και τον δικό τους προγραμματισμό στην υιοθέτηση των ψηφιακών τους νομισμάτων. 

Περισσότερο επιθετικά κινείται η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας, που με αφορμή τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, είχε αρχίσει ήδη να δοκιμάζει από τον Φεβρουάριο του 2022, τη χρήση του e-CNY. Σήμερα το ψηφιακό γουάν, γνωστό σαν e-CNY   υποστηρίζεται πλήρως από τη Λαϊκή Κεντρική Τράπεζα της Κίνας (PBOC) και χρησιμοποιείται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών.

Τρία είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του e-CNY. Κατά πρώτον,  το e-CNY θα αποτελεί υποχρέωση της PBOC. Υπό αυτήν τη έννοια το e-CΝΥ, είναι ακίνδυνο για το τραπεζικό και νομισματικό σύστημα. Κατά δεύτερον τα ψηφιακά πορτοφόλια, τα γνωστά σε όλους digitals wallets, δεν θεωρούνται τραπεζικοί λογαριασμοί. Και κατά τρίτον, δεν καταβάλλονται τόκοι στους κατόχους e-CNY.

Στη Δύση οι κεντρικές τράπεζες είναι ακόμα πιο διστακτικές. Από τη μια πλευρά βιάζονται σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν το χάος των κρυπτονομισμάτων και των ψηφιακών νομισμάτων, που ξεπετάγονται σαν τα μανιτάρια και από την άλλη πλευρά, προσπαθούν να μετρήσουν τις επιπτώσεις από τη χρήση των CBDCs, τόσο πάνω στους καταναλωτές όσο και πάνω στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών. Πως θα λειτουργεί η αύξηση ή μείωση των κεντρικών επιτοκίων πάνω στα ψηφιακά νομίσματα; Πως θα επιδρούν πάνω τους οι πολιτικές της νομισματικές χαλάρωσης ή σύσφιξης;

Η πρόσφατη έκθεση των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ, θέτει και ένα επιπλέον θέμα. Αφού το «ψηφιακό ευρώ» θα έχει την ίδια νομική ισχύ και αξία με το κλασσικό νόμισμα του ευρώ που γνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε, το ψηφιακό πορτοφόλι θα λειτουργεί σαν το κλασσικό πορτοφόλι. Με τη διαφορά ότι το ψηφιακό πορτοφόλι, θα διαθέτει ψηφιακά νομίσματα τα οποία θα έχουν άμεσο σημείο αναφοράς έναν ψηφιακό λογαριασμό στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. 

Επομένως το ψηφιακό πορτοφόλι, θα λειτουργεί σαν ψηφιακός λογαριασμός που θα προσφέρει τόσο την ασφάλεια της τραπεζικής κατάθεσης, όσο και την ευλυγισία και ταχύτητα της ψηφιακής πληρωμής και της ψηφιακής μεταφοράς κεφαλαίων. Οπότε τίθεται το ερώτημα της αμφισβήτησης της ουσίας της ύπαρξης και διατήρησης των τραπεζικών λογαριασμών στις εμπορικές τράπεζες. Παράλληλα τίθεται το θέμα της μείωσης των κεφαλαίων προς χρηματοδότηση, από την πλευρά των εμπορικών τραπεζών, αφού θα καταγραφεί μια μείωση της καταθετικής τους βάσης. 

Διότι ποιος είναι ο λόγος για τον οποίο ο κάτοχος των ψηφιακών ευρώ, θα επιθυμεί να μπλέξει με τη γραφειοκρατία των τραπεζών, τις προμήθειες διατήρησης των φυσικών λογαριασμών, τις προμήθειες πληρωμών και μεταφοράς κεφαλαίων, καθώς και τον συστημικό τους κίνδυνο, τη στιγμή που τα ψηφιακά του ευρώ βρίσκονται το ψηφιακό του πορτοφόλι, κάτω από την εγγύηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας; Ίσως τελικά το Ιερό Δισκοπότηρο του ψηφιακού νομίσματος της ΕΚΤ, να μην βρίσκεται τόσο κοντά μας όσο νομίζουμε.