Ρώτησαν έναν από τους μεγαλύτερους διαχειριστές πώς τα καταφέρνει και είναι πάντοτε κερδοφόρος. Η απάντηση που πήραν ήταν: «Κοιτάζω γύρω μου»! Πολλές φορές η παρατηρητικότητα και η διορατικότητα μπορούν να αποδειχθούν οι «καλύτεροι φίλοι» μιας επιτυχημένης πορείας, όχι μόνο χρηματιστηριακής, αλλά σε κάθε τομέα της ζωής μας.
Απλά κοιτάξτε γύρω σας! Μυρίστε τον αέρα που αναπνέετε, διαβάστε τα νέα όπως είναι, όχι όπως σας τα πλασάρουν, δείτε πως λειτουργούν οι επιχειρήσεις, δείτε πόσο άνετα ζουν οι συμπολίτες σας, δείτε τι υπάρχει πίσω από τον καθρέφτη.
Τις περισσότερες φορές βλέπουμε τις εικόνες όπως θέλουμε να τις δούμε, (εθισμένοι από την καθοδηγούμενη ενημέρωση) και όχι από την πραγματική εικόνα της καθημερινότητας μας. Το ίδιο και σε χειρότερη μορφή ισχύει και στις αγορές, όπου εκεί βλέπουμε την εικόνα ανάλογα με τις θέσεις που κατέχουμε και τι θέλουμε να κερδίσουμε από αυτές.
Στα απομνημονεύματα του ο Άλαν Γκρίνσπαν σε ένα σημείο γράφει: «...πολλές φορές όταν πήγαινα σε μια συνεδρίαση της FED, η τσάντα που κουβαλούσα ήταν παραφουσκωμένη από το σάντουιτς που μου έβαζε η σύζυγος. Πολλοί «παρατηρητές»* όταν την έβλεπαν τόσο μεγάλη πίστευαν ότι είχα δουλέψει όλο το βράδυ και την είχα γεμίσει με χαρτιά. Κάτι που σήμαινε αβεβαιότητα και επηρέαζε τις αγορές».
Οι σημερινοί παρατηρητές έχουν πρόβλημα όρασης
Ο σημερινός παρατηρητής του μέλλοντος αποτελεί ένα «αποχαυνωμένο είδος» επηρεασμένο από την τεράστια ανισορροπία της πραγματικής ζωής με την εικονική πραγματικότητα των αγορών(όσων ασχολούνται- οι υπόλοιποι απλά υπάρχουν για να επιβιώνουν).
Θα ξεκινήσω με τον «εγχώριο» παρατηρητή που εστιάζει με μεγάλη καθυστέρηση στις προσδοκίες της αγοράς και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας που από το «μαύρο πρόβατο», πριν μερικά χρόνια γίνεται παράδειγμα προς μίμηση για ολόκληρο τον πλανήτη.
Η εξαιρετική πορεία του ΧΑ που μέσα σε ένα τρίμηνο έδωσε τις μεγαλύτερες αποδόσεις σε σχέση με τις διεθνείς αγορές, και με τις «νέες τράπεζες» να αποτελούν τον βασικό πυλώνα ανάκαμψης ξύπνησε επιπλέον 8000 συμπολίτες μας που έσπευσαν να ασχοληθούν με το αντικείμενο.
Οι κωδικοί που ασχολούνται πλησιάζουν αισίως στις 30.000 από τις 12.000 του 2022 που πιάσαμε «πάτο». Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΧΑ οι ξένοι το τελευταίο δίμηνο εμφανίζονται πωλητές, ενώ οι Έλληνες και τα ελληνικά αμοιβαία κεφάλαια εμφανίζονται αγοραστές.
Στις 6 και 7 Αυγούστου καταγράφηκαν οι υψηλότεροι ημερήσιοι όγκοι της περιόδου, με 88,6 και 83,1 εκατ. τεμάχια αντίστοιχα υπερτριπλάσιοι σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του έτους. Και οι περισσότεροι αγοραστές ήταν Έλληνες!
Οι «παρατηρητές» των ελληνικών τραπεζών
Ως παρατηρητής της ελληνικής αγοράς θα εστιάσω στις μεγάλες (τεράστιες κατά Τραμπ) ελληνικές τράπεζες (Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Τράπεζα Πειραιώς), που ανακοίνωσαν συνολικά καθαρά κέρδη ύψους 2,4 δισ. ευρώ για το πρώτο εξάμηνο του 2025, σημειώνοντας αύξηση 4% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. Σε κάθε χώρα το τραπεζικό της σύστημα αποτελεί τον βασικό πυλώνα της οικονομίας της.
Στην Ελλάδα αποτελεί τον μοναδικό, παρόλο που «έκαψε» ότι απέμεινε από το 99! Είναι τόσο τέλεια τα στοιχεία που δικαιολογούν αυτήν την στροφή; Με μια γρήγορη ματιά βλέπουμε ότι, στην 4η θέση, από την αρχή, κατατάσσεται η Ελλάδα με τα υψηλότερα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια αντικατοπτρίζοντας την ισχυρή κερδοφορία από τόκους των ελληνικών συστημικών τραπεζών.
Ειδικότερα, η Ελλάδα κλείνει την πρώτη τετράδα των χωρών του SSM με το μεγαλύτερο επιτοκιακό περιθώριο το οποίο αντιστοιχεί στο 2,92% για το α’ τρίμηνο του 2025. Το εν λόγω επιτοκιακό περιθώριο απέχει πολύ από το συνολικό καθαρό επιτοκιακό περιθώριο του SSM το οποίο παρέμεινε σταθερό για το 2024 και μειώθηκε στο 1,53% το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Η συνολική ετήσια απόδοση των ιδίων κεφαλαίων στις χώρες του SSM ανήλθε σε 9,85% το πρώτο τρίμηνο του 2025, σε σύγκριση με 9,54% το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ της Ελλάδας ανέρχεται στο 12,82% κλείνοντας την πρώτη 7άδα των χωρών με τη μεγαλύτερη απόδοση ιδίων κεφαλαίων.
Όσον αφορά στη κεφαλαιακή επάρκεια οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται κοντά στα επίπεδα του μέσου όρου των χωρών του SSM, στην 4η από το τέλος θέση. Επίσης, η Ελλάδα κατέχει τον υψηλότερο δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) μεταξύ των χωρών του SSM για το α’ τρίμηνο του 2025.
Ωστόσο, παρά την έντονη κερδοφορία και την ικανοποιητική κεφαλαιακή επάρκεια, η Ελλάδα, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία κατέχει τον υψηλότερο δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων μεταξύ των χωρών του SSM για το α’ τρίμηνο του 2025.
Συγκεκριμένα, ο συνολικός ελληνικός δείκτης NPL διαμορφώνεται στο 3,34%, την ώρα που ο αντίστοιχος δείκτης του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού διαμορφώθηκε στο 2,24% το πρώτο τρίμηνο του 2025, μειωμένος κατά 4 μονάδες βάσης σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Ως παρατηρητής του μέλλοντος και χωρίς να διαβάσω τα τεράστια πρωτοσέλιδα, αυτό που παρατηρώ είναι ότι έχουμε μια αύξηση κερδοφορίας 4%, που δύσκολα θα την υπερβούν τα επόμενα χρόνια. Η μείωση είναι το πιο πιθανό σενάριο, εάν υπάρξει μια παρατεταμένη περίοδος νευρικότητας στις αγορές, καθώς περίπου το 60% των κερδών(όχι μόνο των ελληνικών αλλά και των διεθνών τραπεζών) προέρχεται από τον επενδυτικό βραχίονα τους, τα τελευταία 2 χρόνια.
Μια πτώση στις αγορές θα συρρικνώσει κατά πολύ τις συναλλαγές και την κερδοφορία των ομίλων. Σε μια αρνητική εξέλιξη φυσικά δεν θα δίνουν νέα δάνεια, τα υπάρχοντα δεν θα εξυπηρετούνται κ.ο.κ. Στον αντίποδα στην θετική έκβαση της συνέχειας του ράλι στις αγορές θα συνεχιστεί και θα σταθεροποιηθεί η κερδοφορία τους για όσο διαρκεί η ανοδική διάθεση.
Το μεγάλο πρόβλημα που βλέπω ως παρατηρητής είναι η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ως λογική εξέλιξη της στασιμότητας της ελληνικής οικονομίας και του λάθους οικονομικού μοντέλου που παραμένει σταθερό τα τελευταία 30 χρόνια.
Αν προσθέσω την τεράστια αύξηση του πληθωρισμού (του πραγματικού που βλέπετε καθημερινά στην τσέπη σας όχι αυτού που δίνει η στατιστική υπηρεσία) που καταπίνει τους μισθούς την 15η κάθε μήνα.
Συν την αναποτελεσματικότητα του κράτους να συνδέσει την παραγωγικότητα της χώρας με το εργατικό δυναμικό που χρειάζεται, με αποτέλεσμα να γεμίζουμε πτυχιούχους που αναχωρούν για τις ξένες χώρες, δεν μπορώ να συμπορευτώ με την πλειονότητα των αναλυτών.
Το πρόβλημα της σύνδεσης της παραγωγικότητας με τις ελάχιστες επιχειρήσεις της χώρας, φαίνεται και από την νέα αύξηση 33,2% που σημείωσε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας τον Ιούνιο φέτος, καθώς υπήρξε αύξηση της αξίας των εισαγωγών και μείωση της αξίας των εξαγωγών.
Με μια απλή ανάγνωση διαβάζουμε ότι η αύξηση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες γίνεται για να καλύψει τις βασικές ανάγκες του τουριστικού μας προϊόντος, καθώς η εγχώρια παραγωγή δεν μπορεί να καλύψει την ζήτηση από τους ξένους τουρίστες.
Τέλος, το στεγαστικό πρόβλημα ενισχύει την αρνητική εικόνα γύρω μας με τους πολίτες να χρειάζονται έναν μισθό για να καλύψουν την στέγη τους, όσοι έχουν δάνειο για να καλύψουν τη δόση του και όσοι έχουν παιδιά που σπουδάζουν σε άλλη πόλη εκεί χρειάζονται μια καλή επιλογή στην εξάδα του λόττο!
Οι παρατηρητές των διεθνών αγορών
Πριν από λίγες ημέρες ένας από τους πιο αξιόλογους αναλυτές ο Εντ Γιαρντενί δήλωσε «Στην καριέρα μου, δεν θυμάμαι τόση αβεβαιότητα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα».
Όπως έγραψα στην αρχή της χρονιάς, η αβεβαιότητα για το μέλλον των αγορών θα μας ταλαιπωρήσει αρκετά εφέτος. Ήδη το έχουμε ζήσει έντονα. Ως απλός παρατηρητής των αγορών βλέπω τους οίκους που έτρεμαν το 2022 να αισιοδοξούν αλλά συγκρατημένα πλέον, γιατί κινδυνεύουν να πιαστούν στη «φάκα».
Δεν μπορούν να είναι τόσο απόλυτοι στις προβλέψεις τους και να τα βλέπουν όλα ρόδινα! Ήδη τα εταιρικά κέρδη σε σχέση με το 2024 είναι απογοητευτικά και ας παρουσιάζονται τέλεια για ευνόητους λόγους, αυτό θα φανεί στη συνέχεια.
Εκτός των τραπεζών που βγάζουν από τα γυρίσματα στις αγορές, τα υπόλοιπα κινούνται σε πλαίσια που δεν δικαιολογούνται από τις αποτιμήσεις των μετοχών, με τις υπερφουσκωμένες «υπέροχες μετοχές» να προεξοφλούν τα επόμενα 200 χρόνια, μέσω μιας παγκόσμιας πλατφόρμας κερδοσκοπικού ενδιαφέροντος με μοχλεύσεις που ξεπερνούν κάποια τρισ. δολ. (όταν σκάσουν θα πέσει πολύ κλάμα).
Την περασμένη εβδομάδα η Munich Re, μείωσε τις εκτιμήσεις για τα έσοδα από ασφάλειες το 2025, επικαλούμενη τάσεις στην αγορά και επιπτώσεις από τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, ενώ ανέφερε και αδύναμα αποτελέσματα για τις ανανεώσεις του Ιουλίου.
Επίσης η ολλανδική ασφαλιστική NN Group ανακοίνωσε απότομη πτώση στα καθαρά κέρδη του πρώτου εξαμήνου του 2025, καθώς οι ζημίες από πωλήσεις κυβερνητικών ομολόγων, επαναξιολογήσεις παραγώγων, κόστη αναδιάρθρωσης και η πώληση των τουρκικών δραστηριοτήτων υπερέβησαν τα ισχυρότερα λειτουργικά αποτελέσματα.
Καθημερινά βλέπουμε τους καταναλωτές, που είναι η δύναμη των επιχειρήσεων, να μειώνουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες. Εστιάζουν σε τροφή και στέγαση, όπου χάνεται το 80% του μισθού, που να μείνει χώρος για ταξίδια και διασκέδαση. Αυτό φαίνεται εφέτος και στην χώρα μας όπου τα πρώτα σημάδια από τον τουρισμό δεν είναι και τόσο ευχάριστα, καθώς τα έσοδα παραμένουν χαμηλότερα των προβλέψεων.
Οι καταναλωτές εν μέσω αβεβαιότητας, μειώνουν τα επιπλέον μη απαραίτητα έξοδα, όπως ασφάλειες, αγορές αυτοκινήτων, ειδών σπιτιού, ρουχισμό, ταξίδια κλπ.
Ο παρατηρητής του μέλλοντος βλέπει τις ΗΠΑ να βαδίζουν χωρίς καθαρή πλοήγηση, παρόλο που ο πρόεδρος Τραμπ εμφανίζει κάθε του κίνηση ως μεγάλη και «τεράστια νίκη».
Σίγουρα αποτελεί νίκη ως προς τους ανύπαρκτους ομιλητές του και δη τους τρομαγμένους ευρωπαίους. Όμως ο πολίτης των ΗΠΑ, ως ο μεγαλύτερος καταναλωτής στον πλανήτη, βιώνει έναν τεράστιο πληθωρισμό, που θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο λόγω των δασμών και μια τεράστια ανισορροπία που θα οδηγήσει σε κοινωνικές εξεγέρσεις.
Εάν δεν υπήρχε η άνοδος στη Wall Street, που ενισχύει τα εισοδήματα όσων ασχολούνται η εικόνα θα ήταν πολύ δραματική. Κανένας στις ΗΠΑ δεν θέλει να σκεφτεί τι θα συμβεί σε μια πτώση των δεικτών!
Προς ώρας βέβαια δεν μας απασχολεί ως παρατηρητές ένα «δυσοίωνο μέλλον», καθώς είναι αβέβαιο και καθώς όλοι τάσσονται υπέρ της συνέχισης της τεράστιας ανισορροπίας. Είθισται οι προβλέψεις όλων μας να είναι πολύ αξιόπιστες όταν τα κέρδη στις αγορές και τις εταιρείες αυξάνονται, καθώς έχουμε περισσότερα στοιχεία να αναλύσουμε.
Από εδώ και στο εξής μπαίνουμε στο επόμενο στάδιο στο οποίο οι πληροφορίες θα είναι λιγότερο αξιόπιστες, καθώς θα οδεύουμε σε περιόδους ανατροπής όλων όσων γνωρίζαμε.
Φυσικά όταν φθάσουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή να είστε σίγουροι ότι πάντοτε θα υπάρχει «ο από μηχανής θεός» που θα δώσει λύση στο πρόβλημα. Ως παρατηρητής, θα κλείσω με αγαπημένο Paulo Coehlo, «ότι συνέβη μια φορά μπορεί και να μη συμβεί ποτέ ξανά. Αλλά αυτό που έχει γίνει δύο φορές, σίγουρα θα γίνει και τρίτη» ...και τέταρτη …και πέμπτη…
*εκείνο το διάστημα στις ΗΠΑ μετά το κραχ του 2000, υπήρχαν οι παρατηρητές του προέδρου της fed, όπου πριν από κάθε συνεδρίαση περίμεναν έξω από την FED και παρατηρούσαν πόσο φουσκωμένη ήταν η τσάντα του προέδρου. Εάν δεν ήταν σήμαινε μια χαλαρή ημέρα, εάν ήταν σήμαινε ότι δούλευε όλο το βράδυ για να βγάλει ένα αποτέλεσμα, που σήμαινε ότι ήταν δύσκολη η κατάσταση.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων.Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
