Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Μέσα σε μία ημέρα ο βασιλιάς του αλουμινίου, μεγιστάνας και άνθρωπος του πολύ στενού περιβάλλοντος του Βλάντιμιρ Πούτιν, Όλεγκ Ντεριπάσκα, είδε τη μεγαλύτερη εταιρεία του ομίλου του, Rusal, να χάνει το 50% της αξίας της. Και μόνο αυτό το γεγονός είναι αρκετό για να εξοργίσει τον Ρώσο πρόεδρο, ο οποίος, βέβαια, δεν έχει πολλά όπλα στη φαρέτρα του για να προχωρήσει σε ανοιχτό εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.
Έχει, όμως, άλλα πεδία επιρροής… Άλλωστε, οι κυρώσεις από πλευράς ΗΠΑ επιβλήθηκαν εξαιτίας της φερόμενης εμπλοκής ανθρώπων του Πούτιν στις αμερικανικές εκλογές του 2016 και του ευρύτερου κυβερνοπολέμου που εκτιμάται ότι κάνει η Ρωσία.
Με την επιβολή των αυστηρότερων, μέχρι σήμερα, κυρώσεων κατά Ρώσων αξιωματούχων και επιχειρηματιών, ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να «τραυματίσει» πολλούς, αν όχι όλους, τους ολιγάρχες φίλους του Πούτιν με αποτέλεσμα ο Ρώσος πρόεδρος να πασχίζει να βρει γρήγορα το αντίδοτο. Για να ικανοποιήσει τους φίλους του, να περισώσει το κύρος του και να προστατεύσει την οικονομία της χώρας.
Αναλυτές, μάλιστα, εκτιμούν ότι το χτύπημα του Τραμπ είναι τόσο καίριο που δεν αποκλείεται να έχει επιπτώσεις όχι μόνο στις εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών αλλά και σε άλλα μέτωπα, όπως για παράδειγμα στη Συρία. Η οικονομία της Ρωσίας δεν κινδυνεύει άμεσα αλλά το κλίμα δεν παύει να επιδεινώνεται εξαιτίας των κυρώσεων καθώς επηρεάζει την ψυχολογία των επενδυτών.
Χθες, Δευτέρα του Πάσχα, το χρηματιστήριο της Μόσχας σχεδόν κατάρρευσε. Οι βασικοί δείκτες RTS και Micex κατέγραψαν πτώση έως και άνω του 10% και όλες οι εταιρείες των επιχειρηματιών που περιλαμβάνονται στις κυρώσεις σημείωσαν ελεύθερη πτώση. Ήταν η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τις 16 Δεκεμβρίου του 2014, όταν οι ανησυχίες για την ρωσική οικονομία, τόσο εξαιτίας της πτώσης της τιμής του πετρελαίου, όσο και μετά τις διεθνείς κυρώσεις για τα γεγονότα στην Κριμαία, είχαν «γκρεμίσει» τη ρωσική χρηματαγορά.
Την ίδια ώρα, η μετοχή της Rusal, της δεύτερης μεγαλύτερης παραγωγού αλουμινίου στον κόσμο, υποχώρησε στο Χονγκ Κονγκ σε ποσοστό 50,43% χάνοντας σε κεφαλαιοποίηση περίπου 35 δισ. δολάρια Χονγκ Κονγκ. Η τιμή του αλουμινίου ενισχύθηκε σε υψηλό 2 ετών, ο πιστωτικός κίνδυνος της Ρωσίας σημείωσε άλμα και το ρούβλι πλέον διεκδικεί τον τίτλο του πιο ευμετάβλητου νομίσματος στον κόσμο.
Ο Ντεριπάσκα δεν είναι μόνο ένας από τους ολιγάρχες της νέας γενιάς στη Ρωσία, αλλά και άνθρωπος του Πούτιν, αφού από παντελώς άγνωστος κατάφερε σε χρόνο μηδέν να δημιουργήσει έναν από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους στη χώρα την περίοδο 2000-2007, να συμμαχήσει με τον Αμπράμοβιτς και να αποκτήσει παγκόσμιο βεληνεκές.
Ξαφνικά, λοιπόν, όλοι ασχολούνται με τη Ρωσία και τον τρομακτικό – έστω για μία ημέρα – αντίκτυπο που είχαν οι αμερικανικές κυρώσεις. Όταν την περασμένη εβδομάδα η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Σάρα Σάντερς, δήλωνε ότι οι κυρώσεις κατά Ρώσων αξιωματούχων και επιχειρηματιών δεν θα επηρεάσουν αρνητικά τις προετοιμασίες για τη μεγάλη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν, μάλλον δεν είχε κατά νου τι θα επακολουθούσε.
Ακόμη αντέχει η Ρωσία αλλά για πόσο;
Μπορεί οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν την περασμένη Παρασκευή να προκάλεσαν σεισμό στη Ρωσία, όμως αναλυτές εκτιμούν ότι σε αυτή τη φάση δεν δείχνουν ικανές να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη ολόκληρης της οικονομίας.
Τι θα γίνει, όμως, αν οι ΗΠΑ συνεχίσουν στο δρόμο των κυρώσεων; Σύμφωνα με την Capital Economics, ο ευρύτερος οικονομικός αντίκτυπος θα είναι περιορισμένος λόγω της σχετικά ισχυρής εξωτερικής θέσης της Ρωσίας. Διότι μετά τις πρώτες κυρώσεις που επιβλήθηκαν το 2014, οι μεγάλες ρωσικές εταιρείες αποκλείστηκαν από τις παγκόσμιες αγορές και αναγκάστηκαν να αποπληρώσουν εξωτερικά χρέη.
Αυτό πλήγωσε τις εταιρείες εκείνη την εποχή, οδηγώντας σε μικρότερη ανάπτυξη αλλά και σε αποδυναμωμένο ρούβλι, ωστόσο σήμερα τα εξωτερικά χρέη είναι πολύ μικρότερα σε σύγκριση με το αποκορύφωμά τους που έφτασαν το 2014. Στο μεταξύ, η Ρωσία συνεχίζει να τρέχει πλεονάσματα τρεχουσών συναλλαγών και ταυτόχρονα διαθέτει θετική και μεγάλη διεθνή επενδυτική θέση. Το γεγονός αυτό εκτιμάται ότι θα απαλύνει τον… πόνο από τις κυρώσεις και γι' αυτό το λόγο η Μόσχα έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες που αφορούν οι κυρώσεις.
Εκτός από την χρηματιστηριακή κατάρρευση της Δευτέρας του Πάσχα, το ρούβλι πήρε και αυτό την κατιούσα, καταγράφοντας τις μεγαλύτερες απώλειες στον πλανήτη, καθώς υποχώρησε κατά 2,3% έναντι του δολαρίου.
Οι ανησυχίες για την κατάσταση των επιχειρήσεων που αγγίζουν οι κυρώσεις είναι ξεκάθαρες ενώ προβληματισμός υπάρχει για την τιμή του αλουμινίου, ελέω Rusal. Παρ' όλα αυτά, τίποτα σήμερα δεν προμηνύει με σιγουριά ότι ο μακροοικονομικός αντίκτυπος για τη Ρωσία θα είναι τρομακτικός. Σύμφωνα με την Capital Economics, οι χρηματοοικονομικές συνθήκες στη Ρωσία επιδεινώνονται όχι όμως σε επίπεδα που δεν έχουμε ξαναδεί ακόμη και τους τελευταίους μήνες.
