Μπορεί κανείς να συλλάβει στον νου του το μέγεθος των 300 τρισεκατομμυρίων δολαρίων; Δύσκολο μας φαίνεται, αφού το συγκεκριμένο ποσό είναι πολλαπλάσιο του αθροίσματος των ΑΕΠ όλων των κρατών του κόσμου. Είναι πολλαπλάσιο και του αθροίσματος του δημοσίου χρέους όλων των κρατών και βέβαια μεγαλύτερο και από το άθροισμα των χρηματιστηριακών αξιών όλων των εισηγμένων εταιρειών στον κόσμο.
Μιλάμε για ένα χωρίς αμφιβολία εξωπραγματικό ποσό, όπως και να το δει κανείς. Και όμως, αυτό το ποσό «δημιουργήθηκε» την Τετάρτη που μας πέρασε (15 Οκτωβρίου) σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου και εμφανίστηκε στις οθόνες κάποιων επιμελών παρατηρητών του κόσμου των ψηφιακών νομισμάτων και ειδικότερα των stablecoins.
Μερικά λεπτά αργότερα όμως, τα 300 τρισ. εξαφανίστηκαν από προσώπου γης με την ίδια ευκολία με την οποία είχαν εμφανιστεί νωρίτερα. Ας δούμε λοιπόν τι έγινε την προηγούμενη Τετάρτη.
Η εταιρεία Paxos, πολύ γνωστή στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων, του Blockchain και γενικότερα της ψηφιακής οικονομίας, έχει αναλάβει την υποστήριξη ενός σημαντικού project για την πασίγνωστη αμερικανική εταιρεία ηλεκτρονικών πληρωμών PayPal (PYPL NASDAQ).
Την οργάνωση και διαχείριση του stablecoin της, το οποίο ονομάζεται PYUSD και αυτή την περίοδο, σύμφωνα με τα στοιχεία της CoinMarketCap, είναι το πέμπτο μεγαλύτερο stablecoin στον κόσμο, με ενεργητικό λίγο πάνω από 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ξαφνικά, όσοι παρατηρητές των ψηφιακών αγορών βρίσκονταν εκείνη την ώρα μέσα στην πλατφόρμα Etherscan, η οποία παρακολουθεί και αναλύει τα τεκταινόμενα στο blockchain του ψηφιακού οικοσυστήματος Ethereum, είδαν την εισαγωγή αυτού των 300 τρισ. στο ενεργητικό του συγκεκριμένου stablecoin, το οποίο όπως είπαμε διαχειρίζεται η Paxos. Αμέσως έγιναν αρκετές αναρτήσεις στις πλατφόρμες που ασχολούνται με τα κρυπτονομίσματα, με ελαφρά σκωπτική διάθεση, καθώς ήταν φανερό πως επρόκειτο περί λάθους.
Όπως είπαμε προηγουμένως, το ποσό αυτό είναι εξωπραγματικό και δεδομένου του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν τα stablecoins, ήταν προφανές πως αυτή η εγγραφή δεν μπορούσε να γίνει σκόπιμα.
Μόνο αν η PayPal είχε όλο αυτό το ποσό σε κάποιον λογαριασμό της θα μπορούσε να υποστηρίξει την δημιουργία όλων αυτών των stablecoins, αφού εξ ορισμού όλα τα stablecoins σε κυκλοφορία (αυτή την περίοδο πρέπει το σύνολο τους ανά τον κόσμο να έχει ξεπεράσει τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια) πρέπει να «αντικρύζονται» από αντίστοιχο ύψος δολαρίων σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή σε βραχυπρόθεσμα κρατικά ομόλογα.
Πραγματικά, περίπου είκοσι λεπτά αργότερα η Paxos προχώρησε σε μία ανάρτηση στο δίκτυο X (πρώην Twitter) στην οποία ανέφερε πως εξαιτίας ενός τεχνικού λάθους είχε γίνει η εισαγωγή αυτού του τεράστιου ποσού στο stablecoin PYUSD.
Για την ακρίβεια, η Paxos ανέφερε πως στις 15:12 ώρα ανατολικής ακτής ΗΠΑ, εξαιτίας τεχνικού λάθους «κόπηκαν» (όπως σε ένα νομισματοκοπείο) υπερβάλλοντα PYUSD στα πλαίσια μίας εσωτερικής μεταφοράς. Συνεχίζοντας δήλωσε πως η εταιρεία αντιλήφθηκε άμεσα το λάθος και έκαψε τα υπερβάλλοντα PYUSD.
Τόνισε πως επρόκειτο περί λάθους και όχι για παραβίαση των συστημάτων ασφαλείας, πως τα κεφάλαια των πελατών είναι ασφαλή και πως η ρίζα του τεχνικού προβλήματος έχει εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί. Με λίγα λόγια, η Paxos μας είπε πως «ούτε γάτα ούτε ζημιά».
Διαβάζοντας τα σχετικά δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου αντιλαμβανόμαστε πως η Paxos μας λέει αλήθεια και πως όλα είναι εντάξει. Το Bloomberg και το Barron’s πιθανολογούν πως πρόκειται για ένα λάθος τύπου fat finger, δηλαδή περί μίας λανθασμένης πληκτρολόγησης.
Τα λάθη τύπου fat finger είναι πολύ συνηθισμένα στις χρηματιστηριακές αγορές αλλά πάντα έχουν σοβαρές συνέπειες, καθώς συνήθως είναι μη αναστρέψιμα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση όμως, και γενικότερα στις εγγραφές που γίνονται στα stablecoins, ο διαχειριστής του συστήματος μπορεί να διορθώσει το λάθος εφόσον αυτό εντοπιστεί γρήγορα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως τα πάντα είναι μονίμως ασφαλή στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων.
Όπως επισημαίνει το Bloomberg, λανθασμένες εγγραφές που είχαν ως αποτέλεσμα μεταφορά Bitcoins που δεν έπρεπε να γίνει, δεν έχουν αντιστραφεί, με σοβαρές συνέπειες για κάποιους. Κατά το διεθνές πρακτορείο, το γεγονός πως το λάθος της Paxos διορθώθηκε αμέσως, όπως και ένα αντίστοιχο αλλά πολύ μικρότερο λάθος αξίας 5 δισεκατομμυρίων στο stablecoin Tether το 2019, έχει σχέση με το ότι τα stablecoins λειτουργούν σε ένα υβριδικό περιβάλλον, καθώς μπορεί να είναι κατά βάση ψηφιακές εγγραφές αλλά δεν λειτουργούν σε αποκεντρωμένο (decentralized) περιβάλλον.
Σε αυτό εστιάζει την προσοχή του και το ρεπορτάζ του Barron’s σχετικά με τα χοντρά δάχτυλα της Paxos. Όπως σημειώνει ο Jack Denton, το γεγονός πως στα stablecoins υπάρχει ένας κεντρικός έλεγχος αυξάνει την πιθανότητα να γίνει ένα μεγάλο λάθος, κάτι που δεν συμβαίνει στα κρυπτονομίσματα τύπου Bitcoin, όπου η πλήρης έλλειψη κεντρικού ελέγχου κάνει ένα λάθος σαν αυτό των 300 τρισ. μάλλον απίθανο.
Ο ίδιος επισημαίνει πως ένα μεγάλο πλεονέκτημα των stablecoins απέναντι στις κεντρικές τράπεζες, δηλαδή η ταχύτητα με την οποία μπορούν να δημιουργήσουν τα αποθεματικά τους, μπορεί να αποτελέσει την αχίλλειο πτέρνα τους. Μπορεί οι κεντρικές τράπεζες να είναι κάπως αρτηριοσκληρωτικοί μηχανισμοί και να καθυστερούν τις κινήσεις τους αλλά η γραφειοκρατία τους αποτελεί εγγύηση για την αποφυγή μεγάλων λαθών.
Το εντυπωσιακό λάθος της προηγούμενης Τετάρτης ήταν τόσο μεγάλο που στην πραγματικότητα δεν ήταν δυνατόν να δημιουργήσει σημαντικό πρόβλημα. Τι θα μπορούσε όμως να γίνει αν ένα μελλοντικό λάθος δεν αφορά 300 τρισεκατομμύρια αλλά μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ή μερικά δισεκατομμύρια δολάρια; Σε μία τέτοια περίπτωση είναι πιθανόν το λάθος να περάσει απαρατήρητο, ακόμα και από τα λαγωνικά που παρακολουθούν συνεχώς την δραστηριότητα σε όλο το φάσμα των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων.
Θα περάσει απαρατήρητο πολύ απλά γιατί δεν θα φαίνεται παράξενο. Για παράδειγμα, γιατί να προβληματιστεί κάποιος από μία εγγραφή 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Tether όταν το σύνολο των αποθεματικών του είναι πάνω από 180 δισεκατομμύρια. Αν όμως συμβεί κάτι τέτοιο και δεν διορθωθεί, τότε θα κινδυνέψει αμέσως η αξιοπιστία του οικοσυστήματος των stablecoins, βασικός πυλώνας της οποίας είναι η μέχρι τελευταίου δολαρίου υποστήριξη του αριθμού των σε κυκλοφορία ευρισκομένων stablecoins από ρευστά διαθέσιμα σε δολάρια.
Οποιαδήποτε αναντιστοιχία εντοπιστεί θα σημάνει αμέσως συναγερμό και θα ξυπνήσει τις μνήμες της κατάρρευσης του περίφημου TerraUSD το 2022, κατάρρευσης που τάραξε για πολλούς μήνες όλη την αγορά κρυπτονομισμάτων. Για έναν θεσμό που φιλοδοξεί, και με την θερμή υποστήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, να γίνει η κυρίαρχη μέθοδος πραγματοποίησης πληρωμών ανά τον κόσμο, η αξιοπιστία είναι ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας.
Όσο χαλαρά λοιπόν και να αντιμετωπίστηκε το λάθος των 300 τρισ., είμαστε βέβαιοι πως έχει σημάνει συναγερμό. Σε όλες τις εταιρείες που ασχολούνται με τα stablecoins, είτε σαν εκδότες τους είτε παρέχοντας υποστηρικτικές υπηρεσίες, σε όσους παρακολουθούν συστηματικά την δραστηριότητα στις crypto αγορές αλλά και στις εποπτικές αρχές ανά τον κόσμο, ανεξάρτητα από το αν είναι επιφορτισμένες με την επίβλεψη αυτών των ψηφιακών νομισμάτων ή όχι. Και φυσικά σε όλους εμάς που βλέπουμε με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην σύγχρονη χρηματοοικονομική βιομηχανία.
