Μετά το μπλακ άουτ στην Ιβηρική η στάση πολλών χωρών απέναντι στην πυρηνική ενέργεια άλλαξε εκ νέου, με πολλές «πράσινες» χώρες, όπως για παράδειγμα η Δανία, να επανατοποθετούνται απέναντι στην αναγκαιότητα της συμμετοχής της πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα.
Εκτός από τη Δανία που ήδη εξετάζει την άρση της 40ετούς απαγόρευσης στη χρήση των πυρηνικών, το Βέλγιο πριν λίγες ημέρες ψήφισε με μεγάλη μάλιστα πλειοψηφία την κατάργηση της νομοθεσίας του 2003, σύμφωνα με την οποία απαγορευόταν η κατασκευή νέων πυρηνικών μονάδων, ενώ σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις της Ιταλίδας Πρωθυπουργού, Μελόνι, η Ιταλία θα έχει ξανά πυρηνική ενέργεια μέχρι το 2030.
Την ίδια στιγμή στη Γερμανία η κυβέρνηση Μερτς εξετάζει τις τεχνικές δυνατότητες για επιστροφή σε λειτουργία των πιο πρόσφατα παροπλισμένων αντιδραστήρων, καθώς οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδωσαν «το πράσινο φως», δεδομένου ότι το 55% των Γερμανών είναι υπέρ της πυρηνικής ενέργειας.
Η πιο σημαντική όμως εξέλιξη στο αφήγημα της επιστροφής της πυρηνικής ενέργειας είναι η σύμπλευση της Γερμανίας και της Γαλλίας στην ισότιμη αντιμετώπιση της πυρηνικής ενέργειας με τις ΑΠΕ στη νομοθεσία της ΕΕ, όπως αυτή σηματοδοτήθηκε από το κοινό άρθρο Μακρόν-Μερτς στη «Le Figaro» περί της «ίσης μεταχείρισης εντός ΕΕ κάθε ενεργειακής τεχνολογίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα».
Στο συγκεκριμένο άρθρο μάλιστα υπάρχουν και γεωστρατηγικές επεκτάσεις, καθώς είναι εμφανής η πρόθεση της γερμανικής κυβέρνησης να ενταχθεί κάτω από τη γαλλική πυρηνική «ομπρέλα», προκειμένου να αποτρέψει τυχόν εκδηλώσεις ρωσικών επιθέσεων!
Είναι πλέον εμφανές ότι η πυρηνική ενέργεια αντιμετωπίζεται σαν παράγοντας ενεργειακής ανεξαρτησίας αλλά και επάρκειας, ενώ την ίδια στιγμή καθώς επιτρέπει ένα ισχυρό φορτίο βάσης εκτός ορυκτών, επιταχύνει την απαλλαγή της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τον άνθρακα.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο άλλωστε, πριν λίγες ημέρες οι υπουργοί Ενέργειας 12 χωρών-μελών της ΕΕ που διαθέτουν πυρηνικές εγκαταστάσεις απέστειλαν επιστολή στις Βρυξέλλες με το επιτακτικό αίτημα να αναγνωρίσουν τη «συμπληρωματική φύση της πυρηνικής και της ανανεώσιμης ενέργειας».
Οδηγός του ράλι του κλάδου οι SMR
Αλλά και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο κλάδος είναι σε αναβρασμό, όπως απέδειξε η ισχυρή άνοδος των μετοχών των εταιρειών πυρηνικής ενέργειας την Παρασκευή.
Παρά τις πιέσεις την Παρασκευή στη Wall λόγω της νέας εμπορικής έντασης μεταξύ ΗΠΑ- Ε.Ε και των συνεχιζόμενων κλυδωνισμών στην αγορά των ομολόγων –περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ - η υπογραφή εκτελεστικών διαταγμάτων του προέδρου των ΗΠΑ με στόχο την επανεκκίνηση της πυρηνικής βιομηχανίας ώθησαν τον κλάδο σε ισχυρή άνοδο.
Η βιομηχανία αναμένεται επίσης να επωφεληθεί από το σαρωτικό νομοσχέδιο για τους φόρους και τις δαπάνες του Τραμπ, το οποίο κατάργησε πολλές επιδοτήσεις για την πράσινη ενέργεια, αλλά διατήρησε τις φορολογικές πιστώσεις για την πυρηνική ενέργεια.
H ανεξάρτητη ρυθμιστική επιτροπή πυρηνικής ενέργειας των ΗΠΑ λοιπόν έχει εντολή εφεξής να περιορίσει τους κανονισμούς και να επιταχύνει την έκδοση νέων αδειών για αντιδραστήρες και σταθμούς παραγωγής ενέργειας.
Πίσω από αυτή την επιτάχυνση κρύβεται η εκτίμηση ότι η κατανάλωση ενέργειας στις ΗΠΑ θα φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ το 2025 και το 2026, μετά από στασιμότητα σχεδόν δύο δεκαετιών, λόγω των ενεργοβόρων κέντρων δεδομένων που είναι αφιερωμένα στην τεχνητή νοημοσύνη και τις εταιρείες εξόρυξης κρυπτονομισμάτων που συνδέονται στο δίκτυο.
Τα εκτελεστικά διατάγματα που υπογράφηκαν την Παρασκευή επιδιώκουν επίσης να αναζωογονήσουν την παραγωγή και τον εμπλουτισμό ουρανίου στις ΗΠΑ, ώστε να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας, γι’αυτό και πέραν των εταιρειών που ασχολούνται με την ανάπτυξη της νέας πυρηνικής τεχνολογίας – Oklo με άνοδο 23%, NuScale Power με άνοδο 19,4%, BWX Technologies με άνοδο 11% κ.α- είδαμε και ισχυρή άνοδο εταιρειών εξόρυξης ουρανίου, όπως οι Uranium Energy, Energy Fuels και Centrus Energy με άνοδο μεταξύ 19.6% εως 24.2% και η καναδική εταιρεία εξόρυξης Cameco, με άνοδο της τάξης του 11%.
Το Global X Uranium ETF - URA.P- το οποίο επενδύει σε ένα ευρύ φάσμα μετοχών που συνδέονται με το ουράνιο, σημείωσε άνοδο άνω του 11,6% επίσης.
Αν και με μικρότερη άνοδο της τάξης του 1% έως 2%, αξίζουν να αναφερθούν και οι εταιρείες κοινής ωφελείας με σημαντικό πυρηνικό αποτύπωμα όπως οι γνωστές στους αναγνώστες της στήλης Constellation Energy, Vistra και GE Vernova.
Βέβαια οι μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες –SMR- όπως είδαμε την Παρασκευή με την άνοδο των εταιρειών Οklo, BWX και ΝuScale Power κλέβουν την παράσταση στα χρηματιστηριακά ταμπλό, καθώς οι επενδυτές εκτιμούν ότι μπορούν να επιτρέψουν μια πιο κλιμακωτή και ευέλικτη εγκατάσταση πυρηνικής ενέργειας και ως εκ τούτου την ευρύτερη υιοθέτησή της.
Υπόψιν ότι δρομολογείται ο πρώτος αντιδραστήρας «τσέπης» και εντός της ΕΕ. Το Βουκουρέστι θα είναι το πρώτο που θα αποκτήσει μικρό αρθρωτό αντιδραστήρα σε συνεργασία με την αμερικανική εταιρεία NuScale Power.
H στήλη από το 2021 καλύπτει τις νέες τεχνολογίες στην πυρηνική ενέργεια, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα τους. (Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ και εδώ).
Eν συντομία όμως να αναφέρουμε ότι ιστορικά, ένα εμπόδιο για την ευρύτερη υιοθέτηση της πυρηνικής ενέργειας ήταν ο αργός ρυθμός ανάπτυξης. Η υποδομή που απαιτείται για την κατασκευή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα μεγάλης κλίμακας είναι σημαντική και η διαδικασία έγκρισης από τις ρυθμιστικές αρχές μπορεί συχνά να κινείται με ρυθμούς χελώνας.
Για αυτούς ακριβώς τους λόγους η βιομηχανία έχει στρέψει την προσοχή της στους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες που επιτρέπουν πιο κλιμακωτή και ευέλικτη εγκατάσταση πυρηνικής ενέργειας, η οποία, όταν αναπτυχθεί περαιτέρω, μπορεί να μειώσει σημαντικά τον χρόνο διάθεσης στην αγορά, με πολλά πιθανά οφέλη.
Οι SMR είναι πολύ μικρότεροι από τις παραδοσιακές εγκαταστάσεις πυρηνικών αντιδραστήρων μεγάλης κλίμακας, σε ορισμένες περιπτώσεις μόλις το 1/10 του μεγέθους των παραδοσιακών πυρηνικών αντιδραστήρων. Το γεγονός ότι είναι αρθρωτοί τους επιτρέπει να κατασκευάζονται εκτός εγκαταστάσεων και να συναρμολογούνται επί τόπου.
Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι σημαντικά για διάφορους λόγους. Η μικρή τους κλίμακα μπορεί να επιτρέψει τη χρήση των SMR σε τοποθεσίες που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να υποστηρίξουν έναν μεγάλο αντιδραστήρα. Επίσης, οι SMR μπορούν να προσθέσουν πρόσθετη χωρητικότητα σε υφιστάμενες πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Όλα αυτά μπορούν να μειώσουν σημαντικά το αρχικό κόστος κεφαλαίου που σχετίζεται με τις μεγάλες εγκαταστάσεις αντιδραστήρων και να μειώσει σημαντικά τους χρόνους κατασκευής.
Η ασφάλεια είναι ένα άλλο ελκυστικό χαρακτηριστικό της καινοτομίας των SMR. Οι παραδοσιακοί πυρηνικοί αντιδραστήρες βασίζονται σε φυσικά εμπόδια μεταξύ του ραδιενεργού πυρήνα του αντιδραστήρα και του περιβάλλοντος, μαζί με εκτεταμένα πρωτόκολλα για την παρακολούθηση της ασφάλειας του αντιδραστήρα και την αντιμετώπιση ανθρώπινων και υπολογιστικών σφαλμάτων. Πολλοί SMR έχουν σχεδιαστεί με παθητικά, αυτο-ψυκτικά χαρακτηριστικά που δεν βασίζονται στην παρέμβαση του χειριστή ή του υπολογιστή.
Το μειονέκτημα είναι ότι βρίσκονται εδώ και καιρό στη φάση σχεδιασμού και καινοτομίας, αλλά δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί με ουσιαστικό τρόπο. Πολλά σχέδια έχουν ακυρωθεί ή επανεκτιμηθεί καθώς ο πληθωρισμός και τα αυξανόμενα επιτόκια οδήγησαν το κόστος χρηματοδότησης υψηλότερα τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει σύντομα, καθώς η πυρηνική ενέργεια αναγνωρίζεται ευρύτερα ως μια σημαντική «πράσινη» ή «βιώσιμη» πηγή ενέργειας και σημαντικά ποσά χρηματοδότησης αρχίζουν να κατευθύνονται στον κλάδο.
Αρκετά από τα έργα που έχουν ανακοινωθεί κυρίως για την τροφοδότηση με ενέργεια στα data centers μεγάλων κολοσσών όπως εκείνα της Amazon και Μicrosoft, στοχεύουν στην ολοκλήρωσή τους έως το 2029 – 2030.
*Η Μαίρη Βενέτη είναι Πιστοποιημένη Διαχειριστής και Σύμβουλος Επενδύσεων.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
