Από τον υπερβολικό φόβο των περασμένων μηνών και τον υπαρκτό κίνδυνο μίας bear market στα μέσα Απριλίου, τα χρηματιστήρια άλλαξαν ρότα και βλέπουν πλέον πολύ καθαρά υψηλότερα. Αναλυτές τοποθετούν τον S&P 500 ακόμα και στις 7.000 μονάδες στους επόμενους μήνες, ήτοι περίπου 15% πάνω από το κλείσιμο της Πέμπτης 3/7. Αυξάνονται, λοιπόν, οι εκτιμήσεις που θέλουν το καλοκαίρι του 2025 να αποδεικνύεται ιστορικό για τις αγορές.
Μήπως όμως αυτό που βιώνουμε σήμερα δεν είναι τίποτα άλλο από μία «παράλογη ευφορία», παρόμοια με εκείνη που οδήγησε στη φούσκα των dot.com στις αρχές της χιλιετίας;
Τόσο ο S&P 500 όσο και ο Nasdaq ανέβηκαν σε ιστορικά υψηλά την εβδομάδα που μας πέρασε, καθώς δέχθηκαν ώθηση από τα καλύτερα των προσδοκιών στοιχεία για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ. Ωστόσο, η επίδραση των στοιχείων ίσως αποδειχθεί βραχύβια. Το μορατόριουμ των δασμών λήγει, ο Τραμπ στέλνει τη… λυπητερή στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ και το κλίμα μπορεί πολύ εύκολα να γυρίσει αρνητικό.
Όσο ξεκαθαρίζει το τοπίο και επιστρέφουμε στο κλίμα που επικρατούσε πριν τη γεωπολιτική κρίση στη Μέση Ανατολή, τόσο επανέρχεται η συζήτηση για την πιθανότητα ύφεσης εξαιτίας κυρίως των δασμών. Και μαζί επανέρχεται και η συζήτηση για φούσκα στις μετοχές.
Άπειρες αναλύσεις έχουν γραφτεί για το αν τα χρηματιστήρια είναι σε φούσκα και αυτό θα συνεχίσει να συμβαίνει όσο συνεχίζεται το ράλι. Η Barclays, για παράδειγμα, εντοπίζει πολλά σημάδια… διόγκωσης και επισημαίνει ότι οι νέες εισαγωγές των λεγόμενων «blank check» εταιρειών μέσα στο 2025 ήδη ξεπερνούν συνολικά τις εισαγωγές των δύο προηγούμενων ετών.
Η Barclays έχει δημιουργήσει έναν δείκτη που μετράει την «παράλογη ευφορία», όρο που είχε χρησιμοποιήσει ο Άλαν Γκρίνσπαν, διοικητής της Fed από το 1987 έως το 2006, για να επισημάνει τον κίνδυνο των υψηλών αποτιμήσεων. Ο συγκεκριμένος δείκτης, λοιπόν, βρίσκεται σήμερα στο 10,7% υποδηλώνοντας ακραία επίπεδα φουσκωμένων τιμών. Τόσο ψηλά είχε βρεθεί στα τέλη της δεκαετίας του ’90 - κατά τη διάρκεια της φούσκας των dot.com - και το 2021 όταν κυριαρχούσε η crypto mania.
Υπενθυμίζεται ότι ο Nasdaq είχε διπλασιάσει την αξία του στο δωδεκάμηνο που προηγήθηκε του Φεβρουαρίου του 2000, στο αποκορύφωμα της φούσκας των dot.com. Από τις αρχές του 2019 έως σήμερα, ο δείκτης των τεχνολογικών μεγαθηρίων έχει ενισχυθεί άνω του 200% με τρομακτικές επιδόσεις (+54% το 2023) και μοναδική εξαίρεση το 2022 που έχασε το 33% της αξίας του, σημειώνοντας τη χειρότερη επίδοση από την παγκόσμια κρίση του 2008.
Μερίδα αναλυτών πιστεύουν ότι η ώρα που θα σκάσει η φούσκα της τεχνολογίας ούτε έχει έρθει, ούτε και θα έρθει σύντομα. Διότι παραδοσιακά ο Nasdaq σημειώνει ράλι που διαρκεί από 3 έως 6 χρόνια, όταν έχει προηγηθεί ένα έτος με μεγάλες απώλειες. Επομένως, δεν αποκλείεται να βρισκόμαστε ακριβώς στη μέση του τεχνολογικού ράλι, το οποίο έχει αποδείξει πως από μόνο του μπορεί να συντηρήσει το ανοδικό momentum στις αγορές.
Πάντως, η τάση των επόμενων μηνών θα κριθεί από την πορεία της οικονομίας – υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα σημειωθεί κάποιο νέο γεωπολιτικό επεισόδιο – και βέβαια από τις κινήσεις της Fed στο θέμα των επιτοκίων. Αξίζει να σημειωθεί πως κάθε φορά που γίνεται η ίδια κουβέντα για ύφεση ή για φούσκα στα χρηματιστήρια αλλά τελικά οι «Κασσάνδρες» διαψεύδονται, οι ταύροι παίρνουν τα πάνω τους και πιστεύουν ότι οι μετοχές θα συνεχίσουν τη μακροπρόθεσμα ανοδική πορεία τους, προσφέροντας κέρδη σε όσους έχουν υπομονή.
Και μπορεί οι S&P 500 και Nasdaq να μονοπωλούν το ενδιαφέρον σε επίπεδο επιδόσεων φέτος, ωστόσο φαίνεται ότι κάτι αλλάζει τελευταία. Αναλυτές της Barclays σημειώνουν ότι η προτεινόμενη αύξηση των φορολογικών εκπτώσεων, που περιλαμβάνει το πολυσυζητημένο νομοσχέδιο «Big Beautiful Bill» του Τραμπ, θα δώσουν ώθηση στα κέρδη των εταιρειών μικρής κεφαλαιοποίησης άνω του 10%.
Η συμμετοχή και των μικρότερων εισηγμένων στο ράλι της Wall Street αποτελεί σημάδι υγείας της οικονομίας, ωστόσο υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε απλώς να αντανακλά το γεγονός ότι η φούσκα μεγαλώνει, από τη στιγμή που δεν έσκασε ούτε τον περασμένο Απρίλιο που ανακοινώθηκαν οι δασμοί, ούτε κατά τη διάρκεια της γεωπολιτικής κρίσης στη Μέση Ανατολή.
Στο μεταξύ, το παγκόσμιο σύστημα δεν αντιμετωπίζει λίγα προβλήματα. Τα κρατικά χρέη έχουν φτάσει σε εξωφρενικό επίπεδο, με τη δημοσιονομική θέση των ΗΠΑ να επιδεινώνεται συνεχώς. Το «One Big Beautiful Bill» του Τραμπ πέρασε από το Κογκρέσο την Πέμπτη και απειλεί να προσθέσει 3,3 τρισ. δολάρια στο αμερικανικό χρέος, αυξάνοντας παράλληλα τις πιθανότητες μελλοντικής κρίσης.
