Καθώς περνούν οι μέρες, μαθαίνουμε όλο και περισσότερα πράγματα για τις δύο μεσαίου μεγέθους αμερικανικές τράπεζες που την Παρασκευή και την Κυριακή πέρασαν κάτω από τον έλεγχο των εποπτικών αρχών ύστερα από την αδυναμία τους να εγγυηθούν την ασφάλεια των καταθέσεων των πελατών τους. Είναι φανερό πως και οι δύο τράπεζες ξεχώριζαν από τις περισσότερες άλλες της χώρας λόγω της εξειδίκευσης που είχαν σε συγκεκριμένους τομείς. Ήδη έχει δοθεί μεγάλη δημοσιότητα στις σχέσεις και των δύο τραπεζών (περισσότερο της Signature) με την κρυπτοβιομηχανία, και στις σχέσεις τους (κυρίως της SVB) με μικρές καινοτόμες εταιρείες τύπου startup.
Silicon Valley Bank: Η τράπεζα της τεχνολογικής καινοτομίας, της πράσινης ενέργειας και της οινοποιίας
Η Silicon Valley Bank είχε συνδέσει στενά το όνομά της με τη χρηματοδότηση μικρών νέων επιχειρήσεων με καινοτόμες ιδέες, σε συνεργασία με τις εταιρείες Venture Capital που αποκτούσαν μετοχική συμμετοχή σε αυτές τις επιχειρήσεις. Η συνεργασία δεν περιοριζόταν στη χρηματοδότησή τους αλλά επεκτεινόταν σε όλους τους τομείς της λειτουργίας τους. Οι μεγαλύτερες εταιρείες του χώρου του Venture Capital, όπως η Sequoia Capital και ηAndreesen Horowitz οδηγούσαν σχεδόν πάντα τις μικρές εταιρείες στις οποίες αποκτούσαν συμμετοχή στην «αγκαλιά» της SVB. Η συνεργασία των εταιρειών συνεχιζόταν καθώς αυτές μεγάλωναν, ακόμα και αφού στο μετοχικό τους κεφάλαιο εισερχόντουσαν και εταιρείες Private Equity. Δεν σταματούσε ούτε όταν κάποιες από αυτές εισήγαγαν τις μετοχές τους στο χρηματιστήριο, όπως είδαμε στην περίπτωση της Roku (ROKU NASDAQ) η οποία διατηρούσε το 26% των καταθέσεών της στη SVB.
Το πόσο ισχυρή ήταν η παρουσία της SVB στον χώρο των ανερχόμενων καινοτόμων εταιρειών φαίνεται από το γεγονός πως η τράπεζα είχε συνεργασία με το 44% των εταιρειών τεχνολογίας και βιοτεχνολογίας που μπήκε στα αμερικανικά χρηματιστήρια το 2022. Μέχρι να γίνει σαφές πως οι καταθέσεις αυτών των επιχειρήσεων στη SVB δεν επρόκειτο να κινδυνεύσουν, η κόσμος των νεοφυών εταιρειών (startups), του Venture Capital και του Private Equity πέρασε πολύ δύσκολες στιγμές και βρισκόταν σε κατάσταση πανικού. Όχι μόνο στις ΗΠΑ και την Καλιφόρνια όπου εδρεύει η τράπεζα αλλά και σε πολλές χώρες του κόσμου, καθώς οι αμερικανικές εταιρείες Venture Capital και Private Equity χρηματοδοτούν και συνεργάζονται με νεοφυείς εταιρείες σε όλο τον κόσμο και οι περισσότερες από αυτές είχαν σχέσεις με την τράπεζα.
Η ρύθμιση του θέματος της ασφάλειας των καταθέσεων ανακούφισε όλον αυτόν τον κόσμο αλλά ο προβληματισμός πήγε αμέσως στο τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Όπως δήλωσε στο Barron’s ο χρηματιστηριακός αναλυτής Dan Ives της Wedbush, οι συνέπειες της κατάρρευσης της Silicon Valley Bank θα είναι αισθητές για πολύ καιρό, μάλλον για πολλά χρόνια. Ο Ives επισήμανε πως η συγκεκριμένη τράπεζα κάλυπτε ένα μεγάλο κενό και παρείχε χρηματοδότηση που δίσταζαν να δώσουν σε μικρές εταιρείες οι μεγάλες τράπεζες της χώρας, ενώ βρισκόταν «δίπλα» στις επιχειρήσεις και τις στήριζε σε δύσκολες στιγμές.
Κατά τον Ives, η απουσία της θα κάνει πολύ πιο δύσκολη τη ζωή για πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες θα αναγκαστούν να δώσουν μεγαλύτερη σημασία στην οικονομική τους κατάσταση παρά στις προσπάθειες δημιουργίας καινοτόμων προϊόντων, αφού η χρηματοδότηση θα γίνει πολύ πιο δύσκολη, ακόμα και στις περιπτώσεις που μεγάλες τράπεζες θα προσπαθήσουν να παίξουν τον ρόλο της.
Πολλές από αυτές τις νεοφυείς επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στον τομέα της πράσινης ενέργειας, είναι αυτό που λέμε clean tech startups (νεοφυείς εταιρείες καθαρής ενέργειας). Σε άρθρο του Bloomberg διαβάζουμε πως η τράπεζα είχε το παρατσούκλι «climate bank» γιατί χρηματοδοτούσε πρόθυμα επιχειρήσεις του κλάδου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που σνόμπαραν οι μεγάλες τράπεζες και γιατί υποστήριζε ενεργά τον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Όπως και στην περίπτωση των νεοφυών εταιρειών, έτσι και εδώ ο φόβος είναι πως η απουσία της τράπεζας και των στελεχών της θα δημιουργήσει ένα κενό και θα βάλει φρένο σε πολλές επιχειρήσεις του κλάδου.
Ένας άλλος κλάδος που είχε καλές σχέσεις με την τράπεζα ήταν αυτός της οινοποιίας, καθώς η περίφημη Napa Valley της Καλιφόρνιας βρίσκεται πολύ κοντά στην έδρα της SVB. Από το Bloomberg μαθαίνουμε πως τα δάνεια προς τις οινοποιίες της περιοχής ήταν ύψους περίπου 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το ποσό δεν ακούγεται πολύ μεγάλο, αλλά είναι αρκετά σημαντικό για τη Napa Valley. Οι οινοποιοί της περιοχής ανησυχούν φυσικά πως δεν θα μπορέσουν εύκολα να βρουν μία τράπεζα που να τους καταλαβαίνει όπως η SVB.
Το χτύπημα στην κρυπτοβιομηχανία είναι τριπλό: Πρώτα η Silvergate, ύστερα η SVB και τελευταία η Signature
Όπως έχει ήδη επισημανθεί από τα μέσα ενημέρωσης, η βιομηχανία crypto δέχθηκε τρία σημαντικά χτυπήματα από τις αμερικανικές τράπεζες. Πρώτα με το κλείσιμο της Silvergate η οποία γονάτισε μετά την καταστροφή του ομίλου FTX του Sam Bankman Fried και τελικά έκλεισε πριν λίγες μέρες. Σε αυτό προστέθηκαν τα προβλήματα που δημιούργησαν οι περιπέτειες της SVB στους πελάτες της που είχαν σχέση με τα κρυπτονομίσματα, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση της Circle η οποία είχε καταθέσεις 3,3 δισεκατομμυρίων στην καλιφορνέζικη τράπεζα.
Οι καταθέσεις αυτές αντιστοιχούσαν σε ένα μέρος των διαθεσίμων που υποστηρίζουν το stablecoin USDC. Τα συνολικά διαθέσιμα ανέρχονται σε 40 δις δολάρια. Όπως είναι φυσικό, αυτό προκάλεσε αναστάτωση στους κατόχους του USDC, οι οποίοι καθησυχάστηκαν μετά τις ανακοινώσεις των εποπτικών αρχών σχετικά με την ασφάλεια των καταθέσεων. Σχεδόν αμέσως μετά ήρθε η σειρά της Signature Bank να προβληματίσει την κρυπτοβιομηχανία, αφού το όνομά της ήταν συνδεδεμένο εδώ και καιρό με τα κρυπτονομίσματα.
Πέρυσι το φθινόπωρο, περίπου το 1/3 των καταθέσεων της Signature προερχόταν από πελάτες σχετικούς με την κρυπτοβιομηχανία. Παρά το γεγονός πως η τράπεζα είχε δηλώσει δημοσίως την πρόθεσή της να μειώσει την εξάρτησή της από τα crypto, πολλοί μεγάλοι καταθέτες άρχισαν να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στην τράπεζα, πράγμα που φαίνεται πως έπαιξε ρόλο στην απόφαση των εποπτικών αρχών να αναλάβουν τον έλεγχο της τράπεζας. Αυτό τουλάχιστον υποστήριξε ο Μπάρνεϊ Φρανκ, πρώην μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων και συνυπεύθυνος για τον νόμο Ντοντ - Φρανκ που σε μεγάλο βαθμό ρύθμισε την τραπεζική αγορά μετά την κρίση του 2008.
Κατά διαβολική σύμπτωση, ο 82χρονος Φρανκ ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Signature Bank μέχρι την προηγούμενη Κυριακή. Μιλώντας σε δημοσιογράφους ο Φρανκ υποστήριξε πως η σχέση με την κρυπτοβιομηχανία ήταν από τους βασικούς παράγοντες για την κακή κατάληξη και των τριών τραπεζών. Προχώρησε μάλιστα λίγο παραπέρα λέγοντας πως οι εποπτικές αρχές ήθελαν να στείλουν και ένα μήνυμα με την ανάληψη του ελέγχου της Signature Bank, μήνυμα προς τους πολίτες για να μην ασχολούνται με τα κρυπτονομίσματα. Δύσκολο να πούμε αν ο Φρανκ έχει δίκιο, αλλά δεν θα μας εξέπληττε καθόλου καθώς είναι γνωστή η αρνητική προδιάθεση των περισσότερων ομοσπονδιακών αρχών προς την κρυπτοβιομηχανία.
Παραδόξως πάντως, η ανάληψη του ελέγχου της Signature από τις εποπτικές αρχές δεν πτόησε τους κατόχους κρυπτονομισμάτων αφού η τιμή του δημοφιλέστερου όλων, δηλαδή του Bitcoin, ανέβηκε κατά 20% περίπου από το βράδυ της Κυριακής που ανακοινώθηκαν τα νέα μέχρι χθες το βράδυ. Φαίνεται πολύ παράδοξο οι περιπέτειες των τελευταίων τραπεζών που δέχονταν με προθυμία πελάτες από την κρυπτοβιομηχανία να συνδυάζονται με μία ισχυρή ανοδική κίνηση του βασικότερου κρυπτονομίσματα. Η αλήθεια είναι όμως πως έχουμε δει και πιο παράξενα πράγματα στις αγορές.
