Η παγκόσμια πραγματικότητα περιστρέφεται πλέον γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Κατά συνέπεια, και οι προβλέψεις μας διαμορφώνονται, σε μεγάλο βαθμό, υπό το πρίσμα αυτό. Ενδεχομένως τα νούμερα να μη βγαίνουν: $3τρισ. επενδύσεις για ένα κλάδο με $16 δισ. κέρδη. Ωστόσο, το ζήτημα δεν είναι αμιγώς μαθηματικό. Πρόκειται, εν τέλει, για ένα ζήτημα «πίστης» των αγορών.
Οι δυτικές οικονομίες επενδύουν επιθετικά στην Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση, προσδοκώντας την ταχύτερη δυνατή επίτευξη κερδών παραγωγικότητας. Το βασικό αφήγημα στηρίζεται στην πεποίθηση ότι η οικονομία θα μετασχηματιστεί, η παραγωγικότητα και η κερδοφορία θα ενισχυθούν, οι καταναλωτές θα παραμείνουν ανθεκτικοί και ότι η Δύση - η οικονομία στην οποία δραστηριοποιούμαστε και τα περιουσιακά στοιχεία στα οποία επενδύουμε - θα αναδειχθεί η τελική νικήτρια σε αυτή την κούρσα.
1. Μακροοικονομικό Περιβάλλον: Ανάπτυξη και Πληθωρισμός
Επιβράδυνση χωρίς Ύφεση. Δεν προβλέπεται ύφεση, ωστόσο η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί ελαφρώς περισσότερο από το αναμενόμενο. Ενώ το consensus της αγοράς τοποθετεί την ανάπτυξη στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο λίγο πάνω από το 1% και στις ΗΠΑ κοντά στο 2%, εκτιμούμε ότι οι κίνδυνοι γέρνουν προς την πτωτική πλευρά («downside risks»). Αυτό οφείλεται, εν μέρει, στο ότι δεν έχουν φανεί ακόμη πλήρως οι επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου των ΗΠΑ. Καθώς τα αποθέματα μειώνονται και οι εφοδιαστικές αλυσίδες προσαρμόζονται αργά, ο πληθωρισμός σε βασικά αγαθά αναμένεται να αυξηθεί, περιορίζοντας την πραγματική ανάπτυξη. Επιπλέον, με την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) να απορροφά το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων, οι κλάδοι εκτός Τεχνολογίας θα σημειώσουν βραδύτερη ανάπτυξη.
Δημοσιονομική Κυριαρχία (Fiscal Dominance). Το 2026 θα είναι το έτος που θα αρχίσουν να εφαρμόζονται οι διατάξεις των μεγάλων δημοσιονομικών νομοσχεδίων. Η «δημοσιονομική κυριαρχία» (η προτίμηση της δημοσιονομικής επέκτασης έναντι της νομισματικής σύνεσης) αποτελεί την προτιμώμενη στρατηγική στις ΗΠΑ, αλλά και σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη που αντιμετωπίζουν χαμηλή ανάπτυξη και αμυντικές προκλήσεις. Σε αυτό το περιβάλλον, ο έλεγχος του πληθωρισμού καθίσταται δευτερεύουσα προτεραιότητα. Οι χώρες ενδέχεται να ανεχθούν πληθωρισμό της τάξης του 3%-4%, εστιάζοντας στην ονομαστική (nominal) παρά στην πραγματική ανάπτυξη.
Δυο ή περισσότερες μειώσεις επιτοκίων από τη Fed (η ίδια προεξοφλεί μια, η αγορά δύο). Καθώς οι πολιτικές πιέσεις αυξάνονται, και με δεδομένο ότι οι υποψήφιοι για την ηγεσία της Fed συμφωνούν στην ανάγκη διαβούλευσης με τον Πρόεδρο, αναμένουμε περισσότερες διαιρέσεις εντός της Ομοσπονδιακής Τράπεζας. Ωστόσο, μια απότομη αλλαγή καθεστώτος που αμφισβητεί την ανεξαρτησία της Τράπεζας δεν θα γίνει αποδεκτή αμαχητί από όλα τα μέλη.
Η ανεργία θα συνεχίσει να αυξάνεται καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη διαταράσσει την απασχόληση, ειδικά στους νέους εργαζόμενους και στον τομέα των υπηρεσιών. Το 2026 αναμένεται να είναι έτος καμπής, όπου η «γνώση» θα εμπορευματοποιηθεί και οι πελάτες θα πληρώνουν μόνο για ουσιαστικές αναλύσεις. Η παραγωγικότητα θα αυξηθεί, αλλά τα μοντέλα τιμολόγησης της εργασίας θα αμφισβητηθούν.
Οι ΗΠΑ θα υπεραποδώσουν οικονομικά έναντι της ΕΕ, εκμεταλλευόμενες την κυριαρχία του δολαρίου για ταχύτερη δημοσιονομική επέκταση. Νομοθετήματα όπως το CHIPS Act διασφαλίζουν ότι οι ΗΠΑ θα είναι το κέντρο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Αντίθετα, η Ευρώπη, παρά την αύξηση των αμυντικών δαπανών, παραμένει δεσμευμένη από εσωτερικές διαιρέσεις, ρυθμιστικό φόρτο και το σοκ ζήτησης από τους εμπορικούς πολέμους.
Αποδυνάμωση του δολαρίου. Το δολάριο έχασε 11% έναντι των διεθνών νομισμάτων το πρώτο εξάμηνο. Πιστεύουμε ότι ο Λευκός Οίκος θα πιέσει επιτυχώς για χαμηλότερα επιτόκια και θα ευνοήσει ένα ασθενέστερο δολάριο για την τόνωση των εξαγωγών και της εγχώριας μεταποίησης. Ενώ το Γουάν παραμένει συνδεδεμένο με το δολάριο, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο δύσκολα θα ακολουθήσουν την πτωτική πορεία, καθώς ο πληθωρισμός ήδη πιέζει τις οικονομίες τους. Η ΕΕ πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει το Ευρώ ως μέσο διατήρησης αξίας και όχι ως ανταγωνιστικό εργαλείο.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα «διορθώσει» αλλά δεν θα χάσει μομέντουμ. Η ανάπτυξη της AI γίνεται πλέον γραμμική και όχι εκθετική, λόγω φυσικών περιορισμών (επεξεργαστική ισχύς, ενέργεια, κέντρα δεδομένων). Μια επιβράδυνση ή διόρθωση της αγοράς είναι πιθανή και ως ένα βαθμό ευπρόσδεκτη. Η OpenAI ενδέχεται να χάσει έδαφος καθώς ανταγωνιστές όπως η Google εδραιώνονται. Ο κλάδος θα επιβιώσει, αλλά το αφήγημα θα προσγειωθεί στην πραγματικότητα του ανταγωνισμού και της κερδοφορίας.
Εμπορικοί Πόλεμοι και Πολιτική. Οι ΗΠΑ αναμένεται να στραφούν σε εμπορικούς πολέμους προϊόντων, καθώς έχουν ήδη επιτευχθεί συμφωνίες με συμμάχους και μια εκεχειρία με την Κίνα. Οι νομικές προκλήσεις κατά των μονομερών δασμών και η ανάγκη εισαγωγής πρώτων υλών για την AI θα περιορίσουν τις επιθετικές κινήσεις. Παράλληλα, η νομοθετική ορμή του Λευκού Οίκου θα επιβραδυνθεί λόγω εκλογικών απωλειών, καθιστώντας δύσκολη την ψήφιση νέων επεκτατικών νομοσχεδίων.
Γεωπολιτικός Κατακερματισμός και Κίνα. Η μετάβαση σε έναν πολυπολικό κόσμο συνεχίζεται με εντάσεις και κατακερματισμό συμμαχιών. Ο ανταγωνισμός Ουάσιγκτον-Πεκίνου εστιάζει πλέον στην ισχύ, όχι τη διπλωματία. Παραμένουμε θετικοί για την Κίνα, παρά την «παγίδα ρευστότητας» στην οποία έχει περιέλθει. Η χώρα είναι ισότιμος διεκδικητής στην κούρσα της AI και διαθέτει την ικανότητα να δημιουργεί υποδομές ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία.
Πώς τις προσεγγίζουμε επενδυτικά
Assets που Ευνοούνται (Overweight)
- Assets σχετιζόμενα με την AI: Παρά τις υψηλές αποτιμήσεις και την αμφίβολη βραχυπρόθεσμη κερδοφορία, η γεωπολιτική ώθηση καθιστά αυτά τα στοιχεία απαραίτητα για τα χαρτοφυλάκια. Απλώς θα αποφέυγαμε το σημαντικό overweight.
- Έμμεσες επενδύσεις στην AI & Ενέργεια (Non-pure AI plays): Προτιμούμε διαφοροποίηση πέρα από τους «Magnificent Seven», με εστίαση στην Ενέργεια και τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (Utilities). Η φυσική υποδομή για τα data centers είναι κρίσιμη. Οι αποτιμήσεις στον κλάδο ενέργειας (P/E 18x-22x) αφήνουν περιθώρια ανόδου. Επίσης, βλέπουμε ευκαιρίες σε μετοχές «Αξίας» (Value) και βιομηχανίες που επωφελούνται από τον προστατευτισμό.
- Στρατηγική «Steepening» της Καμπύλης: Η δημοσιονομική κυριαρχία στις ΗΠΑ ευνοεί τις μειώσεις επιτοκίων (χαμηλότερα βραχυπρόθεσμα επιτόκια) αλλά τροφοδοτεί τον πληθωρισμό (υψηλότερα μακροπρόθεσμα επιτόκια). Διατηρούμε χαμηλή διάρκεια (low duration) στα χαρτοφυλάκια. Οι ευρωπαϊκές καμπύλες αναμένεται να επηρεαστούν από τις εξελίξεις στις ΗΠΑ.
- Ομόλογα Συνδεδεμένα με τον Πληθωρισμό (Inflation-linked bonds): Καθώς ο πληθωρισμός αντιμετωπίζεται ως δευτερεύουσα ανησυχία στις ΗΠΑ και οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα επιμένουν, οι πληθωριστικές πιέσεις ενδέχεται να εξαπλωθούν. Παρά την υψηλή τιμολόγησή τους, αυτά τα ομόλογα έχουν θέση στα χαρτοφυλάκια.
- Αναδυόμενες Αγορές (Emerging Markets): Η Ασία συνολικά θα επωφεληθεί από την κούρσα της AI, το ασθενέστερο δολάριο (ευκολότερη αναχρηματοδότηση χρέους) και τις μεταρρυθμίσεις (ειδικά στην Ιαπωνία). Είμαστε θετικοί τόσο στις μετοχές όσο και στα πιστωτικά/κρατικά ομόλογα των αναδυόμενων αγορών.
Assets που Αποφεύγονται (Underweight)
- Ιδιωτικά Assets (Private Assets): Θεωρούμε την τοποθέτηση ιδιωτών επενδυτών σε αυτά τα στοιχεία λανθασμένη στο παρόν περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων. Οι αποτιμήσεις είναι αδιαφανείς και συχνά δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα (π.χ. πληρωμές μέσω IOUs αντί μετρητών). Η χαμηλή ρευστότητα δεν συνάδει με αμυντικές στρατηγικές.
- Χρυσός: Παρά την πρόσφατη άνοδο λόγω φόβων για το χρέος, η σχέση χρέους/ΑΕΠ παγκοσμίως μειώθηκε ελαφρώς. Η άνοδος του χρυσού (+60%) είναι δυσανάλογη με την πτώση του δολαρίου (-11%). Αν και οι αγορές από κεντρικές τράπεζες (απο-δολαριοποίηση) δικαιολογούν μέρος της ανόδου, η υψηλή μεταβλητότητα και η συσχέτιση με τις μετοχές υποδηλώνουν κερδοσκοπία. Θα γίνουμε πιο θετικοί μόνο αν υπάρξει σταθερή αποσυσχέτιση (de-correlation) από τα περιουσιακά στοιχεία ρίσκου.
- Συγκεκριμένα «Trump Trades»: Ενώ η ενέργεια και η AI θα συνεχίσουν να αποδίδουν, είμαστε επιφυλακτικοί με συναλλαγές που βασίζονται στην οικονομική απορρύθμιση (π.χ. κρυπτονομίσματα, χρηματοοικονομικός κλάδος). Εάν η νομοθετική δυναμική του Λευκού Οίκου εξασθενήσει, η περαιτέρω απορρύθμιση ενδέχεται να καθυστερήσει.
* O Γιώργος Λαγαρίας είναι Chief Economist της Forvis Mazars Financial Planning UK.
