Οι προκλήσεις που απειλούν τη βιωσιμότητα του ελληνικού συστήματος υγείας, εξαιτίας της ταχύτατης ανάπτυξης της φαρμακευτικής καινοτομίας και των σημαντικών χρηματοδοτικών ελλειμμάτων, τέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης με τίτλο «Χτίζοντας ένα Βιώσιμο Φαρμακευτικό Μέλλον με Επίκεντρο τον Ασθενή», στο πλαίσιο του 2ου ΣΦΕΕ Summit, που πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών από τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), υπό τον γενικό τίτλο: «Delivering Value in an Evolving Landscape».
Κεντρικό ερώτημα αποτέλεσε το πώς μπορεί να διαμορφωθεί ένα πιο βιώσιμο φαρμακευτικό περιβάλλον που θα ανταποκρίνεται ουσιαστικά στις ανάγκες των ασθενών.
Ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, ανακοίνωσε τη θέσπιση νέων μέτρων για τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης και τη μείωση των αυτόματων επιστροφών μέσω του μηχανισμού clawback. Παράλληλα, προανήγγειλε την έναρξη λειτουργίας, εντός του 2025, του Ταμείου Καινοτομίας για Φάρμακα (γνωστού και ως Σχήμα Μεταβατικής Αποζημίωσης), το οποίο θα ενισχύσει την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες, εισάγοντας παράλληλα προσωρινούς μηχανισμούς αποζημίωσης.
«Η Ελλάδα, πράγματι, διατήρησε παγωμένη τη φαρμακευτική δαπάνη στα χρόνια της κρίσης, όμως από το 2022 παρατηρείται αύξηση στη χρηματοδότηση του φαρμάκου. Το 2025 αναμένεται να είναι καλύτερη χρονιά σε σχέση με το 2024, με μειωμένες επιστροφές και πιο αποτελεσματικό έλεγχο των δαπανών», δήλωσε ο υπουργός.
Τόνισε επίσης πως το Υπουργείο βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τη φαρμακοβιομηχανία, με στόχο τη σταδιακή μείωση του clawback, μέσω εργαλείων όπως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση και οι νέες τεχνολογίες.
«Η πρόσβαση των ασθενών στην καινοτομία παραμένει πρόκληση. Αναγνωρίζουμε ότι τα μέτρα ελέγχου έχουν επιφέρει προβλήματα στην αγορά, αλλά είναι απαραίτητο να υπάρχουν σταθεροί και προβλέψιμοι κανόνες».
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, υπογράμμισε το σημαντικό χρηματοδοτικό έλλειμμα στη φαρμακευτική δαπάνη, σημειώνοντας ότι απαιτούνται επιπλέον 400 εκατ. ευρώ για να μειωθεί το clawback στο 51% της αξίας των φαρμάκων, και 800 εκατ. ευρώ για επαναφορά στα επίπεδα του 2020 (40%).
«Παρότι υπάρχει πρόθεση για βελτίωση, δεν έχουμε ακόμη δει ουσιαστικά αποτελέσματα. Η αγορά χρειάζεται προβλεψιμότητα, σαφές πλαίσιο και επενδυτική σιγουριά για την εισαγωγή νέων φαρμάκων».
Ο Κώστας Αθανασάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, επεσήμανε την ανάγκη άμεσης δράσης για τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του συστήματος. Όπως ανέφερε, η φαρμακευτική δαπάνη δεν επηρεάζεται μόνο από τιμές και ποσότητες, αλλά και από τη φύση των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται.
«Η ουσία είναι να προλάβουμε και να διαχειριστούμε έγκαιρα τη χρόνια νοσηρότητα, μέσω στοχευμένων πολιτικών πρόληψης και ορθής κατανομής πόρων».
Η Έλενα Χουλιάρα, Αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ και Πρόεδρος & Διευθύνουσα Σύμβουλος της AstraZeneca Ελλάδας & Κύπρου, ανέδειξε τα βασικά εμπόδια που καθυστερούν την είσοδο καινοτόμων φαρμάκων στην ελληνική αγορά: «Η περιορισμένη διαθεσιμότητα και οι αυξανόμενοι χρόνοι αναμονής δημιουργούν σοβαρά προβλήματα. Το μεγαλύτερο εμπόδιο για τις εταιρείες παραμένει η υποχρηματοδότηση, η οποία εντείνει το χάσμα μεταξύ των αναγκών των ασθενών και των διαθέσιμων πόρων».
Η Antonella Levante, Αντιπρόεδρος & Γενική Διευθύντρια για την Ιταλία και την Ελλάδα στην IQVIA, επικεντρώθηκε στην ποιότητα ζωής και την έγκαιρη πρόσβαση των ασθενών σε νέες θεραπείες.
«Η βιοτεχνολογία, οι κλινικές μελέτες και η καινοτομία από νεοφυείς επιχειρήσεις μπορούν να ενισχύσουν καθοριστικά τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας. Απαραίτητος είναι ένας καλύτερος στρατηγικός σχεδιασμός με βάση τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών».
Ο Richard Robinson, Εκτελεστικός Διευθυντής και Επικεφαλής Πολιτικής & Κυβερνητικών Υποθέσεων Ευρώπης της Bristol Myers Squibb, υπογράμμισε τον ρόλο της καινοτομίας στην εξοικονόμηση πόρων και στη βελτίωση της υγείας των ασθενών.
«Οι κλινικές μελέτες στην Ελλάδα σημείωσαν μεγάλη επιτυχία, ωστόσο η περιορισμένη πρόσβαση στα καινοτόμα φάρμακα αποτελεί "καμπανάκι" για την Πολιτεία. Χρειάζεται ενίσχυση της χρηματοδότησης ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη και δίκαιη πρόσβαση στην καινοτομία».
Τέλος, η Ραφαέλα Βακουφτσή, Πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών, κατέθεσε την οπτική των ίδιων των ασθενών: «Το φάρμακο πρέπει να είναι διαθέσιμο τη στιγμή που το έχει ανάγκη ο ασθενής. Η έγκαιρη πρόσβαση δεν είναι πολυτέλεια – είναι προϋπόθεση ζωής».
