Η φετινή Εβδομάδα Ουρολογίας 2025 επιχειρεί να φέρει στο προσκήνιο ένα θέμα που αφορά πολλούς: τις ουρολοιμώξεις. Με την αύξηση της αντοχής στα αντιβιοτικά, η σωστή διάγνωση, η επιλογή θεραπείας με βάση καλλιέργεια και η πρόληψη γίνονται πιο σημαντικά από ποτέ. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού μπορούν να αποδειχθούν κρίσιμα εργαλεία για τη μείωση της νοσηρότητας και την προστασία της δημόσιας υγείας.
Από τις 22 έως τις 26 Σεπτεμβρίου διεξάγεται η Εβδομάδα Ουρολογίας 2025, μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (EAU), που φέτος εστιάζει στις ουρολοιμώξεις. Στόχος της δράσης είναι να ευαισθητοποιήσει το κοινό, να ενισχύσει τη γνώση για τα συμπτώματα και τους κινδύνους, αλλά και να αναδείξει την σημασία της σωστής αντιμετώπισης - ιδίως σε μια εποχή όπου η αντοχή στα αντιβιοτικά γίνεται όλο και πιο σοβαρό πρόβλημα.
Τι είναι οι ουρολοιμώξεις και πόσο συχνές είναι
Οι ουρολοιμώξεις (UTIs – Urinary Tract Infections) αποτελούν ένα από τα πιο συχνά λοιμώδη νοσήματα παγκοσμίως.
Επηρεάζουν εξαιρετικά μεγάλο πλήθος ανθρώπων, και ιδιαίτερα γυναίκες: περίπου το 50-60 % των γυναικών θα βιώσουν τουλάχιστον μια ουρολοίμωξη καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Παρά το υψηλό «φορτίο», πολλοί πολίτες δεν γνωρίζουν βασικά στοιχεία. Σύμφωνα με πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα της EAU, 1 στους 3 Ευρωπαίους δεν είναι εξοικειωμένος με τον όρο «κυστίτιδα», ενώ το 16 % των ερωτηθέντων πιστεύει λανθασμένα ότι κάθε περίπτωση ουρολοίμωξης απαιτεί απαραίτητα αντιβιοτικά.
Ακόμη πιο ανησυχητικό: μόλις το 21 % των συμμετεχόντων στην έρευνα ήταν σε θέση να αναγνωρίσει και τις τρεις βασικές στρατηγικές πρόληψης (ικανή ενυδάτωση, σωστή υγιεινή, κένωση μετά τη σεξουαλική δραστηριότητα).
Ο κίνδυνος της αντοχής στα αντιβιοτικά
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων είναι η αντοχή των βακτηρίων στα αντιβιοτικά. Τα τελευταία χρόνια, διάφορα στελέχη βακτηρίων όπως Gram-αρνητικά βακτήρια με ESBL (εκτεταμένου φάσματος β-λακταμάσες) εμφανίζονται όλο και πιο συχνά, καθιστώντας τις λοιμώξεις πιο δύσκολες στη θεραπεία.
Οι νέες ευρωπαϊκές οδηγίες ουρολογίας αναφέρουν ότι η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών, η χρήση ευρέως φάσματος φαρμάκων χωρίς καλλιέργεια ή χωρίς ευαισθησία βακτηρίων, και η επαναλαμβανόμενη χρήση αντιβιοτικών ως προληπτικό μέτρο, ενισχύουν αυτή την τάση.
Σε πολλές περιπτώσεις, η θεραπεία μιας απλής ουρολοίμωξης μπορεί να είναι αποτελεσματική με φάρμακα πρώτης γραμμής, χωρίς να χρειάζονται «ισχυρά» αντιβιοτικά.
Η πρόκληση έγκειται στο να διαγνώσει κανείς σωστά τη μορφή της λοίμωξης (απλή, επιπλεγμένη, υποτροπιάζουσα) και να επιλέξει το κατάλληλο φάρμακο, με βάση τις τοπικές τάσεις αντοχής βακτηρίων.
Τι μπορούμε να κάνουμε – Προτάσεις και κατευθύνσεις
1. Ορθολογική χρήση αντιβιοτικών
Δεν χρειάζονται όλες οι ουρολοιμώξεις αντιβιοτικά. Οι γιατροί πρέπει να βασίζονται σε καλλιέργεια ούρων και να αποφεύγουν την εμπειρική, αδιάκριτη χορήγηση αντιβιοτικών.
2. Προληπτικά μέτρα
Αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης περιλαμβάνουν:
Επαρκείς ποσότητες υγρών / αυξημένη κατανάλωση νερού
Καλή προσωπική υγιεινή (π.χ. σκούπισμα μπροστά προς τα πίσω)
Κένωση της κύστης μετά από σεξουαλική επαφή
Αποφυγή κατακράτησης ούρων για μεγάλα διαστήματα
3. Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση
Η Εβδομάδα Ουρολογίας σημειώνει πόσο σημαντικό είναι οι πολίτες να γνωρίζουν τα συμπτώματα, τους κινδύνους και να μην αυτοθεραπεύονται με αντιβιοτικά χωρίς ιατρική καθοδήγηση.
4. Παρακολούθηση και έρευνα
Η EAU, μέσω της ενότητας λοιμώξεων (ESIU), υποστηρίζει έρευνα και ενημέρωση, ενώ οι νέες οδηγίες για ουρολογικές λοιμώξεις ανανεώνονται τακτικά.
