Η συχνή κατανάλωση τηγανιτών πατατών -τρεις ή περισσότερες φορές την εβδομάδα- συνδέεται με 20% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με πολυετή μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 6 Αυγούστου στο επιστημονικό περιοδικό The BMJ.
Η έρευνα, η οποία παρακολούθησε περισσότερους από 150.000 συμμετέχοντες για αρκετές δεκαετίες, ενισχύει τις ανησυχίες για τον ρόλο των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων στη ρύθμιση του σακχάρου και στη μακροπρόθεσμη υγεία.
Γιατί οι τηγανιτές πατάτες είναι επιβαρυντικές
Η διαιτολόγος Nichola Ludlam-Raine εξηγεί ότι οι τηγανιτές πατάτες είναι πλούσιες σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες, θερμίδες και ανθυγιεινά λίπη -συχνά από έλαια που έχουν επαναθερμανθεί-, ενώ η μέθοδος μαγειρέματος αυξάνει την ενεργειακή πυκνότητα και μπορεί να παράγει trans λιπαρά και προϊόντα προηγμένης γλυκοζυλίωσης.
Η διατροφολόγος Caroline Roberts επισημαίνει ότι οι βιομηχανικά παραγόμενες πατάτες περνούν από στάδια επεξεργασίας που ανεβάζουν τον γλυκαιμικό τους δείκτη: αφαίρεση της φλούδας (και άρα των φυτικών ινών), προσθήκη ζάχαρης για το χαρακτηριστικό χρώμα, και μερική θερμική επεξεργασία πριν το τελικό τηγάνισμα.
Πρόσθετα, συντηρητικά και γαλακτωματοποιητές που συχνά περιέχονται σε τέτοια προϊόντα μπορούν, σύμφωνα με τη Ludlam-Raine, να επηρεάσουν αρνητικά το μικροβίωμα του εντέρου, ενισχύοντας φλεγμονές και αντίσταση στην ινσουλίνη.
Το γενικό πλαίσιο των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων
Μετα-ανάλυση του 2022, με δείγμα 1,1 εκατ. ατόμων, έδειξε ότι η μέτρια κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 κατά 12%, ενώ η υψηλή κατανάλωση μπορεί να φτάσει έως και το 31%. Άλλη ανασκόπηση σε σχεδόν 10 εκατ. συμμετέχοντες τα συνέδεσε με τουλάχιστον 32 δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, μεταξύ των οποίων καρδιαγγειακά νοσήματα, παχυσαρκία και πρόωρο θάνατο.
Ο ρόλος της ισορροπίας
Οι ειδικοί διευκρινίζουν ότι η περιστασιακή κατανάλωση δεν είναι από μόνη της επιβλαβής, αλλά η συχνότητα και το συνολικό διατροφικό πρότυπο είναι καθοριστικά. Η Roberts τονίζει ότι μια διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνη, φυτικές ίνες και καλά λιπαρά μπορεί να μετριάσει τον κίνδυνο, ενώ η Ludlam-Raine προτείνει περιορισμό της κατανάλωσης σε μία φορά κάθε δύο εβδομάδες.
Υγιεινές εναλλακτικές
- Σπιτικές πατάτες με τη φλούδα, ψημένες στον φούρνο ή στη φριτέζα αέρα με ελαιόλαδο και βότανα
- Μαγείρεμα, ψύξη και επαναθέρμανση για μείωση του γλυκαιμικού δείκτη
- Ενίσχυση της διατροφής με λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς και σπόρους
Η μελέτη επιβεβαιώνει ότι η υπερκατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφών, και ειδικά των τηγανιτών πατατών, μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τη μεταβολική υγεία. Ωστόσο, η έμφαση παραμένει στη συνολική ποιότητα της διατροφής και στις βιώσιμες αλλαγές που μειώνουν τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο διαβήτη.
