Γράφει ο Lawrence W. Reed
Το κοτόπουλο Κιέβου μπορεί να είναι ένα δημοφιλές πιάτο, αλλά όπως έμαθε ο κόσμος τις τελευταίες ημέρες, η λέξη «κοτόπουλο» (που υποδηλώνει δειλία στα αγγλικά) δεν περιγράφει τους κατοίκους του Κιέβου. Αντιθέτως μάλιστα. Το θάρρος των Ουκρανών μπροστά στην ποταπή στρατιωτική εισβολή της Μόσχας είναι ήδη θρυλικό. Θα το θαυμάζουμε για πολλά χρόνια ακόμα, ανεξάρτητα από την έκβαση αυτού του τραγικού επεισοδίου της ευρωπαϊκής ιστορίας.
«Τις τελευταίες μέρες έχουμε δει μια σειρά βίντεο που δείχνουν Ουκρανούς και τον πρόεδρό τους να αψηφούν την επέλαση της ρωσικής επιθετικότητας», γράφει στο The Conversation ο Miles Pattenden, ιστορικός στο Australian Catholic University. «Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από το βίντεο μιας Ουκρανής που αντιμετωπίζει έναν οπλισμένο και θωρακισμένο [Ρώσο] στρατιώτη, λέγοντάς του να βάλει ηλιόσπορους στις τσέπες του, ώστε τουλάχιστον να φυτρώσουν ηλίανθοι εκεί που πεθαίνει;»
Ο τίτλος του άρθρου του Pattenden είναι αποκαλυπτικός: Η Αγία Όλγα του Κιέβου, προστάτιδα της Ουκρανίας, είναι αγία τόσο της αψήφισης όσο και της εκδίκησης. Ο Pattenden συνεχίζει:
«Οι Ουκρανοί είναι συνηθισμένοι στις αντιξοότητες και έχουν μια συγκεκριμένη προσωπικότητα του Μεσαίωνα που συμβολίζει τη γενναιότητά τους μπροστά στις κακουχίες. Η ορδή των Μογγόλων κατέστρεψε τον τάφο της στο Κίεβο το 1240, αλλά ένας ουκρανικός ορθόδοξος καθεδρικός ναός αφιερωμένος σε αυτήν καθαγιάστηκε εκεί μόλις το 2010».
Κάθε λαός που τιμά ανθρώπους όπως η Αγία Όλγα του Κιέβου (π. 969) είναι ένας λαός που πρέπει ναμας προξενεί δέος. Αν ο Βλαντιμίρ Πούτιν είχε μελετήσει την Ουκρανία, δεν θα είχε εκπλαγεί από την άγρια αντίσταση που συνάντησε η πολεμική του δράση. «Μια σκληρή και περήφανη γυναίκα που προστάτευσε τον μικρό της γιο και εκδικήθηκε τον θάνατο του συζύγου της», γράφει ο Pattenden, «ήταν μια κρίσιμη φυσιογνωμία στην εδραίωση του μεσαιωνικού βασιλείου των Ρως του Κιέβου ως πολιτικής οντότητας και την βάπτιση των λαών του στον Χριστιανισμό».
Πριν από έντεκα αιώνες, όταν οι ξένοι σκότωσαν τον σύζυγό της, η Όλγα ανταπέδωσε με μια ευρηματικότητα και βαναυσότητα που ήταν τόσο ανελέητη, αιματηρή και ολοκληρωτική όσο γινόταν. Έδωσε στους δράστες το μάθημα εκείνο που και οι απόγονοί της μπορεί να διδάσκουν στον Βλαντιμίρ Πούτιν καθώς διαβάζετε αυτό άρθρο - κάτι που σίγουρα το ελπίζω.
Οι Ουκρανοί είναι ανθεκτικοί. Άντεξαν στην εισβολή των Μπολσεβίκων του Λένιν πριν από έναν αιώνα, η οποία ακολουθήθηκε από τη βίαιη ενσωμάτωση της χώρας στη Σοβιετική Ένωση. Επέζησαν από το Χολοντομόρ των αρχών της δεκαετίας του 1930, τον λιμό του Στάλιν που σκότωσε έξι εκατομμύρια Ουκρανούς για να συλλογικοποιηθούν τα αγροκτήματά τους. Πριν από χίλια χρόνια, το Κίεβο σχεδόν εξαφανίστηκε από μια εισβολή των Μογγόλων στην οποία αναφέρεται το άρθρο του Pattenden.
Ήταν το 1240 όταν ο εγγονός του Τζένγκις Χαν, ο Μπατού, πολιόρκησε το Κίεβο για εννέα ημέρες πριν καταλάβει την πόλη. Εκείνη την απαίσια εποχή, όπως γράφει ο Derek Davison «οι Μογγόλοι πολεμιστές λεηλάτησαν τον πλούτο της πόλης και έκαψαν σχεδόν όλα τα κτίριά της ολοσχερώς. Από έναν πληθυσμό περίπου 50.000 ανθρώπων πριν από την πολιορκία, πιστεύεται ότι μόνο περίπου 2.000 επέζησαν, αν και δεν είναι ξεκάθαρο πόσοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της πολιορκίας και πόσοι εκτελέστηκαν στη συνέχεια».
Οι Ουκρανοί γνωρίζουν από την οδυνηρή τους εμπειρία πόσο σημαντική είναι η αρετή του θάρρους. Καταλαβαίνουν μάλλον καλύτερα από τον μέσο Αμερικανό ότι η επιβίωσή τους εξαρτάται από αυτό. Και αποδεικνύουν μπροστά στα μάτια μας ότι το θάρρος αυτό είναι μια αρετή την οποία εξακολουθούν να διαθέτουν σε αξιοθαύμαστη αφθονία. Είμαι ευγνώμων για το παράδειγμα που δίνουν στον κόσμο και προσεύχομαι για την επιτυχία τους.
Είμαι επίσης ευγνώμων για το θάρρος των Ρώσων που βρίσκονται στους δρόμους της Μόσχας και άλλων πόλεων απαιτώντας τον τερματισμό της βίας. Έχοντας επισκεφθεί τη Ρωσία επτά φορές από το 1985, γνωρίζω ότι η χώρα είναι γεμάτη από ευσυνείδητους ανθρώπους που ντρέπονται για όσα έχει κάνει η κυβέρνηση του Πούτιν. Είναι επικίνδυνο για έναν Ρώσο πολίτη να αμφισβητεί έναν αυταρχικό που φιμώνει τους αντιπάλους του, αλλά όλο και περισσότεροι το κάνουν αψηφώντας τις συνέπειες.
Στα τέλη Απριλίου, θα μιλήσω στην Πράγα σε εκατοντάδες νέους από όλη την Ευρώπη. Η εκδήλωση, που χρηματοδοτείται από τους European Students for Liberty, ονομάζεται LibertyCon Europe. Πριν από αυτό, και κατόπιν αιτήματος του ESFL, έγραψα ένα δοκίμιο που θα διανεμηθεί σε έντυπη μορφή στους παρευρισκόμενους. Το θέμα του είναι το θάρρος. Ως φόρο τιμής στην Ουκρανία, μοιράζομαι ένα μικρό του μέρος εδώ:
“Στην Πράγα, όπου πρόκειται να διανεμηθεί αυτό το δοκίμιο, ένας νεαρός άνδρας ονόματι Γιαν Πάλαχ θυσίασε τη ζωή του για να διαμαρτυρηθεί για τη σοβιετική εισβολή στη χώρα του. Ήταν Ιανουάριος του 1969. Η υπέρτατη θυσία του Πάλαχ θα μνημονεύεται για αιώνες ως πράξη ελευθερίας, μια πράξη ενός ασυμβίβαστου θάρρους, και ως έμπνευση για τη Βελούδινη Επανάσταση της Τσεχοσλοβακίας μόλις 20 χρόνια αργότερα…
Αν μπορέσετε να πείτε κάποια μέρα ότι όταν αμφισβητήθηκε η ελευθερία, εσείς σπεύσατε να την υπερασπιστείτε και δεν τρέξατε να καλυφθείτε, τότε τα παιδιά και τα εγγόνια σας θα σας ευχαριστούν. Θα σας θυμούνται ως ήρωες ενός ευγενούς σκοπού.
Ο Γάλλος φιλόσοφος Βολταίρος έγραψε: «Όσο οι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται να ασκήσουν την ελευθερία τους, εκείνοι που θέλουν να τυραννούν θα το κάνουν - γιατί οι τύραννοι είναι δραστήριοι και φλογεροί και θα αφοσιωθούν στην προσπάθεια … να υποδουλώσουν τους κοιμισμένους ανθρώπους. Ως λάτρεις της ελευθερίας, δεν πρέπει να κοιμόμαστε την ώρα που οι αξίες μας είναι υπό πολιορκία. Πρέπει να είμαστε άνθρωποι με θάρρος! Έτσι θα κερδίσουμε».
* Ο Lawrence W. Reed είναι επίτιμος πρόεδρος του Foundation for Economic Education και συγγραφέας των βιβλίων Real Heroes: Inspiring True Stories of Courage, Character and Conviction και Excuse Me, Professor: Challenging the Myths of Progressivism.
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 2 Μαρτίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
