Ο Walt Disney και το κινεζικό κράτος

Ο Walt Disney και το κινεζικό κράτος

Γράφει ο Pierre Lemieux

Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, η κινεζική κυβέρνηση λογόκρινε ένα επεισόδιο των Simpsons από την υπηρεσία streaming της Walt Disney στο Χονγκ Κονγκ - ή, δεν ξέρουμε ακριβώς, μπορεί να είναι η ίδια η εταιρία που αυτολογοκρίθηκε (Dan Strumpf, «Disney's Missing Simpsons' Episode in Hong Kong Raises Censorship Fears», 29 Νοεμβρίου 2021):

«Ακόμη ένα επεισόδιο λείπει από τη συλλογή των Simpsons: το επεισόδιο της περιόδου 16 με τίτλο «Goo Goo Gai Pan»έχει ως θέμα ένα ταξίδι στην Κίνα από την ομώνυμη οικογένεια της σειράς. Στο ταξίδι αυτό, συναντούν μια πλάκα στην πλατεία Τιεν Αν Μεν στο Πεκίνο που γράφει: Στο σημείο αυτό το 1989 δεν συνέβη τίποτα...

Δεν είναι γνωστό αν η Disney αφαίρεσε το επεισόδιο ύστερα από πίεση που δέχθηκε, ή αν αποφάσισε η ίδια να αφήσει το επεισόδιο έξω από τη συλλογή της όταν εγκαινίασε την υπηρεσία Disney+ στο Χονγκ Κονγκ νωρίτερα τον Νοέμβριο. Οι εκπρόσωποι της Disney δεν ανταποκρίθηκαν σε αιτήματα για σχολιασμό. Μια εκπρόσωπος του Γραφείου της Αρχής Τηλεπικοινωνιών του Χονγκ Κονγκ, φορέας που επιβλέπει τους παρόχους περιεχομένου στην πόλη, αρνήθηκε να σχολιάσει».

Το όλο πράγμα είναι κάπως αστείο - όχι όμως βεβαίως και για τους φτωχούς Κινέζους που υφίστανται την κρατική λογοκρισία. Το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις έχουν κίνητρα να υποχωρούν έναντι του κράτους ή ακόμη και έναντι ευαίσθητων ομάδων ιδιωτών πελατών είναι ένα πραγματικό πρόβλημα για τους (άλλους) καταναλωτές, και στην περίπτωση αυτή, και για την ελευθερία του λόγου. Το πρόβλημα όμως μετριάζεται κατά πολύ, αν δεν εξαλείφεται τελείως, από το γεγονός ότι άλλες επιχειρήσεις έχουν το κίνητρο να ανταγωνιστούν και να ανταποκριθούν στις ανάγκες των παραμελημένων καταναλωτών. Ο ανταγωνισμός όταν δεν καταστέλλεται επιλύει το πρόβλημα.

Ανεξάρτητα από το αν η Disney αυτολογοκρίνεται ή αποδέχεται να λογοκρίνεται μένοντας στην Κίνα, δεν θα πρέπει να αποφεύγουμε να καταγγέλλουμε ως επαίσχυντη τη συμπεριφορά της εταιρίας. Το ίδιο ισχύει για ιδιωτικές εταιρίες που συνεργάστηκαν με την κυβέρνηση των ναζί ή για αμερικανικές εταιρίες που σήμερα υποχωρούν ενώπιον του όχλου των «αφυπνισμένων». 

Από ηθικής σκοπιάς, φαίνεται πως δεν θα πρέπει κανείς να καταφεύγει στο οτιδήποτε για να διατηρήσει την πρόσβασή του σε μια αγορά - ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Υπάρχει ωστόσο μια κρίσιμη διαφορά ανάμεσα στις συνέπειες των επαίσχυντων συμπεριφορών των ιδιωτικών εταιριών που μετριάζονται από τον ανταγωνισμό και τις συνέπειες των επαίσχυντων συμπεριφορών από τα κράτη, που αντιμετωπίζουν λίγο ανταγωνισμό καθώς τον περιορίζουν ή τον απαγορεύουν. Το πρόβλημα δεν είναι το ιδιοτελές συμφέρον, αλλά οι απαγορεύσεις του ανταγωνισμού.

Ο Pierre Lemieux είναι οικονομολόγος στο Τμήμα Διοικητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Κεμπέκ στο Outaouais. 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 30 Νοεμβρίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της Library of Economics and Liberty και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.