Τον Ιανουάριο του 532 μ.Χ. έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη η Στάση του Νίκα. Επρόκειτο για μια εξέγερση των εχθρών του Αυτοκράτορα Ιουστιανιανού, σε μία προσπάθεια να τον εξαναγκάσουν σε παραίτηση. Προφανώς ήταν οι ισχυρές οικογένειες εκείνης της εποχής. Τις ταραχές ξεκίνησαν οπαδοί ομάδων αρματοδρομιών, κάτι σαν τους σημερινούς χούλιγκαν του ποδοσφαίρου. Ο Ιουστινιανός δεν υπέκυψε και τελικά σφαγιάστηκαν όλοι τους. Η Ιστορία κατέγραψε την άρνηση του Ιουστινιανού. Στην συνέχεια έγινε ένας πετυχημένος ηγεμόνας.
Οι αρματοδρομίες ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένες στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα από την εποχή της Ρώμης. Υπήρχαν τέσσερις κύριοι σύνδεσμοι φιλάθλων. Οι Βενετοί (γαλάζιοι), οι Ρούσσοι (κόκκινοι), οι Πράσινοι και οι Λευκοί. Οι Βενετοί ήταν εκείνοι που είχαν σχέσεις και με την αριστοκρατία, κάτι σαν τους σημερινούς οπαδούς της δεξιάς. Και οι Πράσινοι ήταν πιο κοντά στον λαό, κάτι σαν τους οπαδούς της αριστεράς. Οι άλλοι δύο σύνδεσμοι δεν είχαν μεγάλη επιρροή. Ήταν κάτι μεταξύ του σημερινού Πανιωνίου και του Ηρακλή Θεσσαλονίκης. Συμπαθείς μεν, αδιάφοροι δε...
Μερικοί συγγραφείς υποστηρίζουν ότι οι Πράσινοι έπαιξαν ρόλο στην καλλιέργεια του Μονοφυσιτισμού και εκ των πραγμάτων στη θεμελίωση του Ισλάμ. Να σημειώσουμε, επίσης, ότι ο Ιουστινιανός υπήρξε υποστηρικτής των Βενετών. Αυτά μέχρι την Στάση. Μετά τη Στάση περιόρισε αισθητά τη δράση των συνδέσμων και αυτό το γεγονός περιόρισε αντίστοιχα την πιθανότητα να επαναληφθεί μια ακόμη εξέγερση...
Όλα ξεκίνησαν όταν ένας Βενετός και ένας Πράσινος συνελήφθησαν με την κατηγορία της δολοφονίας και καταδικάστηκαν σε θάνατο με απαγχονισμό. Ο Ιουστινιανός μετέτρεψε την ποινή σε απλή φυλάκιση, σε μια προσπάθεια να κερδίσει την εύνοια του κοινού. Δεν αντιλήφθηκε, δηλαδή, αρχής εξ αρχής την αιτία της εξέγερσης. Ότι όλα αυτά με τους φιλάθλους ήταν η αφορμή. Οι Βενετοί και οι Πράσινοι ενώθηκαν και είχαμε αυτό που ξέρουμε ως Στάση του Νίκα. Μαζί τους και ορισμένοι Συγκλητικοί που βρισκόντουσαν στα “κάγκελα” επειδή ο Ιουστινιανός τους είχε περιορίσει τα προνόμια, τα κεκτημένα.
Δεν υπήρξε κάποιος Νίκας. Η ιαχή «Νίκα» που συγκλόνισε την Πόλη ήταν αυτή που οι οπαδοί φώναζαν στους αρματοδρόμους για να τους εμψυχώσουν. Υπήρχε όμως Ιπάτιος. Ο ανιψιός του πρώην αυτοκράτορα Αναστάσιου, ο οποίος προσπάθησε να γίνει Χαλίφης στην θέση του Χαλίφη. Αυτό πρέπει να είναι ένα από τα αρχαιότερα εγκλήματα της ανθρωπότητας. Η μάχη για την εξουσία.
Στη συνέχεια τα γεγονότα ήταν καταιγιστικά. Οι εξεγερμένοι ζητούσαν κάθε μέρα και την παραίτηση ενός αξιωματούχου. Και παραλίγο να τα καταφέρουν! Ο Ιουστινιανός ετοιμάστηκε να εγκαταλείψει την Πόλη, μέχρι που τον έπεισε η σύζυγος, η Θεοδώρα, και φώναξε τους στρατηγούς με την εντολή να πνίξουν την επανάσταση στο αίμα. Όπως και έγινε. Και έτσι ο Ιουστινιανός κέρδισε. Και τιμώρησε και τον Ιπάτιο. Δεν τους έδωσε άφεση αμαρτιών στο όνομα της ενότητας. Τότε τέτοιες έννοιες ήσαν άγνωστες. Τι θα είχε συμβεί αν δεν είχε ακούσει την Θεοδώρα; Θα ήταν μία μικρή παράγραφος στην Βυζαντινή Ιστορία και όχι ο Ιουστινιανός.
Πρόκειται για μια απλή αναφορά σε ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος. Οποιαδήποτε προσπάθεια να συσχετιστούν τα γεγονότα εκείνης της περιόδου με τα σημερινά είναι ατυχής.
Θανάσης Μαυρίδης
