Όταν Σιωπά η Αριστερά

Η Αριστερά αρέσκεται να εμφανίζεται ως η ηθική πυξίδα της κοινωνίας, ο υπερασπιστής των αδυνάτων, η φωνή του δικαίου. Αλλά όλο και περισσότερο γίνεται φανερό πως αυτό το αφήγημα είναι ένα κυνικά υπολογισμένο προσωπείο. Η ευαισθησία τους είναι επιλεκτική, ο ανθρωπισμός τους υπό αίρεση, και οι αρχές τους εύπλαστες, όσο χρειάζεται για να μην κοστίζουν πολιτικά.

Πρόσφατα, πρώην σύμβουλος του Μπαράκ Ομπάμα παραδέχθηκε δημόσια ότι απέκρυψε τις ανησυχίες του για την πνευματική κατάσταση του Τζο Μπάιντεν, για να μην επηρεαστεί το εκλογικό αποτέλεσμα. Με άλλα λόγια: η αλήθεια και η διαφάνεια παραμερίζονται όταν απειλείται η εκλογική προοπτική της «προοδευτικής» παράταξης. Είναι ακριβώς αυτή η προσέγγιση - όχι της άγνοιας αλλά της συνειδητής απόκρυψης — που απογυμνώνει τη σύγχρονη Αριστερά από κάθε ηθικό πλεονέκτημα.

Δε χρειάζεται να κοιτάξουμε μακριά. Το 2013, ο πρέσβης της Βενεζουέλας στην Ελλάδα κατηγορήθηκε για σεξουαλική παρενόχληση εργαζομένων στην πρεσβεία. Το γεγονός αυτό έγινε γνωστό στα υψηλότερα κλιμάκια του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν υπήρξε καμία καταγγελία, καμία παρέμβαση, καμία γυναικεία οργή. Γιατί; Επειδή η ιδεολογική ταύτιση με το καθεστώς Μαδούρο ήταν πιο ισχυρή από οποιαδήποτε «φεμινιστική» αρχή. 

Αντιθέτως, όταν πρόκειται για το Ισραήλ, η οργή είναι αυτόματη. Η Αριστερά πρωτοστατεί σε καταγγελίες, πορείες και ψηφίσματα. Όμως για τις σφαγές της Χαμάς, τους βιασμούς, τις απαγωγές και τις ωμότητες εις βάρος αμάχων, επικρατεί εκκωφαντική σιωπή - ή, στη χειρότερη, συγκαταβατικά «ναι μεν αλλά». Γιατί; Διότι η Χαμάς δεν ταιριάζει στο σενάριο του καλού θύματος και του κακού καταπιεστή. Άρα δεν υπάρχει χώρος για ηθική συνέπεια - μόνο για ιδεολογικό εμπόριο.

Το ίδιο μοτίβο παρατηρήθηκε και στις δύο μεγαλύτερες σύγχρονες τραγωδίες της χώρας: στο Μάτι και στα Τέμπη. Μετά το Μάτι, όπου 104 άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί, η Αριστερά αμήχανη υπεκφεύγει. Καμία αποδοχή ευθύνης, καμία παραίτηση, καμία ευαισθησία. Αντιθέτως, στα Τέμπη -όπου κυβερνούσε η Νέα Δημοκρατία- η καταγγελία υπήρξε ακαριαία και απόλυτη, χωρίς δεύτερη σκέψη. Όχι επειδή νοιάζονται περισσότερο, αλλά επειδή μπορούσαν να κερδίσουν περισσότερα. Η ανθρώπινη τραγωδία αποκτά «πολιτική αξία» μόνο όταν χρεώνεται στους αντιπάλους.

Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι μόνο η υποκρισία. Είναι και η ανικανότητα αυτών των ανθρώπων να κατανοήσουν ότι αυτή η στάση δεν περνά πια απαρατήρητη. Η πανδημία, η απομυθοποίηση των «ειδικών», η αμεσότητα της πληροφορίας μέσω διαδικτύου, έχουν διαβρώσει την πίστη της κοινωνίας σε «φωτισμένους σωτήρες». Όταν ηθοποιοί, δημοσιογράφοι και πολιτικοί προσπαθούν να παρουσιάσουν τον εαυτό τους ως αυθεντία, την ώρα που κρύβουν την αλήθεια ή σιωπούν επιλεκτικά, προκαλούν δικαιολογημένη οργή - και τροφοδοτούν τον λαϊκισμό που υποτίθεται ότι πολεμούν.

Η Αριστερά σήμερα δεν είναι ένας ιδεολογικός χώρος. Είναι ένα πολιτικό παζάρι. Πουλάει καταγγελία, πουλάει ευαισθησία, πουλάει ανθρωπισμό - αλλά μόνο όταν η αγορά (ή η κάλπη) το επιτρέπει. Όταν το κόστος είναι μηδενικό και το κέρδος εγγυημένο. Στις άλλες περιπτώσεις; Σιωπή. Και η σιωπή αυτή λέει πολλά περισσότερα απ’ ό,τι όλες οι φωνασκίες της δήθεν προόδου.