Ο σύγχρονος δικαιωματισμός δεν είναι υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι υπέρ της κεντροαριστερής αφήγησης. Παρουσιάζεται ως υπερασπιστής της ελευθερίας, της ανεκτικότητας και της προόδου. Στην πραγματικότητα είναι ένα πολιτικό εργαλείο που ενεργοποιείται και απενεργοποιείται κατά βούληση, ανάλογα με το ποιος θίγεται και ποιος ωφελείται. Η επιλεκτική αγανάκτηση είναι ο κανόνας, όχι η εξαίρεση.
Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωση του Graham Linehan. Ο Ιρλανδός σεναριογράφος και κωμικός, γνωστός για την κωμική σειρά «Father Ted», συνελήφθη την προηγούμενη εβδομάδα στο αεροδρόμιο του Χίθροου για «υποκίνηση μίσους» λόγω αναρτήσεων του στο X (Twitter) που κρίθηκαν από τις αρχές ως τρανσφοβικές.
Η υπόθεση αυτή άναψε φωτιές στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η ελευθερία του λόγου έχει γίνει επικίνδυνος στόχος ενός φθίνοντος αλλά φανατικού προοδευτισμού. Οι δικαιωματιστές της Αγγλίας, της Ελλάδας, της Ευρώπης, αντί να υπερασπιστούν το δικαίωμα κάποιου να εκφράζει τη γνώμη του -όσο ενοχλητική κι αν είναι- χειροκρότησαν.
Γιατί; Επειδή ο Linehan δεν ταυτίζεται με το ιερό αφήγημα του σύγχρονου προοδευτισμού. Στην περίπτωση αυτή, η ελευθερία έκφρασης και του λόγου ενός Ευρωπαίου πολίτη ήταν απλώς ένα «παράπλευρο θύμα».
Αντιθέτως, λίγους μήνες νωρίτερα, η είδηση πως ένας Γάλλος ερευνητής της διαστημικής τεχνολογίας απετράπη από το να εισέλθει στις Ηνωμένες Πολιτείες έκανε τον γύρο του διαδικτύου - και προκάλεσε κύμα καταγγελιών.
Ο λόγος; Σύμφωνα με πληροφορίες, στο κινητό του εντοπίστηκαν σχόλια κατά της πολιτικής Τραμπ στην έρευνα και την τεχνολογία. Στη Γαλλία, πολιτικοί και ακαδημαϊκοί έκαναν λόγο για κατάλυση της ελευθερίας γνώμης και του επιστημονικού διαλόγου, για την ηθική κατάπτωση των ΗΠΑ του Τραμπ, για την αντιδημοκρατική διολίσθηση της κοιτίδας της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Η αλήθεια, βέβαια, είναι πιο περίπλοκη. Το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ ξεκαθάρισε πως η άρνηση εισόδου δεν σχετιζόταν με τις πολιτικές του απόψεις, αλλά με παραβίαση συμφωνίας εμπιστευτικότητας, αφού ο επιστήμονας μετέφερε απόρρητα δεδομένα από αμερικανικό ερευνητικό ίδρυμα.
Όμως ποιος ενδιαφέρεται για τις λεπτομέρειες όταν υπάρχει ένας καλός «αντιτραμπικός» τίτλος; Εδώ οι δικαιωματιστές θυμήθηκαν ξαφνικά την αξία της ελεύθερης έκφρασης - επειδή θίχτηκε ένας «δικός τους».
Ρωτάμε λοιπόν ευθέως: Πόσοι δημοσιογράφοι των παραδοσιακών ΜΜΕ έγραψαν σελίδες επί σελίδων για τον Γάλλο επιστήμονα, αλλά δεν αφιέρωσαν ούτε μία γραμμή στον Ιρλανδό κωμικό;
Πόσοι χρήστες των social media ξεσήκωσαν θύελλα οργής για την «καταπάτηση της ακαδημαϊκής ελευθερίας» στις ΗΠΑ, αλλά αγνόησαν επιδεικτικά τη σύλληψη ενός δημιουργού για απόψεις που εξέφρασε στο διαδίκτυο; Η απάντηση είναι προβλέψιμη: οι περισσότεροι.
Και είναι αυτό ακριβώς το πρόβλημα. Δεν πρόκειται για σύμπτωση. Οι περισσότεροι σύγχρονοι δικαιωματιστές -είτε το παραδέχονται είτε όχι- είναι πολιτικά στρατευμένοι. Η αγανάκτησή τους είναι εργαλείο, όχι αξία. Τα ανθρώπινα δικαιώματα, στα μάτια τους, είναι σημαντικά μόνο όταν εξυπηρετούν το σωστό πολιτικό αφήγημα.
Αν δεν το εξυπηρετούν, αγνοούνται ή καταπατούνται χωρίς τύψεις. Το βλέπουμε ξανά και ξανά: στον τρόπο που επιλέγουν ποια θέματα να αναδείξουν και ποια να θάψουν.
Στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τον αυταρχισμό όταν αυτός προέρχεται από αριστερή ή δεξιά κυβέρνηση. Στη σιωπή τους όταν η λογοκρισία επιβάλλεται στο όνομα της «προόδου».
Ας μη γελιόμαστε. Η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν μπορεί να είναι ιδεολογικά επιλεκτική. Όποιος το κάνει αυτό δεν είναι υπερασπιστής της ελευθερίας - είναι απλώς ένας ακόμη στρατευμένος ακτιβιστής με προοδευτικό περιτύλιγμα. Η ελευθερία του λόγου, η ακαδημαϊκή ελευθερία, η ελευθερία της συνείδησης δεν είναι προνόμια για τους «σωστούς» - είναι θεμέλια του Δυτικού Πολιτισμού. Μην εμπιστεύεστε όσους έχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Οι πραγματικοί υπερασπιστές των δικαιωμάτων ξεκινούν από την ελευθερία όλων - και κυρίως αυτών που διαφωνούν μαζί τους.
