Έκθεση έργων του Παπαηλιάκη στη Νάξο

Έκθεση έργων του Παπαηλιάκη στη Νάξο

H μορφή που φιλοτέχνησε ο Ηλίας Παπαηλιάκης είναι μετέωρη, τα χέρια της έχουν γίνει φτερά και έχουν τυλίξει τον κορμό της καθορίζοντας την πορεία της, ενώ τα πόδια της έχουν ενωθεί, όπως των κολυμβητών για να αυξήσουν την ταχύτητά τους. Η μορφή δεν ίπταται μόνη της, καθοδηγείται από ιπτάμενο χαλί καμπύλου σχήματος, λίγα εκατοστά από τα δάχτυλα των ποδιών της. Η γεωμετρική αυτή, μεγάλου μεγέθους (2x2 μ.) λιτή σύνθεση φέρει τον τίτλο «Η ώρα του μάγου» (2021), και παρουσιάζεται (έως 18/9) στο πλαίσιο της ομώνυμης έκθεσης του Παπαηλιάκη, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, πρώην Σχολή Ουρσουλινών στο Κάστρο της Χώρας, στη Νάξο.

Παραλληλίζουμε τη φιγούρα της προαναφερθείσας σύνθεσης -το μάγο- με το δημιουργό, ο οποίος κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής δημιουργίας σαν να μετακινείται ιπτάμενος, πιο ψηλά από όλους, βλέποντας και καταγράφοντας στην τέχνη του, μεταξύ άλλων, όσα η ανθρωπότητα έχει πράξει. Σε αυτή την είδους πτήση, μέσο μεταφοράς (το ιπτάμενο χαλί) είναι η τέχνη που υπηρετεί, η ποίηση. Συνεχίζοντας τον παραλληλισμό μας, εικάζουμε ότι όσα αντικρίζει απαντώνται στους τίτλους των υπολοίπων έργων της έκθεσης:

«Το Ηλιοβασίλεμα στο παλάτι», «Αγόρι με μπαλόνι, διαβάζει βιβλίο», «Η ζωή στην εξοχή», «Η ώρα του ήλιου», «Το ενυδρείο» και το «Εργοστάσιο παιχνιδιών». Όλα τους φιλοτεχνήθηκαν το 2021 και είναι διαστάσεων 2x2 μ., με εξαίρεση το «Εργοστάσιο παιχνιδιών» που έχει διαστάσεις 3,5x4 μ. και είναι ο μεγαλύτερος πίνακας που έχει ζωγραφίσει μέχρι στιγμής, αποδεικνύοντας την ικανότητα του καλλιτέχνη να αναμετριέται με τη μεγάλη κλίμακα.

Ηλίας Παπαηλιάκης, «Η ζωή στην εξοχή» (2021, χρώματα λαδιού σε καμβά). Φωτ.: EllastrationΗλίας Παπαηλιάκης, «Η ώρα του μάγου» (2021, χρώματα λαδιού σε καμβά). Φωτ.: Ellastration

Παρατηρούμε την επανάληψη της λέξης «παιχνιδιού» στους τίτλους των έργων όπως και στις συνθέσεις, και κάνουμε έναν ακόμη παραλληλισμό: της καλλιτεχνικής δημιουργίας με το παιχνίδι, συγκεκριμένα με το κρυφτό· κατά τη δημιουργία ο καλλιτέχνης «κρύβει» μηνύματα, έννοιες και αξίες στο έργο και ο παρατηρητής αυτού τα αναζητεί, συχνά βρίσκοντας κάτι διαφορετικό, αναλόγως των καταβολών του.

Οι χώροι στους οποίους εκτυλίσσεται κάθε σύνθεση είναι εξωτερικοί, καθότι εκεί το κάθε είδους παιχνίδι είναι πιο εύκολο να παιχτεί. Έννοιες που επίσης αποδίδονται στα έργα του είναι η σχέση του παιχνιδιού με τον εαυτό και το ζώο, η συντροφικότητα, η συμπόρευση και η συναίνεση. Κυρίαρχη είναι η παρουσία του ζώου στο έργο «Η ζωή στην εξοχή», ο ήλιος στο έργο «Η ώρα του ήλιου» θα μπορούσε να είναι το τόπι με το οποίο παίζουν οι δύο μορφές, το βιβλίο στο έργο «Αγόρι με μπαλόνι, διαβάζει βιβλίο» αποτελεί μία συντροφιά στη φιγούρα.

Σε κάθε έργο, εκτός της σχέσης της φιγούρας με τα αντικείμενα, υπάρχει ένας ορίζοντας, αποτυπωμένος με διαφορετικούς τρόπους. Σημαντικό είναι επίσης το γλυπτό «Έξι μελέτες για το κυκλαδικό στερεό», που υλοποιήθηκε το 2022 αλλά δουλεύεται περίπου 25 χρόνια. Το έργο αποτελείται από δύο μακρόστενα ξύλινα τραπέζια πάνω στα οποία είναι τοποθετημένα έξι γυάλινα κουτιά 40x30x30 εκ. Με το γλυπτό αυτό, ο Παπαηλιάκης αποτυπώνει στις τρεις διαστάσεις το αναλογικό σύστημα με το οποίο δουλεύει τα ζωγραφικά του έργα. Συνδέεται επίσης με τα κυκλαδικά ειδώλια που είχε την ευκαιρία να μελετήσει και να κατανοήσει καλύτερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου.