Σε μία ιδιαίτερα κριτική συζήτηση στο podcast «Αθήνα 2050 – Το μέλλον της πόλης σήμερα», ο καθηγητής Πολεοδομίας και Συγκοινωνιακού Σχεδιασμού του ΕΜΠ, Θάνος Βλαστός, φιλοξενήθηκε από τον Κώστα Μπακογιάννη, θέτοντας από την αρχή το βασικό ερώτημα:
«Θέλουμε μία πόλη για το αυτοκίνητο ή μία πόλη για τους ανθρώπους;»
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο Θάνος Βλαστός χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα για την κατάσταση της ελληνικής πρωτεύουσας, χαρακτηρίζοντάς την «πόλη της βαρβαρότητας και της βιαιότητας», ενώ υπογράμμισε ότι η σχέση των κατοίκων με τον δημόσιο χώρο είναι βαθιά τραυματισμένη.
Αναφερόμενος στο ρόλο του αυτοκινήτου, αναγνώρισε την αρχική του γοητεία, σημείωσε ωστόσο ότι σήμερα λειτουργεί ως βασικός αντίπαλος του αστικού περιβάλλοντος:
«Το αυτοκίνητο δυστυχώς είναι ο αντίπαλος. Γιατί σήμερα έχει κατακτήσει τον χώρο που κανονικά θα έπρεπε να τον μοιράζεται και ο άνθρωπος και όλα τα άλλα μέσα που καταναλώνουν λιγότερο χώρο.»
Σύμφωνα με τον ίδιο, το μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε ως πολίτες είναι ότι δίνουμε προτεραιότητα στο ΙΧ έναντι της ίδιας της πόλης:
«…οι σχέσεις μας με το αυτοκίνητο είναι σπουδαιότερες από τις σχέσεις μας με την πόλη. Και εκεί πολύ φοβάμαι ότι αυτή η σχέση είναι πολύ, πολύ βαριά τραυματισμένη.»
Ιδιαίτερα επικριτικός ήταν και για την πολεοδομική και κυκλοφοριακή φυσιογνωμία της Αθήνας, την οποία περιέγραψε ως μια πόλη χωρίς επαρκή χώρο, ποιότητα και ασφάλεια για τους πιο ευάλωτους κατοίκους της. Όπως τόνισε, «δεν μπορείς να βγεις στον δρόμο», με αποτέλεσμα τα παιδιά να μένουν κλεισμένα στο σπίτι λόγω έλλειψης ασφαλούς περιβάλλοντος, τα άτομα με αναπηρία να αποκλείονται από τον δημόσιο χώρο, τους ποδηλάτες να έχουν εκτοπιστεί και τη δημόσια συγκοινωνία να είναι ελλιπέστατη. Συμπερασματικά, χαρακτήρισε την κινητικότητα στην πόλη «είναι στα κακά της χάλια» και, όπως είπε χαρακτηριστικά, «εγκληματική».
Μιλώντας για λύσεις και καλές πρακτικές από το εξωτερικό, όπως η εισαγωγή του Τραμ στη Γαλλία ως εργαλείου πολεοδομικών αναπλάσεων, στάθηκε στη σημασία της συνύπαρξης στον δρόμο, της ενίσχυσης του πεζού και του ποδηλάτη, καθώς και στην ανάγκη για χαμηλότερα όρια ταχύτητας:
«Δεν ετέθη ποτέ, όταν έγινε ο δακτύλιος, ότι όσοι μπαίνουν μέσα θα κινούνται με μικρότερη ταχύτητα. Δηλαδή όριο 30 χλμ, όπως παλεύουμε σήμερα.»
Σε ό,τι αφορά τη μηχανή, σημείωσε ότι η κουλτούρα του δικυκλισμού αποτελεί παρενέργεια της απουσίας ποδηλατικών υποδομών, σκιαγραφόντας το όραμά του για μια πόλη με λιγότερα ΙΧ και περισσότερα ποδήλατα.
Κλείνοντας τη συζήτηση, ο Κώστας Μπακογιάννης τόνισε τον πολιτικό χαρακτήρα του αστικού σχεδιασμού:
«Η πόλη δεν είναι φυσικό τοπίο, είναι πολιτική επιλογή. Και κάθε φορά που σχεδιάζουμε δρόμους, πλατείες, πεζοδρόμια ή ποδηλατοδρόμους, επιλέγουμε ποιους σκεφτόμαστε, ποιους εξυπηρετούμε και ποιους αφήνουμε απ’ έξω. Το μέλλον της Αθήνας δεν θα κριθεί στα λόγια. Θα κριθεί στα μέτρα, στις προτεραιότητες και στις πολιτικές μας.»
Η συζήτηση στο podcast «Αθήνα 2050 – Το μέλλον της πόλης σήμερα» αναδεικνύει το δίλημμα που βρίσκεται μπροστά στην Αθήνα: αν θα συνεχίσει να λειτουργεί ως μια «ιδιωτική» πόλη, σχεδιασμένη γύρω από το αυτοκίνητο, ή αν θα τολμήσει να μετασχηματιστεί σε έναν συλλογικό, ανθρώπινο χώρο, ένα στοίχημα που αφορά άμεσα τις επιλογές του παρόντος.
Ακούστε το podcast εδώ εδώ και εδώ
