Του Γιώργου Φιντικάκη
Τα τελευταία 24ωρα όχι μόνο αναζωπυρώνονται τα σενάρια για αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, αλλά φαίνεται σαν να είναι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αυτός που θέτει τους όρους του ανασχηματισμού. Ενώ μέχρι τον Ιούνιο, όλες οι πληροφορίες ήθελαν τον υπουργό Οικονομικών να αποχωρεί από το κυβερνητικό σχήμα, τώρα δείχνει να είναι ο Τσακαλώτος αυτός που θα «ανασχηματίσει» την κυβέρνηση. Το ορόσημο δηλαδή στο οποίο θα κριθεί η κυβέρνηση, έτσι όπως το έθεσε μόνος του την περασμένη εβδομάδα ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας –«εάν τον Αύγουστο του 2018 δεν βγούμε από το 3ο μνημόνιο, θα έχουμε αποτύχει», μοιάζει να ενισχύει την θέση του υπουργού Οικονομικών.
Το μήνυμα που έστειλε τις τελευταίες ημέρες ο Ευ. Τσακαλώτος στον Πρωθυπουργό και το ΣΥΡΙΖΑ, ότι αν θέλουμε να βγούμε από το 3ο μνημόνιο, πρέπει να σεβαστούμε όσα έχουμε υπογράψει, μόνο τυχαίο δεν είναι.
Πρώτα από το βήμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, ζητώντας να υπάρχει καλύτερος συντονισμός και καλύτερη ενημέρωση μεταξύ των υπουργείων, και χθες μέσω της συνέντευξής του στην «Καθημερινή», όταν ερωτήθηκε ποια θα είναι η από εδώ και πέρα στρατηγική της κυβέρνησης, η ιδιοκτησία του προγράμματος ή το κατενάτσιο έναντι των πιστωτών.
Η δήλωση «το κατενάτσιο, το μόνο που κάνει είναι να διατηρεί την αβεβαιότητα και να χάνει ευκαιρίες για πειθώ και συμμαχίες», στην ουσία σημαίνει ότι οι ευθύνες δεν μπορεί να συνεχίσουν να πέφτουν στις πλάτες του ίδιου, και του αναπληρωτή του (Γ.Χουλιαράκη), αλλά ότι και άλλοι υπουργοί πρέπει να υιοθετήσουν το πρόγραμμα. Το γεγονός ότι σε μια στιγμή που η κατάσταση επιβάλει πειθαρχία ενόψει της εξόδου στις αγορές, ο Τσακαλώτος μιλά δημόσια για καθυστερήσεις που διατηρούν την αβεβαιότητα, είναι σαν να ενισχύει την θέση του.
Το παράδοξο βέβαια είναι ότι ο υπουργός Οικονομικών τελεί και επικεφαλής των «53», δηλαδή της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, όπου ο προβληματισμός και η «μουρμούρα», δεν λείπουν. Προς ώρας ωστόσο, οι 53 δεν πρόκειται να χαλάσουν το «πάρτυ» της κυβέρνησης για τα περί «επιστροφής στην κανονικότητα». Θα «μουρμουρίζουν» και θα πιέζουν για στροφή προς την κοινωνική πολιτική, αλλά θα ψηφίζουν, καθώς ξέρουν ότι μόνο με επιστροφή σε ρυθμούς ανάπτυξης, μπορεί η κυβέρνηση να ανακτήσει μέρος από την αξιοπιστία και επιρροή που έχει απολέσει στους ψηφοφόρους της. Απλά όταν θα έρθει η ώρα του ανασχηματισμού θα ζητήσουν να έχουν αυξημένο ρόλο και λόγο στην ανασύνταξη των υπουργικών καρεκλών. Τώρα, πως ταιριάζει η γοργή εφαρμογή του μνημονίου με την κοινωνική πολιτική, αυτό μόνο ο Τσίπρας το γνωρίζει.
Το επιχείρημα πάντως που επικαλείται το Μαξίμου αλλά και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι σε όσους «μουρμουρίζουν» είναι ένας υπαρκτός φόβος ενόψει της τρίτης αξιολόγησης. Ότι δηλαδή το ΔΝΤ θα μετακινήσει και πάλι τα «γκολπόστ» απαιτώντας αφενός την επίσπευση κατά ένα χρόνο, δηλαδή από το 2019 αντί για το 2020, της μείωσης του αφορολογήτου, αφετέρου την μετάθεση των αντίμετρων για το 2023, όπως προβλέπει η πρόσφατη έκθεση του Ταμείου.
Τυχαία δεν είναι η προ ημερών εισήγηση του ΣΥΡΙΖΑ προς την Κεντρική του Επιτροπή, όπου χαρακτήριζε ως «παράθυρο ευκαιρίας τις δυνατότητες που περικλείει η τελευταία συμφωνία», προειδοποιώντας στην ουσία ότι τις όποιες καθυστερήσεις θα τις εκμεταλλευθούν οι δανειστές που μπορούν κατά βούληση να τροποποιούν την ατζέντα και τους κανόνες, να μετακινούν τα γκολποστ, και να προκαλούν συνειδητά αβεβαιότητα βλάπτοντας την οικονομία».
Φυσικά η «μουρμούρα» στο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί τους επόμενους μήνες να γίνει πιο θορυβώδης, γι αυτό και ο Τσακαλώτος σπεύδει να πάρει δημόσια θέση ενόψει και του ανασχηματισμού, στέλνοντας το μήνυμα «να μοιραστούμε όλοι τις ευθύνες μας».
Το πώς θα κινηθεί ο Πρωθυπουργός ως προς το χρόνο και το είδος του ανασχηματισμού παραμένει άγνωστο. Το βέβαιο ωστόσο είναι πως οι συζητήσεις για αλλαγές προσώπων ποτέ δεν εγκαταλείφθηκαν.
Οι πληροφορίες λένε ότι ο Πρωθυπουργός είχε από τον Ιούνιο αποφασίσει να πάει σε ανασχηματισμό, κάτι όμως η καθυστέρηση εκταμίευσης της δόσης, κάτι η υπόθεση Καμένου, τον ανάγκασε να βάλει το θέμα στο συρτάρι.
Τώρα το σενάριο επανέρχεται με την λογική ότι κάποιοι υπουργοί δεν μπορούν να υπηρετήσουν την στρατηγική της κυβέρνησης για ανάπτυξη και προσέλκυση επενδύσεων, ωστόσο το ερώτημα είναι για ποιους χτυπά η καμπάνα.
Στους υποψηφίους συγκαταλέγονται πρόσωπα που παίζουν «κατενάτσιο» (π.χ. Σκουρλέτης), καθώς επίσης στελέχη που εκτιμάται ότι δεν έχουν «τραβήξει» όπως οι Αποστόλου (Αγροτικής Ανάπτυξης), Μουζάλας (Μεταναστευτικής Πολιτικής), και Κονιόρδου (Πολιτισμού), ενώ σε υπουργεία που συνδέονται με τις επενδύσεις κάποια πρόσωπα θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν (π.χ. Πιτσιόρλας).
Σε κάθε περίπτωση, και εφόσον το ΔΝΤ αποφασίσει να σηκώσει πολύ τον πήχη της φθινοπωρινής διαπραγμάτευσης, τότε το αφήγημα της γρήγορης ολοκλήρωσης της 3ης αξιολόγησης θα απομακρυνθεί, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει και τις πολιτικές εξελίξεις, αναγκάζοντας στο ακραίο σενάριο τον Πρωθυπουργό ακόμη και να επιλέξει να “δραπετεύσει” με εκλογές.
Ούτως ή άλλως, με ή χωρίς πολιτικές εξελίξεις, αυτό το φθινόπωρο θεωρείται υψηλού ρίσκου. Τόσο λόγω των γερμανικών εκλογών, όσο και επειδή πιθανόν τον Σεπτέμβριο ο Μάριο Ντράγκι να ανακοινώσει την απόφαση του Δ.Σ. της ΕΚΤ για το μέλλον της ποσοτικής χαλάρωσης, γεγονός που ενδεχομένως οδηγήσει σε άνοδο τα επιτόκια, δυσκολεύοντας τις επόμενες προσπάθειες της κυβέρνησης για νέες εκδόσεις ομολόγων.
Φωτογραφία: SOOC
