Η διευκόλυνση της καθημερινότητας και της ζωής εν γένει των συνανθρώπων μας με αναπηρία είναι ένα ζήτημα το οποίο ιεραρχήθηκε εξ αρχής πολύ ψηλά από την κυβέρνηση, όπως απέδειξε με σειρά ρυθμίσεων και παρεμβάσεων. Το 2020, μετά από συστηματική δουλειά ενός χρόνου, ολοκληρώθηκε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει δράσεις από πολλά Υπουργεία και τους εποπτευόμενους από αυτά Φορείς σε μια ενιαία και ολοκληρωμένη πολιτική για τα άτομα με αναπηρία, ώστε να εξασφαλίζεται η αυτονομία, η επαγγελματική ένταξη και η συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, κάτι άλλωστε που αποτελεί συνταγματική επιταγή. Έκτοτε, σταδιακά και με συνέπεια, οι δράσεις του Εθνικού Σχεδίου υλοποιούνται.
Μία από τις πολλές που έχουν ήδη υλοποιηθεί είναι τα Ψηφιακά Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ), τα οποία μπήκαν στη ζωή των ατόμων με αναπηρία με στόχο να βγουν από την καθημερινότητά τους, να σταματήσουν να αποτελούν μία ακόμη πηγή ταλαιπωρίας: με τη νέα, ηλεκτρονική διαδικασία πιστοποίησης της αναπηρίας ο πολίτης χρειάζεται να έχει φυσική παρουσία στα ΚΕΠΑ (ή κατ’ οίκον εξέταση) μόνο μία φορά, την ημέρα της εξέτασής του από την Υγειονομική Επιτροπή.
Σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο ο πολίτης δεν μπορεί να ολοκληρώσει την ηλεκτρονική διαδικασία από το σπίτι του, μπορεί ο ίδιος ή ο εκπρόσωπός του να μεταβεί σε κάποιο ΚΕΠΑ, ΚΕΠ ή Κέντρο Κοινότητας για να γίνει εκεί η ηλεκτρονική αίτηση.
Από τις 16 Σεπτεμβρίου έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά 22.470 νέες αιτήσεις πιστοποίησης αναπηρίας, ενώ έχουν υποβληθεί άλλες 15.715 αιτήσεις, παράτασης (13.715), επιδείνωσης ή προσθήκης νέας πάθησης (1.100) ή αναθεώρησης (384).
Ηλεκτρονικά συμπληρώνεται πλέον και ο ιατρικός φάκελος του πολίτη, στον οποίο, μετά την εξέτασή του από την Υγειονομική Επιτροπή, θα προστεθεί, επίσης ηλεκτρονικά, η Ενιαία Ιατρική Γνωμάτευση. Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλη αλλαγή που υπεισέρχεται στη διαδικασία, εφόσον η Ενιαία Ιατρική Γνωμάτευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια για κάθε είδους παροχή που δικαιούται, ασφαλιστική, προνοιακή, κοινωνική, φορολογική ή άλλη. Συνεπώς ο πολίτης δεν χρειάζεται πλέον να πηγαινοέρχεται μεταξύ ΚΕΠΑ, ΕΦΚΑ, ΟΠΕΚΑ και Εφορίας. Έως ότου αλλάξει η διαδικασία αναλόγως της παροχής που επιθυμούσε έπρεπε να επαναλάβει τη διαδικασία για κάθε Φορέα ξεχωριστά.
Επιπλέον καταργήθηκε και το παράβολο των 46 ευρώ, το οποίο καταβλήθηκε για περισσότερες από 250.000 αιτήσεις την τελευταία πενταετία, τόσο για τη διαδικασία της πιστοποίησης όσο και για τις περιπτώσεις προσφυγής κατά της απόφασης της Υγειονομικής Επιτροπής. Συνεπώς κατά περίπτωση το παράβολο έπρεπε να καταβληθεί και δεύτερη, τρίτη, τέταρτη, πέμπτη φορά.
Ο πρώτος Πυλώνας του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία τιτλοφορείται «Το Κράτος στην υπηρεσία του ατόμου με αναπηρία». Τα «Ψηφιακά ΚΕΠΑ» δεν αποτελούν τη μοναδική δράση που μειώνει τη γραφειοκρατία και ελαχιστοποιεί την ανάγκη φυσικής παρουσίας του συμπολίτη μας με αναπηρία στα ΚΕΠΑ. Τον Νοέμβριο του 2021, 11 χρόνια μετά τη θέσπιση των ΚΕΠΑ, δημοσιεύτηκε ο πρώτος ενιαίος Κανονισμός Λειτουργίας τους.
Ακολούθως, καταργήθηκε η υποχρέωση περιοδικής επανεξέτασης δεκάδων χιλιάδων ασφαλισμένων με μη αναστρέψιμες παθήσεις, ανεξαρτήτως του αν είναι κύριες ή δευτερεύουσες. Μπήκε τέλος στις ατελείωτες ουρές αναμονής με την καθιέρωση των ηλεκτρονικών ραντεβού, τόσο στον e-ΕΦΚΑ όσο και στα ΚΕΠΑ. Έχουν κλειστεί περισσότερα από 500.000 ηλεκτρονικά ραντεβού για υποθέσεις που αφορούν τα ΚΕΠΑ τα τελευταία 2,5 χρόνια. Επιπλέον, δημιουργήθηκε η Εθνική Πύλη Αναπηρίας όπου σταδιακά συγκεντρώνονται όλες οι υπηρεσίες που αφορούν τα άτομα με αναπηρία και όλες οι απαραίτητες πληροφορίες.
Εδώ και λίγες ημέρες στην καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρία υπάρχει το Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με αναπηρία και η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας, η πιλοτική λειτουργία της οποίας ξεκίνησε την 1η Νοεμβρίου. Η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας πιστοποιεί την ταυτότητα και την ιδιότητα του ατόμου με αναπηρία σε κάθε δημόσια Αρχή ή τρίτο, αντικαθιστώντας τα έγγραφα που έπρεπε να έχουν πάντα μαζί τους. Το αυτονόητο δηλαδή για τους περίπου 500.000 δικαιούχους, το οποίο ουδέποτε είχε εφαρμοστεί από το μακρινό πλέον 1996, όταν και θεσμοθετήθηκε η Κάρτα Αναπηρίας. Το επόμενο βήμα είναι ο εμπλουτισμός του Ειδικού Σώματος Ιατρών (ΕΣΙ) με νέες ειδικότητες και ιατρούς και από τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να επιταχυνθεί ο ρυθμός διενέργειας των εξετάσεων.
Τα παραπάνω αποτέλεσαν καρπό της συντονισμένης προσπάθειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, της διοίκησης, των στελεχών, των εργαζομένων του e-ΕΦΚΑ και όλων των υπόλοιπων εμπλεκόμενων Φορέων και των συνεργαζόμενων ιατρών, με την πολύτιμη συνεργασία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία.
Παρεμβάσεις γίνονται και θα συνεχίσουν να γίνονται και σε ό,τι αφορά τον τρίτο Πυλώνα του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, την προσβασιμότητα. Οι κτιριακές υποδομές των ΚΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη αναβαθμίστηκαν πλήρως βάσει προδιαγραφών προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία, μικρότερες παρεμβάσεις ανακαίνισης ή αναβάθμισης έχουν γίνει και συνεχίζουν να γίνονται στις εγκαταστάσεις των ΚΕΠΑ σε πολλές πόλεις, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η μεταστέγαση των ΚΕΠΑ Αθήνας σε σύγχρονες εγκαταστάσεις.
Οι παρεμβάσεις που συμβάλλουν στη βελτίωση της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής των συνανθρώπων μας με αναπηρία αποτελούν ύψιστη κοινωνική προτεραιότητα. Νοιαζόμαστε και το δείχνουμε με πράξεις.
