Η στρατηγική σχέση με την Αίγυπτο και τα μηνύματα της επίσκεψης Σίσι

Η στρατηγική σχέση με την Αίγυπτο και τα μηνύματα της επίσκεψης Σίσι

Με το βλέμμα στραμμένο σε ένα ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον, Αθήνα και Κάιρο στέλνουν μήνυμα ότι βρίσκονται «στην ίδια όχθη απέναντι στις προκλήσεις», που αντιμετωπίζει η ευρύτερη περιοχή, μήνυμα με ιδιαίτερη σημασία τη στιγμή, που η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει την περαιτέρω ενίσχυση στρατηγικών σχέσεων, εδραιώνοντας τον ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Αυτό σηματοδότησε και η επίσκεψη του Αιγύπτιου Προέδρου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι στην Αθήνα, όπως και η συνεδρίαση του πρώτου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών. Κυβερνητικές πηγές έκαναν λόγο για ορόσημο στην εμβάθυνση των σχέσεων Αθήνας-Καΐρου, με τους δύο ηγέτες να εκπέμπουν μήνυμα αναβάθμισης των ήδη εξαιρετικά στενών σχέσεων σε Στρατηγική Εταιρική Σχέση. 

Η ενίσχυση της συνεργασίας Ελλάδας-Αιγύπτου και ο συντονισμός σε πολιτικό επίπεδο, αφορά πλέον μια ευρεία ατζέντα, που περιλαμβάνει την καθιέρωση μηχανισμού τακτικών πολιτικών διαβουλεύσεων, εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις, τις μεταφορές και τις υποδομές, έργα συνδεσιμότητας, την ενεργειακή ασφάλεια με την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου GREGY interconnectorα, την κλιματική αλλαγή, την άμυνα και την ασφάλεια, όπως και το Μεταναστευτικό, την παιδεία και τον πολιτισμό.

Άξονες, που επισφραγίζονται με τη Διακήρυξη που υπέγραψαν ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Αιγύπτιος πρόεδρος, ανοίγοντας νέους δρόμους συνεργασίας.

Κομβικό για το διεθνές διπλωματικό σκηνικό, αλλά και την ελληνική εξωτερική πολιτική, το μήνυμα συναντίληψης και συμπόρευσης που εξέπεμψαν οι δύο ηγέτες, με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας.

Ένα μήνυμα, που αποκτά επιπλέον αξία σε μια συγκυρία που το γεωπολιτικό τοπίο στην περιοχή αναδιαμορφώνεται. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι τυχαία η ιδιαίτερη αναφορά του πρωθυπουργού στο κυπριακό, αναδεικνύοντας τη διαχρονική στήριξη της Αιγύπτου σε λύση δίκαιη και βιώσιμη, σύμφωνη με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να απαντά, χωρίς ευθεία αναφορά, στον Ταγίπ Ερντογάν και τις πρόσφατες δηλώσεις του από τα κατεχόμενα, σημειώνοντας ότι «δεν μπορούν να διακινούνται μη αποδεκτές θέσεις περί δύο κρατών, ούτε και προκλητικές δηλώσεις, που φορτίζουν το κλίμα προσέγγισης και διαλόγου, που επιδιώκουμε να αποκτήσει παραπάνω δυναμική». 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εστίασε και στη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών ανάμεσα σε Ελλάδα και Αίγυπτο, χαρακτηρίζοντάς την «υποδειγματική και σημαντική για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο», την στιγμή που ο Αιγύπτιος πρόεδρος υπενθύμιζε την στάση της Ελλάδας στις σχέσεις της χώρας του με την Ευρωπαϊκή Ένωση και μιλούσε για ιστορικές σχέσεις των δύο κρατών. 

Οι τελευταίες εξελίξεις στη Γάζα, τη Συρία και τη Λιβύη βρέθηκαν στο επίκεντρο των συνομιλιών, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι να ξεκαθαρίζουν την θέση Ελλάδας και Αιγύπτου μπροστά στις επικείμενες εξελίξεις και τις αναταράξεις που καταγράφονται.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την στήριξη της Ελλάδας στο αραβικό σχέδιο ανασυγκρότησης της Γάζας, δηλώνοντας ότι η Αθήνα είναι έτοιμη να συμβάλλει και ως προεδρεύουσα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Σημαντική θεωρείται από την ελληνική κυβέρνηση και η συμβολή, που μπορεί να έχει η Αίγυπτος στη διαχείριση του μεταναστευτικού, όπως και στον τομέα της ενέργειας, με τον πρωθυπουργό να αναφέρεται στο project της ηλεκτρικής διασύνδεσης GREGY, αλλά και σε πρωτοβουλίες για την μεταφορά και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, αλλά και στη συνεργασία στο πλαίσιο των ερευνών για την εξόρυξη φυσικού αερίου νοτίως της Κρήτης.

Ο πρόεδρος Σίσι έκανε λόγο για ένα ευρύτερο και όχι διμερές έργο, εκφράζοντας την επιθυμία Ελλάδας και Αιγύπτου να συνεργαστούν για το φυσικό αέριο.

Η τελευταία συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι ήταν στο Κάιρο τον Ιανουάριο του 2025 στο περιθώριο της τριμερούς συνάντησης κορυφής Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου. Ο πρωθυπουργός είχε επισκεφθεί το Κάιρο και τον Μάρτιο του 2024, στο πλαίσιο κοινής επίσκεψης με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και Ευρωπαίους ηγέτες για την υπογραφή της Συμφωνίας Στρατηγικής και Εταιρικής Σχέσης ΕΕ - Αιγύπτου. Μιας συμφωνίας για την επίτευξη της οποίας η Ελλάδα πρωτοστάτησε, συνηγορώντας για την στρατηγική σημασία της σταθερότητας της Αιγύπτου για την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή, αλλά και για τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει το Κάιρο στη συγκράτηση των μεταναστευτικών ροών προς ευρωπαϊκές χώρες.

Σε εκείνη την επίσκεψη, τον Μάρτιο του 2024, οι δύο ηγέτες, σε κοινή Δήλωση που συνυπέγραψαν εξέφραζαν την απόφασή τους για τη σύσταση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών, το οποίο συνήλθε για πρώτη φορά σήμερα, στην Αθήνα.