Ένα χρόνο μετά τις Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024, είναι ενδιαφέρον να μελετήσουμε την παρουσία και επιδραστικότητα των 21 Ελλήνων Ευρωβουλευτών που μας εκπροσωπούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Συμμετοχή στις Πολιτικές Ομάδες του ΕΚ
Αρχικά, η συμμετοχή τους στις πολιτικές ομάδες του ΕΚ – τις «ευρωπαϊκές πολιτικές οικογένειες» – δεν παρουσίασε κάποια έκπληξη: Οι Ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας εντάχθηκαν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP), αυτοί του ΠΑΣΟΚ στη Σοσιαλιστική Ομάδα (S&D), οι του ΣΥΡΙΖΑ στη Ριζοσπαστική Αριστερά (The Left / GUE-NGL) και η Ελληνική Λύση στους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR).
Οι δύο εκπρόσωποι του ΚΚΕ παραμένουν εκτός πολιτικών ομάδων, όπως και στο παρελθόν. Σχετική αβεβαιότητα υπήρχε μόνο για τα νέα κόμματα που μπήκαν για πρώτη φορά στο ΕΚ: Τελικά, μόνο η Φωνή της Λογικής προσχώρησε σε πολιτική ομάδα – επιλέγοντας τη νεοσύστατη συμμαχία Πατριώτες για την Ευρώπη (PfE).
Αντιθέτως, οι εκπρόσωποι της Πλεύσης Ελευθερίας και της ΝΙΚΗΣ αποφάσισαν να παραμείνουν ανεξάρτητοι.
Η ένταξη σε μια πολιτική ομάδα δεν είναι μια τυπική επιλογή. Πρόκειται για τον πυρήνα της πολιτικής διαδικασίας στο ΕΚ, καθώς οι ομάδες αυτές επεξεργάζονται τις προτάσεις πολιτικής και διαμορφώνουν κεντρικές θέσεις που τα μέλη τους εν συνεχεία υιοθετούν στις ψηφοφορίες και τις δημόσιες διαβουλεύσεις.
Καθώς καμία ομάδα δεν διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία, οι αποφάσεις του ΕΚ είναι αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης και συνεργασιών.
Οι τρεις πιο ισχυρές ομάδες – Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP), οι Σοσιαλιστές (S&D) και το Renew Europe (που έχουν ενσωματώσει τους Φιλελεύθερους) – συνθέτουν τον βασικό άξονα της πλειοψηφίας σε συνεργασία και στήριξη από την ομάδα των Πρασίνων, επηρεάζοντας αποφασιστικά τη νομοθετική κατεύθυνση της ΕΕ.
Απέναντι σε αυτόν τον πιο φίλα προσκείμενο στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πολιτικό άξονα, βρίσκονται δυνάμεις πιο επικριτικές προς το ενωσιακό οικοδόμημα, με διαφορετικά ιδεολογικά και πολιτικά χαρακτηριστικά: Η νέα ακροδεξιά συμμαχία ESN, με πρωτοβουλία του AfD από τη Γερμανία, το ECR, με βασικό στήριγμα το κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία, Οι Πατριώτες για την Ευρώπη (PfE), όπου συμμετέχουν μεταξύ άλλων οι εκπρόσωποι των κομμάτων της Μαρί Λεπέν και του Βίκτορ Όρμπαν.
Στην Αριστερά (The Left), συμμετέχουν κόμματα όπως αυτό του Γάλλου Ζαν-Λυκ Μελανσόν και από ελληνικής πλευράς, ο ΣΥΡΙΖΑ.
Διαμόρφωση Πολιτικής Ατζέντας και Ψηφοφορίες χωρίς Κομματική Πειθαρχία
Σε αντίθεση με τα εθνικά κοινοβούλια, στο ΕΚ δεν ισχύει αυστηρή κομματική πειθαρχία. Έτσι, οι Ευρωβουλευτές μπορούν – και συχνά το κάνουν – να ψηφίσουν διαφορετικά από τη γραμμή της ομάδας τους, είτε για ιδεολογικούς λόγους είτε για ζητήματα εθνικού συμφέροντος.
Αυτό δίνει στους ευρωβουλευτές μεγαλύτερη ευελιξία, αλλά και καθιστά πιο πολύπλοκες τις διαδικασίες σύνθεσης και διαμόρφωσης πλειοψηφιών. Η ημερήσια διάταξη δεν προκύπτει τυχαία.
Οι πολιτικές ομάδες είναι αυτές που διαμορφώνουν τι συζητείται στην Ολομέλεια, ποιες τροπολογίες προχωρούν και πώς καταλήγουν τα κείμενα προς ψήφιση.
Οι ανεξάρτητοι Ευρωβουλευτές, χωρίς πρόσβαση σε αυτές τις δομές, έχουν περιορισμένη δυνατότητα παρέμβασης. Η ουσιαστική δουλειά γίνεται στις κοινοβουλευτικές επιτροπές, όπου οι πολιτικές ομάδες διαπραγματεύονται αλλαγές, θέσεις και τροπολογίες. Εκεί μπορεί κάθε ευρωβουλευτής να επηρεάσει την τελική μορφή των προτάσεων, κυρίως μέσω της ομάδας του.
Ιδιαίτερα στα εθνικά ζητήματα, συχνά εμφανίζονται διακομματικές συγκλίσεις: Έλληνες ευρωβουλευτές από διαφορετικές πολιτικές ομάδες ψηφίζουν με κοινή γραμμή, θέτοντας το εθνικό συμφέρον πάνω από τις κομματικές τους διαφορές.
Πώς ψηφίζουν οι Έλληνες Ευρωβουλευτές;
Για να αποτυπωθεί η στάση των Ελλήνων ευρωβουλευτών στην πράξη, αναλύσαμε 16 κρίσιμες ψηφοφορίες που πραγματοποιήθηκαν κατά το πρώτο έτος λειτουργίας της νέας σύνθεσης του ΕΚ.
Οι ψηφοφορίες αυτές αφορούν στη στήριξη προς Ουκρανία και καταδίκη της ρωσικής επιθετικότητας, θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θέματα οικονομίας και θέματα που συνδέονται με την άμυνα και τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ. Αν και δεν είναι ένα πλήρως αντιπροσωπευτικό δείγμα των ψηφοφοριών, οι θεματικές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων.
Σε εξέλιξη βρίσκεται μια μεγαλύτερη έρευνα που κωδικοποιεί τις θέσεις όλων των Ευρωβουλευτών στο σύνολο των ψηφοφοριών του ΕΚ και η οποία θα μας επιτρέψει να εξάγουμε πιο ολοκληρωμένα αποτελέσματα και να συγκρίνουμε τη στάση και συμπεριφορά των Ελλήνων Ευρωβουλευτών τόσο μεταξύ τους όσο και με άλλους συναδέλφους τους από τις πολιτικές ομάδες στις οποίες έχουν ενταχθεί.
Οι ευρωβουλευτές μπορούν να επιλέξουν να ψηφίσουν ΥΠΕΡ μιας πρότασης, ΚΑΤΑ, απορρίπτοντας ένα προταθέν κείμενο, ΑΠΟΧΗ, συμμετέχοντας αλλά μη λαμβάνοντας θέση και τέλος να απουσιάσουν από την ψηφοφορία.
Η ανάλυση αυτών των στάσεων αποκαλύπτει τόσο τις προτεραιότητες κάθε κόμματος και πολιτικής ομάδας στην οποία συμμετέχουν, εθνικές ευαισθησίες, αλλά και περιπτώσεις όπου η ελληνική ψήφος διαφοροποιείται από την ευρωπαϊκή πλειοψηφία.
Στο τέλος της ημέρας, κάθε ψηφοφορία διαμορφώνει πολιτική, με απτό αντίκτυπο στη ζωή των πολιτών και τη μελλοντική πορεία της Ευρώπης.
Από άποψη μεθοδολογίας, η «θέση» κάθε πολιτικής ομάδας ή κόμματος προκύπτει με βάση την κατανομή των ψήφων των ευρωβουλευτών: οι θετικές ψήφοι μετρούν ως +1, οι αρνητικές ως −1, ενώ οι αποχές ή οι απουσίες δεν προσμετρώνται. Ο μέσος όρος αυτών των τιμών αποδίδει τον γενικό προσανατολισμό κάθε ομάδας σε μια ψηφοφορία, καταγράφοντας παράλληλα και το επίπεδο εσωτερικής συνοχής της.
Στη συνέχεια, για τη σύγκριση διαφορετικών ομάδων ή κομμάτων, εφαρμόζεται η Ευκλείδεια απόσταση: όσο μικρότερη η απόσταση, τόσο πιο κοντινές είναι οι θέσεις τους στις επιλεγμένες ψηφοφορίες· όσο μεγαλύτερη, τόσο εντονότερη η απόκλιση. Με βάση τη λογική αυτή, μπορεί να εκτιμηθεί πόσο συνεπές είναι κάθε ελληνικό κόμμα με τη «γραμμή» της αντίστοιχης πολιτικής ομάδας στην οποία έχει ενταχθεί.
Για παράδειγμα, εξετάζεται αν η Νέα Δημοκρατία ακολουθεί πιστά τη στάση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕPP), ή αν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ παραμένουν ευθυγραμμισμένοι με την Αριστερά (GUE/NGL) και τους Σοσιαλιστές (S&D), αντίστοιχα. Αντίστοιχα, εντοπίζονται περιπτώσεις αποκλίσεων ή και συμμαχιών πέραν των παραδοσιακών κομματικών γραμμών.
Γενικά, τα κόμματα του κεντροδεξιού και κεντροαριστερού φάσματος (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) τείνουν να υποστηρίζουν με υψηλό βαθμό συνοχής και σύμπλευσης με τις πολιτικές τους ομάδες τις κύριες πολιτικές της ΕΕ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οικονομικής βοήθειας.
Τα κόμματα της Αριστεράς και της Δεξιάς (ΣΥΡΙΖΑ και Ελληνική Λύση) παρουσιάζουν διαφοροποιημένες στάσεις, συχνά επιλέγοντας αποχή ή καταψήφιση, ειδικά σε θέματα που αφορούν εξωτερικές παρεμβάσεις ή οικονομικές ενισχύσεις σε τρίτες χώρες.
Ι. Τα κόμματα της ευρωπαϊκής συμπολίτευσης
1.Νέα Δημοκρατία
Η Νέα Δημοκρατία, ως μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP), υπερψήφισε ομόφωνα – από τους ευρωβουλευτές της που ήταν παρόντες – όλα τα ψηφίσματα που εξετάζονται στην παρούσα ανάλυση, με μόνη εξαίρεση την έκθεση για την πρόοδο στην τραπεζική ολοκλήρωση, στην οποία δεν συμμετείχε (το εν λόγω ψήφισμα τελικά υπερψηφίστηκε από το 64% των παρόντων ευρωβουλευτών).
Το γράφημα που ακολουθεί απεικονίζει την πολιτική απόσταση της Νέας Δημοκρατίας από τις υπόλοιπες πολιτικές ομάδες του ΕΚ. Η απόσταση από την ίδια της την ομάδα (EPP) είναι μικρή, αλλά οριακά μεγαλύτερη από την ομάδα Renew, Η μεγαλύτερη απόσταση καταγράφεται έναντι της ομάδας ESN.
Είναι ενδιαφέρον ότι παρά τη ρητή άρνηση του ΠΑΣΟΚ για συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία στην εγχώρια πολιτική σκηνή, οι δύο παρατάξεις συντάσσονται σχεδόν απόλυτα στο επίπεδο του ΕΚ.
Η σύγκλιση αυτή αντανακλά το γεγονός ότι τα εξεταζόμενα ψηφίσματα είναι προϊόν ευρείας συναίνεσης και συνεννόησης μεταξύ των τριών βασικών πολιτικών ομάδων (EPP, S&D, Renew). Στο υπερεθνικό πλαίσιο της ΕΕ, οι ιδεολογικές αντιθέσεις συχνά υποχωρούν μπροστά στην ανάγκη θεσμικής σταθερότητας και κοινής ευρωπαϊκής στάσης.
2. ΠΑΣΟΚ
Το ΠΑΣΟΚ, που ανήκει στην ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), υπερψήφισε όλα τα υπό εξέταση ψηφίσματα, με μία εξαίρεση: Aπείχε από την ψηφοφορία για τη ρωσική παραπληροφόρηση και την ιστορική παραποίηση με σκοπό τη νομιμοποίηση του πολέμου κατά της Ουκρανίας. Το συγκεκριμένο ψήφισμα εγκρίθηκε από το 82% των ευρωβουλευτών, ενώ η ομάδα S&D το στήριξε κατά 73%.
Το γράφημα παρουσιάζει την πολιτική εγγύτητα του ΠΑΣΟΚ προς τις πολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου.
Καταγράφεται σαφής σύγκλιση με τις ομάδες της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας (EPP, S&D, Renew) και έντονη απόσταση από την ESN.
Είναι ενδιαφέρον ότι παρά τη ρητή άρνηση του ΠΑΣΟΚ για συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία στην εγχώρια πολιτική σκηνή, οι δύο παρατάξεις συντάσσονται σχεδόν απόλυτα στο επίπεδο του ΕΚ. Η σύγκλιση αυτή αντανακλά το γεγονός ότι τα εξεταζόμενα ψηφίσματα είναι προϊόν ευρείας συναίνεσης και συνεννόησης μεταξύ των τριών βασικών πολιτικών ομάδων (EPP, S&D, Renew). Στο υπερεθνικό πλαίσιο της ΕΕ, οι ιδεολογικές αντιθέσεις συχνά υποχωρούν μπροστά στην ανάγκη θεσμικής σταθερότητας και κοινής ευρωπαϊκής στάσης.
ΙΙ. Τα κόμματα της ευρωπαϊκής αντιπολίτευσης
1.ΣΥΡΙΖΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ, ενταγμένος στην Ομάδα της Αριστεράς (GUE/NGL), διατηρεί σταθερή παρουσία στο ΕΚ, παρά τις εσωκομματικές αναταράξεις στην Ελλάδα.
Η ευρωομάδα του εμφανίζει πλήρη θεσμική συνοχή: κανένας ευρωβουλευτής δεν αποχώρησε από το κόμμα ή την πολιτική ομάδα, σε αντίθεση με τη ρευστότητα που παρατηρείται στην εγχώρια κοινοβουλευτική του εκπροσώπηση. Στις περισσότερες ψηφοφορίες, οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ακολούθησαν τη γραμμή της GUE/NGL.
Όπου υπήρχαν αποκλίσεις, επιλέχθηκε κυρίως η αποχή, ένδειξη διαφοροποίησης χωρίς μετωπική ρήξη. Η μοναδική σαφής απόκλιση εντοπίζεται στο ψήφισμα για τη μακροοικονομική βοήθεια προς την Αίγυπτο, το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ υπερψήφισε – σε αντίθεση με την αρνητική στάση της πολιτικής του ομάδας.
Η πολιτική του απόσταση από τις υπόλοιπες ομάδες του Κοινοβουλίου αποτυπώνεται στο σχετικό γράφημα.
Σε αντίθεση με τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, που καταγράφουν εγγύτητα μικρότερη της 1 μονάδας με τις ομάδες τους (EPP και S&D αντίστοιχα), ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει απόσταση άνω των 3 μονάδων από την GUE/NGL.
Το εύρημα αυτό υποδεικνύει ότι, ενώ υπάρχει σύγκλιση με τη γενική κατεύθυνση της πολιτικής ομάδας, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ακολουθεί κατά γράμμα τη γραμμή της. Είναι ενδιαφέρον ότι τη μεγαλύτερη διαφοροποίηση και απόσταση έχει με τις τρεις ομάδες της της «συμπολίτευσης» (EPP, SD, RENEW).
2.Ελληνική Λύση
Η Ελληνική Λύση έχει ενταχθεί στην ευρωσκεπτικιστική πολιτική ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), ωστόσο διατηρεί σημαντικές αποστάσεις από τη γενική γραμμή της ομάδας, κυρίως σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Παρά το γεγονός ότι η ECR στηρίζει συνήθως τα ψηφίσματα που εκφράζουν τη βασική γραμμή του ΕΚ– ιδίως σε θέματα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία – η Ελληνική Λύση ακολουθεί συστηματικά διαφορετική πορεία. Ενδεικτικά, καταψήφισε τα ψηφίσματα για τη ρωσική κατοχή της Κριμαίας και τη ρωσική παραπληροφόρηση, σε αντίθεση με τη θετική στάση της ECR, και απείχε από τις ψηφοφορίες για τη στήριξη της Ουκρανίας και τις εισαγωγές ουκρανικών προϊόντων, διαφοροποιούμενη ξανά από την πολιτική της ομάδας. Η πιο ηχηρή απόκλιση σημειώθηκε στο ψήφισμα για την πολιτική κρίση στη Βενεζουέλα.
Ενώ η ECR — σε σύμπλευση με το ΕΛΚ και τους Πατριώτες για την Ευρώπη — στήριξε ανοιχτά τη δημοκρατική αντιπολίτευση, η Ελληνική Λύση καταψήφισε το ψήφισμα, διαφοροποιούμενη πλήρως.
Η στάση αυτή δείχνει όχι μόνο υφέρπουσες ιδεολογικές διαφορές, αλλά και στρατηγική αποστασιοποίηση από την προσπάθεια της ECR να προσεγγίσει την κεντροδεξιά πλειοψηφία του Ευρωκοινοβουλίου. Η πολιτική της απόσταση από τις υπόλοιπες ομάδες καταγράφεται ξεκάθαρα και στο σχετικό γράφημα που ακολουθεί.
Η πολιτική τοποθέτηση της Ελληνικής Λύσης εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την φέρνει συχνά πιο κοντά στις ευρωσκεπτικιστικές και ριζοσπαστικές ομάδες Patriots for Europe (PfE) και Europe of Sovereign Nations (ESN), παρά στη δική της ομάδα, τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR).
Η συστηματική διαφοροποίησή της από τη μετριοπαθή ευρωσκεπτικιστική γραμμή της ECR αποτυπώνει έναν σαφώς ριζοσπαστικότερο ευρωσκεπτικισμό, ιδεολογικά εγγύτερο τόσο στο εθνοκεντρικό PfE όσο και στο ακροδεξιό ESN.
Χαρακτηριστικό στοιχείο αυτής της στάσης είναι η άρνηση της Ελληνικής Λύσης να υπερψηφίσει οποιοδήποτε ψήφισμα καταδικάζει τη Ρωσία.
Αυτή η επιλογή δεν εκφράζει απλώς διαφοροποίηση από την πολιτική της ομάδας της, αλλά συνιστά ιδεολογική τοποθέτηση που τη φέρνει εκτός του πλαισίου ευρωπαϊκής συναίνεσης στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας.
3.Η Φωνή της Λογικής
Η Φωνή της Λογικής, με μοναδική ευρωβουλευτή την Αφροδίτη Λατινοπούλου, εντάχθηκε στην πολιτική ομάδα των Ευρωπαίων Πατριωτών (PfE) — την πιο πρόσφατα συγκροτημένη ακροδεξιά ευρωσκεπτικιστική συμμαχία, στην οποία συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, οι ευρωβουλευτές της Λεπέν.
Η ανάλυση της στάσης του κόμματος είναι περιορισμένη, καθώς η ευρωβουλευτής απουσίασε σε 8 από τις 16 ψηφοφορίες. Τα συμπεράσματα βασίζονται μόνο στις περιπτώσεις ενεργής συμμετοχής, όπου η ψήφος της συμβαδίζει με την εθνικιστική και αντισυστημική γραμμή του PfE.
Η Φωνή της Λογικής, παρότι ανήκει στην ομάδα των Ευρωπαίων Πατριωτών (PfE), εμφανίζει χαλαρή προσήλωση στη γραμμή της. Από τις τέσσερις ψηφοφορίες που αφορούσαν την Ουκρανία, η ευρωβουλευτής συμμετείχε μόνο σε μία, όπου επέλεξε την αποχή, ακολουθώντας τη στάση της PfE.
Σε άλλες περιπτώσεις, απέφυγε την ανοιχτή ρήξη με την ομάδα, διαφοροποιούμενη διακριτικά — όπως στη ψηφοφορία για τη Λευκή Βίβλο της Ευρωπαϊκής Άμυνας, όπου η PfE την καταψήφισε, ενώ εκείνη επέλεξε να απόσχει.
Η χαμηλή συμμετοχή της κας Λατινοπούλου δεν επιτρέπει ασφαλή συμπεράσματα. Ωστόσο, τα διαθέσιμα δεδομένα υποδεικνύουν ότι η στάση της είναι ιδεολογικά εγγύτερη στην ομάδα ESN παρά στην PfE .
Ενδιαφέρον έχει η σύγκριση με την Ελληνική Λύση, η οποία, αν και μέλος της ECR, συγκλίνει περισσότερο με την PfE, ειδικά σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Αντίστροφα, η Φωνή της Λογικής, αν και τυπικά ανήκει στην PfE, κινείται πολιτικά πιο κοντά στην ESN. Το φαινόμενο αυτό αναδεικνύει τις αντιστροφές και τις εσωτερικές διαφοροποιήσεις εντός του ευρωσκεπτικιστικού φάσματος.
ΙΙΙ Λοιπά κόμματα
1.ΚΚΕ
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ), με δύο ευρωβουλευτές, έχει επιλέξει να μην ενταχθεί σε καμία πολιτική ομάδα του ΕΚ – μια στρατηγική απόφαση που περιορίζει δραστικά την επιρροή του, καθώς δεν έχει ουσιαστική συμμετοχή σε καμία διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικών θέσεων, επιτροπών ή συνθέσεων πλειοψηφίας.
Η κοινοβουλευτική του δράση εστιάζει κυρίως σε επερωτήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παρότι η ρητορική του είναι σαφώς αντικαπιταλιστική και αντιευρωπαϊκή, η ανάλυση των ψηφοφοριών αποκαλύπτει εντυπωσιακή σύγκλιση με την ακροδεξιά ομάδα ESN, στην οποία συμμετέχουν κόμματα όπως το AfD της Γερμανίας, αν και προφανώς για διαφορετικούς ιδεολογικούς και πολιτικούς λόγους. Συγκεκριμένα, το ΚΚΕ τάχθηκε μαζί με την ESN σε 13 από τις 16 ψηφοφορίες του δείγματος.
Σε δύο ακόμη περιπτώσεις, το ΚΚΕ τοποθετήθηκε ενώ η ESN απείχε, και μόνο μία φορά οι θέσεις τους συγκρούστηκαν ανοιχτά.
Το γράφημα της πολιτικής απόστασης αποτυπώνει αυτή την εγγύτητα του ΚΚΕ με την ESN, και, σε δεύτερο βαθμό, με την εξίσου ευρωσκεπτικιστική ομάδα PfE. Παρά τη ρητή ιδεολογική αντιπαλότητα του ΚΚΕ με την ακροδεξιά, η κοινή άρνηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης αναδεικνύεται ως σημείο βαθιάς πολιτικής σύγκλισης.
2. Νίκη
Η ΝΙΚΗ, με έναν ευρωβουλευτή και χωρίς ένταξη σε κάποια πολιτική ομάδα, υιοθετεί σταθερά αρνητική στάση απέναντι στις θέσεις της ΕΕ για την Ουκρανία. Σε όλες τις σχετικές ψηφοφορίες του δείγματος, καταψήφισε τα ψηφίσματα που εξέφραζαν στήριξη προς την ουκρανική πλευρά ή καταδίκη της ρωσικής επιθετικότητας.
Εξαίρεση αποτέλεσε μόνο η ψηφοφορία για την απαγωγή και αναγκαστική μεταφορά Ουκρανών παιδιών από τη Ρωσία, στην οποία η ΝΙΚΗ επέλεξε να απόσχει αντί να καταψηφίσει, αποφεύγοντας μια ευθεία αντίθεση σε ένα ανθρωπιστικό ζήτημα.
Η πολιτική απόσταση της ΝΙΚΗΣ την φέρνει πιο κοντά σε ευρωσκεπτικιστικές και αντισυστημικές δυνάμεις, καταγράφοντας επιλεκτική σύμπλευση τόσο με την Αριστερά όσο και με την Ακροδεξιά σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Το γεγονός αυτό αναδεικνύει πώς, σε κρίσιμα ζητήματα όπως η Ουκρανία, ο αντισυστημισμός μπορεί να υπερβαίνει τις παραδοσιακές ιδεολογικές διαχωριστικές γραμμές.
3.Πλεύση Ελευθερίας
Η Πλεύση Ελευθερίας, με έναν ευρωβουλευτή και εκτός κάποιας πολιτικής ομάδας, υιοθετεί μια σταθερά αντιευρωπαϊκή στάση, με σαφές φιλορωσικό προσανατολισμό.
Σε όλες σχεδόν τις ψηφοφορίες για την Ουκρανία, αρνείται να καταδικάσει τη Ρωσία, ενώ καταψηφίζει ή απέχει από ψηφίσματα που εκφράζουν ευρωπαϊκή στήριξη προς το Κίεβο.
Αν κρινόταν μόνο από τη συμπεριφορά της στις ψηφοφορίες, η ομάδα με την οποία παρουσιάζει μεγαλύτερη πολιτική σύγκλιση είναι η ακροδεξιά ESN.
Στον πίνακα πολιτικής απόστασης, η Πλεύση εμφανίζει μεγαλύτερη εγγύτητα προς την ESN, ενώ δευτερευόντως συγκλίνει με την GUE/NGL, καταδεικνύοντας ακόμα μια φορά ότι ο αντισυστημισμός λειτουργεί ως κοινός παρονομαστής για πολιτικές δυνάμεις από διαφορετικά ιδεολογικά άκρα.
*O Αντώνης Παπακώστας είναι πρώην στέλεχος ΕΕ και Επιστημονικός Συνεργάτης, ΕΛΙΑΜΕΠ.
