Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Διαδοχικές «εξετάσεις» καλείται να περάσει μέσα σε ένα ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα η ελληνική κυβέρνηση, καθώς εκτός από τις συνεχείς διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των δανειστών, η Αθήνα μπαίνει στο μικροσκόπιο τόσο των επενδυτών που έχουν τοποθετήσεις στη χώρα μας, όσο και των οίκων αξιολόγησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Liberal.gr, μετά την έλευση μεγαλοεπενδυτών όπως ο Prem Watsa της Fairfax και ο John Paulson την περασμένη εβδομάδα και την άφιξη του κουαρτέτου, στην Αθήνα βρίσκεται αυτές τις ημέρες κλιμάκιο υψηλόβαθμων στελεχών του οίκου Moody''s. Ο σκοπός της επίσκεψης σχετίζεται με την προγραμματισμένη για τις 26 Φεβρουαρίου αξιολόγηση του ελληνικού αξιόχρεου. Σε αυτό το πλαίσιο, τα στελέχη του οίκου πραγματοποιούν συναντήσεις με κυβερνητικούς παράγοντες και τραπεζικά στελέχη.
Η πορεία της αξιολόγησης, τα μέτρα που έχει λάβει ή προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση και ειδικότερα το ασφαλιστικό, είναι τα θέματα στα οποία εστιάζουν οι αναλυτές της Moody''s, σε μια προσπάθεια να σταθμίσουν το πολιτικό ρίσκο της χώρας. Επιπλέον, στις επαφές που έχουν με τις διοικήσεις των τραπεζών, αξιολογείται το καθεστώς βάσει του οποίου θα γίνει η διαχείριση των κόκκινων δανείων, ζήτημα που θεωρείται μείζονος σημασίας, όχι μόνο για τις τράπεζες αλλά για το σύνολο της οικονομίας.
Η... έκπληξη από την S&P
Η... κάθοδος του οίκου αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς γίνεται στον απόηχο της πρόσφατης αναβάθμισης της Ελλάδας από την Standard & Poor''s. Η αναπάντεχη «ετυμηγορία» της S&P προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Αρχικά, συνέβαλε στη δημιουργία θετικού κλίματος ενόψει των συζητήσεων με τους δανειστές, ωστόσο στη συνέχεια παράγοντες της αγοράς έκαναν λόγο για μία «περίεργη» απόφαση. Και αυτό γιατί τα ανοιχτά μέτωπα για την ελληνική κυβέρνηση είναι τόσα πολλά που δύσκολα κανείς θα περίμενε μία τόσο θετική στάση από τον οίκο.
Μάλιστα, η S&P, λίγο πριν ανακοινώσει την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας, είχε θέσει ως προϋπόθεση για αναβάθμιση, την ολοκλήρωση της αξιολόγησης από τους θεσμούς, προειδοποιώντας παράλληλα για τον κίνδυνο υποβάθμισης στην περίπτωση που η κυβέρνηση δεν καταφέρει να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που έχει συμφωνήσει στο πλαίσιο του μνημονίου.
Μία ημέρα μετά, η S&P αναβάθμισε την Ελλάδα, εκτιμώντας ότι μέχρι τα τέλη Μαρτίου θα επιτευχθεί συμβιβασμός για το ασφαλιστικό με αποτέλεσμα να ολοκληρωθεί επιτυχώς η πρώτη αξιολόγηση από τους πιστωτές. Ταυτόχρονα, η S&P χαρακτήρισε την ελληνική οικονομία «ανθεκτική», κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, στο δημοψήφισμα και στην επιβολή των capital controls και προέβλεψε ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 0,3% το 2015 (η ανακοίνωση για το ΑΕΠ αναμένεται στις 12/2).
...και η αυστηρή Moody''s
Παράγοντες της αγοράς κρατούν... μικρό καλάθι αναφορικά με το ενδεχόμενο αναβάθμισης και από τη Moody''s. Και αυτό γιατί αφενός ο οίκος έχει εμφανίσει το πιο αυστηρό πρόσωπο από τις «τρεις αδελφές» -όπως αποκαλούνται οι τρεις μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης- κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης και αφετέρου γιατί είναι πρόσφατες οι δηλώσεις υψηλόβαθμου στελέχους του, σύμφωνα με τις οποίες, ο κίνδυνος ρευστότητας και πολιτικής αστάθειας στην Ελλάδα είναι υψηλός.
Ο Dietmar Hornung, του τμήματος αξιολόγησης ευρωπαϊκών κρατών, τόνισε ότι η Ελλάδα παραμένει δομικά εύθραυστη και ότι η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μας συνδέεται άμεσα με την επιτυχημένη ολοκλήρωση της αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος. Κατά συνέπεια, η Moody''s ενδεχομένως θα περιμένει να δει πως θα εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις για... να δράσει.
«Η πιθανότητα να δούμε μία ακόμη αναπάντεχη αναβάθμιση, αυτή τη φορά από τη Moody''s, είναι περιορισμένη διότι δεν υπάρχει κανένας λόγος βιασύνης από τη στιγμή που όλα είναι ανοιχτά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και πιστωτών», σημειώνει αναλυτής επενδυτικής τράπεζας. «Η απόφαση της S&P ήταν πραγματικά αιφνιδιαστική», προσθέτει.
Υπενθυμίζεται ότι στις 22 Ιανουαρίου η Standrard & Poor''s εξέπληξε τις αγορές, αναβαθμίζοντας την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μας. Συγκεκριμένα, η S&P αναβάθμισε την μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας σε «Β-» από «CCC+», με θετικό outlook, βλέποντας συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών για την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος μέσα στο Μάρτιο.
Από τη μία, λοιπόν, είναι η Moody''s που «βλέπει» κινδύνους και περιμένει την «βαθμολογία» που θα βάλουν οι εκπρόσωποι των δανειστών και από την άλλη η S&P προβλέπει ότι θα αποφευχθεί το αδιέξοδο και θα υπάρξει συμβιβασμός.
Το χρονοδιάγραμμα των αξιολογήσεων
Οι «τρεις αδελφές» έχουν διαφορετική προσέγγιση στην αξιολόγηση της Ελλάδας, καθώς η Moody''s αναθεωρεί την «ετυμηγορία» της τρεις φορές το χρόνο, ενώ οι αξιολογήσεις των Standard & Poor''s και Fitch είναι εξαμηνιαίες.
Όπως προαναφέρθηκε, η Moody''s θα ανακοινώσει την αξιολόγηση του αξιόχρεου του ελληνικού δημοσίου στις 26 Φεβρουαρίου. Στις 11 Μαρτίου είναι προγραμματισμένη η αξιολόγηση από την Fitch, ενώ η Moody''s... επιστρέφει στις 26 Ιουνίου για τη δεύτερη αναθεώρηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας. Η S&P θα δώσει τη δική της διαβάθμιση στις 22 Ιουλίου και η Fitch θα ολοκληρώσει τις αξιολογήσεις της για το 2016 στις 2 Σεπτεμβρίου. Τέλος, η Moody''s θα εξετάσει το ελληνικό δημόσιο για τρίτη φορά μέσα στο έτος στις 14 Οκτωβρίου.
