Μεταξύ δάσους και αρχαιολόγων το Ελληνικό

Μεταξύ δάσους και αρχαιολόγων το Ελληνικό

Του Γιώργου Φιντικάκη

Μεταξύ σφύρας και άκμονος συνεχίζει να βρίσκεται το έργο του Ελληνικού, η πιο εμβληματική ιδιωτικοποίηση αλλά και κομβική για τη κυβέρνηση προκειμένου να στηρίξει την επιχειρηματολογία ότι διάκειται φιλικά απέναντι στις επενδύσεις. 

Το απόγευμα θα γνωρίζουμε κατά πόσο τμήμα της έκτασης θα κηρυχθεί ή μη ως αρχαιολογικός χώρος, καθώς συνεδριάζει το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ενώ εκκρεμεί ακόμη η απόφαση για το περίφημο «δάσος» των 37 στρεμμάτων, που σύμφωνα με πληροφορίες θα εκδοθεί από εβδομάδα.

Τόσο στη μία όσο και στην άλλη υπόθεση κάθε ενδεχόμενο είναι ανοικτό. Τον γόρδιο δεσμό των αρχαίων καλείται να λύσει σήμερα, για τρίτη συνεχόμενη φορά, το ΚΑΣ, που συνεδριάζει προκειμένου να εγκρίνει ή μη τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης. Την πρώτη φορά η συνεδρίαση είχε διακοπεί στις 2 τα ξημερώματα έπειτα από τηλεφώνημα «άνωθεν» και ενώ η κήρυξη της έκτασης ως αρχαιολογικής κρεμόταν από μια κλωστή, ενώ τη δεύτερη φορά δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, καθώς λίγες ώρες πριν ξεκινήσει οι ισορροπίες ήταν και πάλι υπέρ όσων υποστήριζαν ότι το πρώην αεροδρόμιο πρέπει να κηρυχθεί αρχαιολογική ζώνη.

Τα πάντα επομένως είναι ανοικτά, παρ'' ότι στο τραπέζι λέγεται ότι υπάρχει συμβιβαστική λύση, δηλαδή το να επιβάλει το ΚΑΣ δεσμευτικούς όρους, πέραν των όσων περιλαμβάνει ήδη το Μνημόνιο συναντίληψης ΥΠΠΟΑ- Ελληνικόν ΑΕ, αναφορικά με τις πρόνοιες που θα λαμβάνει ο επενδυτής στο Ελληνικό, κάθε φορά που θα εντοπίζει αρχαία. 

Το γεγονός και μόνο ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού (Κονιόρδου, Βλαζάκη) επέστρεψε νωρίτερα από την Κίνα όπου και βρισκόταν, υπό τις πιέσεις του Πρωθυπουργού να δώσει ένα τέλος στο σίριαλ του Ελληνικού, δίνει ως ένα βαθμό πόντους στο σενάριο, του συμβιβασμού, αν και είναι παρακινδυνευμένο να προδικάσει κανείς τις εξελίξεις.

Τα πάντα είναι θέμα πολιτικής βούλησης και πιέσεων, κάτι που γνωρίζει καλά και η άλλη πλευρά, αυτή του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ). Σε επιστολή που απέστειλαν στις αρχές της εβδομάδας προς τον Πρωθυπουργό, ζητούν την παρέμβασή του προκειμένου το ΚΑΣ να προχωρήσει στην κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου Ελληνικού.

Κατηγορούν την ηγεσία του υπ. Πολιτισμού για καθυστέρηση της διαδικασίας, με συνέπεια «να μην τηρείται η νομιμότητα», και «να βάλλεται ευθέως το κύρος του ΚΑΣ», υποστηρίζουν ότι το Μνημόνιο που υπεγράφη μεταξύ του υπουργείου και του επενδυτή (κοινοπραξία υπό τη Lamda Development), είναι άκυρο, και θεωρούν ότι η κήρυξη του χώρου σε αρχαιολογική ζώνη δεν εμποδίζει την επένδυση.

Στο θέμα παρενέβη με άρθρο του στην εφημερίδα «Αυγή» και ένας παλαιότερος πρωταγωνιστής του σίριαλ Ελληνικό, ο τέως υπουργός Πολιτισμού Αρ. Μπαλτάς. Τάχθηκε υπέρ της κήρυξης του χώρου ως αρχαιολογικής ζώνης, υποστηρίζοντας ότι ο νόμος προβλέπει ρητά την εξέταση και οριοθέτηση αρχαιολογικών χώρων, και ότι σε αντίθετη περίπτωση η επένδυση θα εκτεθεί στον κίνδυνο να μπλοκαριστεί αν γίνει προσφυγή στο ΣτΕ για μη τήρηση του αρχαιολογικού νόμου.

Προβλέψεις δεν μπορούν να γίνουν ούτε ως προς το θέμα του περίφημου «δάσους» του Ελληνικού. Η αυτοψία στην επίμαχη έκταση των 37 στρεμμάτων όπου και πρόκειται να ανεγερθεί ένας από τους έξι ουρανοξύστες του έργου, έχει ολοκληρωθεί εδώ και είκοσι ημέρες, απόφαση ωστόσο από την Επιτροπή Δασικών Αμφισβητήσεων της Περιφέρειας δεν έχει ακόμη εκδοθεί. Οι πληροφορίες παραπέμπουν στην επόμενη εβδομάδα. 

Η επίμαχη έκταση βρίσκεται επί της Λ. Ποσειδώνος, γειτνιάζει στο πρώην αμερικανικό κολέγιο θηλέων Πίρς που σήμερα στεγάζει την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, και το οποίο παλαιότερα το υπ. Πολιτισμού είχε επιχειρήσει να χαρακτηρίσει ως «νεώτερο μνημείο», αλλά κατόπιν των αντιδράσεων ανέκρουσε πρύμναν. 

Τόσο τότε, όσο και σήμερα, το σημείο βρίσκεται στο επίκεντρο των αντιδράσεων, καθώς εκεί έχει χωροθετηθεί ένα από τα σημαντικότερα σκέλη της επένδυσης, η ανάπτυξη πολυτελούς resort με καζίνο συνολικής δυναμικότητας 1.200 δωματίων. «Δεν πρόκειται για Legoland», είχε δηλώσει παλαιότερα ο διευθύνων σύμβουλος της Lamda Development Οδυσσέας Αθανασίου, υπονοώντας ότι το master plan του επενδυτικού σχήματος δεν μπορεί να αλλάξει έτσι εύκολα.

Τα δέντρα είχαν φυτευτεί πολλές δεκαετίες πριν, και συγκεκριμένα κατά την περίοδο 1932-1965, έχουν ωστόσο θεωρηθεί εδώ και πολλούς μήνες από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) ως «τεχνητή φυτεία». Είναι ακριβώς η γνωμοδότηση την οποία επικαλούνται η Ελληνικόν ΑΕ και το ΤΑΙΠΕΔ που προσέβαλαν την απόφαση του Δασάρχη Πειραιά να χαρακτηρίσει τα 37 στρέμματα ως δασική έκταση, υπόθεση που ακόμη εκκρεμεί ενώπιον της επιτροπής δασικών αμφισβητήσεων. 

Το Ελληνικό αποτελεί την πιο εμβληματική αυτή τη στιγμή ιδιωτικοποίηση και απαραίτητη για το επενδυτικό αφήγημα της κυβέρνησης ότι μιλά πλέον τη γλώσσα της αγοράς και η Ελλάδα έχει γίνει τόπος έλξης επενδύσεων. Τυχόν αποτυχία θα καταρρίψει ό,τι έχει απομείνει από την παραπάνω εικόνα, ενώ θα ενισχύσει τις πιέσεις των δανειστών, που την καλούν να ανεβάσει ταχύτητες στις αποκρατικοποιήσεις, επικαλούμενοι τις περιπέτειες στο Ελληνικό ως χαρακτηριστικό παράδειγμα προς αποφυγή.

Φωτογραφία SOOC