Ληξιπρόθεσμα χρέη: Τα φορολογικά βαρίδια που «πνίγουν» το σύστημα

Ληξιπρόθεσμα χρέη: Τα φορολογικά βαρίδια που «πνίγουν» το σύστημα

Βουνό που συνεχώς μεγαλώνει παραμένουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, με τη μεγάλη εικόνα να αποκαλύπτει μια βαθιά ανισορροπία: μόλις το 4% του συνολικού χρέους βρίσκεται σήμερα σε καθεστώς ρύθμισης, ενώ το υπόλοιπο διογκώνεται, παρά τις διαθέσιμες ρυθμίσεις και τα μέτρα διευκόλυνσης. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι τελικά «ανταποκρίνονται» σχεδόν αποκλειστικά όσοι χρωστούν λίγα.

Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το πραγματικό ληξιπρόθεσμο χρέος έχει φτάσει τα 85,18 δισ. ευρώ, από τα οποία μόλις 3,44 δισ. ευρώ έχουν ενταχθεί σε ρυθμίσεις. Με άλλα λόγια, πάνω από 80 δισ. ευρώ παραμένουν εκτός κάθε πλαισίου αποπληρωμής, περιορίζοντας δραστικά τις δυνατότητες είσπραξης για το Δημόσιο.

Οι φόροι «γεννούν» τα 6 στα 10 ευρώ του χρέους

Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι η καρδιά του προβλήματος βρίσκεται στις φορολογικές οφειλές. Έξι στα δέκα ευρώ ληξιπρόθεσμου χρέους προέρχονται από φόρους, με το συνολικό ποσό να ανέρχεται σε 51,93 δισ. ευρώ. Ο μεγαλύτερος «ένοχος» είναι ο ΦΠΑ, που συγκεντρώνει σχεδόν το μισό των φορολογικών χρεών, με οφειλές 24,51 δισ. ευρώ (47,2%). Ακολουθεί ο φόρος εισοδήματος με ποσοστό 42,11%, ενώ οι φόροι στην ακίνητη περιουσία εμφανίζονται πολύ χαμηλότερα στη λίστα, με μόλις 5,37% ή 2,79 δισ. ευρώ.

Η εικόνα αυτή αποτυπώνει τη δυσκολία επιχειρήσεων και επαγγελματιών να ανταποκριθούν κυρίως σε φόρους που συνδέονται άμεσα με τη ρευστότητα και τον κύκλο εργασιών.

Γιατί ρυθμίζουν μόνο όσοι χρωστούν λίγα

Παρά το τεράστιο ύψος του συνολικού χρέους, οι ρυθμίσεις αφορούν κυρίως μικρά ποσά. Τα υψηλότερα ποσοστά ένταξης σε ρύθμιση καταγράφονται σε οφειλές από 500 έως 10.000 ευρώ, όπου βρίσκεται το 15,52% των συνολικών ρυθμισμένων χρεών. Ακόμη πιο έντονη είναι η εικόνα στο «στενό» εύρος από 2.000 έως 3.000 ευρώ, όπου σχεδόν 1 στις 5 οφειλές (18,16%) μπαίνει σε ρύθμιση.

Στα φυσικά πρόσωπα, η συμπεριφορά αυτή είναι ακόμη πιο ξεκάθαρη: οι μικροοφειλέτες έως 10.000 ευρώ εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά συμμόρφωσης, ενώ όσο αυξάνεται το ύψος της οφειλής, τόσο μειώνεται η πιθανότητα ρύθμισης.

Στα νομικά πρόσωπα η εικόνα αλλάζει ελαφρώς. Εκεί, τα υψηλότερα ποσοστά ρύθμισης εντοπίζονται σε χρέη από 10.000 έως 100.000 ευρώ, με κορύφωση στην κατηγορία 10.000 – 20.000 ευρώ, όπου το ποσοστό φτάνει το 25%. Ωστόσο, και στις επιχειρήσεις τα πολύ μεγάλα χρέη παραμένουν σχεδόν «παγωμένα», εκτός κάθε ρύθμισης.

Τα χαμηλότερα ποσοστά ρύθμισης εμφανίζονται στα άκρα:

– σε πολύ μικρές οφειλές (κάτω των 500 ευρώ),

– αλλά και σε υψηλά χρέη (άνω των 20.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και άνω των 150.000 ευρώ για νομικά).

Η εικόνα αυτή δείχνει ότι οι μεγάλες οφειλές, που θα μπορούσαν να ενισχύσουν ουσιαστικά τα δημόσια έσοδα, παραμένουν στην πράξη ανεπίδεκτες είσπραξης.

Λιγότεροι μικροοφειλέτες, περισσότεροι «μεγάλοι»

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μεταβολή στον αριθμό των οφειλετών. Οι πολύ μικρές οφειλές (10 έως 50 ευρώ) μειώθηκαν κατά 26.082 πρόσωπα, ενώ αντίθετα αυξήθηκαν οι οφειλέτες με χρέη άνω των 3.001 ευρώ κατά 31.391 πρόσωπα. Συνολικά, στο τέλος Οκτωβρίου 2025, οι οφειλέτες (φυσικά και νομικά πρόσωπα) μειώθηκαν κατά 30.407 σε σχέση με πέρυσι και διαμορφώθηκαν σε 3.896.032. Η μείωση αυτή προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τις χαμηλές κατηγορίες χρέους έως 3.000 ευρώ, εξέλιξη που συνδέεται κυρίως με τη δυνατότητα πληρωμής του ΕΝΦΙΑ σε περισσότερες δόσεις.