Οι διοικήσεις της General Motors (GM NYSE), της Ford (F NYSE) και της Stellantis (STLA NYSE, STLAM MILANO) δεν ανέβασαν ουσιαστικά τις αρχικές προσφορές τους και ο πρόεδρος της ομοσπονδίας των εργαζομένων στα εργοστάσια τους πραγματοποίησε την απειλή του.
Ο Σον Φέιν και η οργάνωσή του, η UAW, έκαναν μία μικρή υποχώρηση λίγο πριν τη λήξη της ισχύος της υφιστάμενης συλλογικής σύμβασης αλλά το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών ήταν πολύ μεγάλο και αμέσως μετά τα μεσάνυχτα της Πέμπτης προς την Παρασκευή ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων στα εργοστάσια των τριών μεγάλων παραδοσιακών αυτοκινητοβιομηχανιών των ΗΠΑ. Όπως είχε προαναγγείλει ο Φέιν, οι εργαζόμενοι σταμάτησαν τη δουλειά σε εργοστάσια και των τριών επιχειρήσεων.
Προς το παρόν στο στόχαστρο βρίσκονται από ένα εργοστάσιο κάθε μίας αλλά υπάρχει η γενική βεβαιότητα πως αν δεν βρεθεί σύντομα κοινό έδαφος οι απεργίες θα επεκταθούν και σε άλλα. Το αν θα γίνει αυτό είναι πολύ δύσκολο να πούμε. Αυτό που είναι σίγουρο όμως είναι πως αν δεν επιτευχθεί σύντομα μία ουσιαστική προσέγγιση, τα πράγματα μπορεί να «αγριέψουν» και να οδηγηθούμε σε μία κατάσταση πολύ επικίνδυνη για όλους τους εμπλεκόμενους: τις τρεις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους, μεγάλο μέρος της αμερικανικής βιομηχανίας και γενικότερα της οικονομίας και ακόμα και τον ίδιο τον πρόεδρο Μπάιντεν.
Σύμφωνα με ό,τι έχει γίνει γνωστό και χωρίς να μπαίνουμε σε πολλές λεπτομέρειες, η UAW έκανε μία μικρή υποχώρηση λίγο πριν την λήξη της προηγούμενης συλλογικής σύμβασης και κατέβασε τις απαιτήσεις για αυξήσεις μισθών από το 40% στο 26% για τα επόμενα τέσσερα χρόνια και υποχώρησε ελαφρώς και σε κάποια άλλα θέματα μη μισθολογικής φύσεως.
Από την πλευρά των τριών επιχειρήσεων, οι οποίες δεν τηρούν κοινή στάση αλλά απ’ ότι φαίνεται κινούνται περίπου στο ίδιο επίπεδο, οι αυξήσεις που πρότειναν ήταν κοντά στο 21%. (Εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως αναφερόμαστε στις επίσημες ανακοινώσεις των εμπλεκομένων και όχι στους υπολογισμούς ανεξάρτητων ειδικών για το τελικό κόστος των αυξήσεων που πρότεινε η κάθε πλευρά).
Οι τρεις εταιρείες υποστηρίζουν πως δεν είναι δυνατόν να δεχθούν τις απαιτήσεις της UAW, πολύ απλά διότι θα τις επιβαρύνουν υπέρμετρα τη στιγμή που είναι υποχρεωμένες να κάνουν επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για να προσαρμοστούν στη στροφή της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας προς την ηλεκτροκίνηση.
Υπολογισμοί χρηματιστηριακών αναλυτών ανέβαζαν το συνολικό κόστος των αρχικών προτάσεων της UAW κοντά στα 80 δισεκατομμύρια δολάρια και για τις τρεις μαζί για την επόμενη τετραετία. Από την άλλη μεριά, ο Φέιν και η οργάνωσή του υποστηρίζουν πως οι αυξήσεις που προτείνουν οι επιχειρήσεις δεν είναι αρκετές για να αποκαταστήσουν τη ζημιά που έχουν υποστεί τα τελευταία χρόνια οι εργαζόμενοι του κλάδου λόγω των χαμηλών αυξήσεων που έχουν λάβει και της έξαρσης του πληθωρισμού.
Προς το παρόν οι αγορές παρακολουθούν την κατάσταση με σχετική ψυχραιμία, ίσως γιατί είχαν ήδη εκτιμήσει πως η πιθανότητα να ξεκινήσουν απεργίες δεν ήταν αμελητέα. Στη συνεδρίαση της Παρασκευής οι μετοχές και των τριών σημείωσαν μικρή άνοδο, κάτι που μάλλον επιβεβαιώνει αυτή τη θεωρία. Παραδόξως ίσως, οι μετοχές έπεσαν στη χθεσινή συνεδρίαση, μετά τις πληροφορίες για επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ της UAW και των τριών εταιρειών.
Προφανώς, αυτό δείχνει πως οι επενδυτές δεν θα χαρούν και πολύ αν η GM, η Ford και η Stellantis παραχωρήσουν σημαντικό έδαφος στην πλευρά των εργαζομένων, καθώς συμφωνούν με τη θέση των διοικήσεων των τριών βιομηχανιών σε σχέση με το κόστος των πιθανών υποχωρήσεων. Μεγάλο μέρος των χρηματιστηριακών αναλυτών και του οικονομικού Τύπου στις ΗΠΑ θεωρεί πως η βασική απειλή για τις τρεις βιομηχανίες είναι το μεγάλο κόστος της στροφής προς την ηλεκτροκίνηση και ο μεγάλος ανταγωνισμός που έρχεται από πάρα πολλές εταιρείες ανά τον κόσμο που προσπαθούν και αυτές να τρέξουν προς την ηλεκτροκίνηση.
Όχι μόνο την Tesla (TSLA NASDAQ) και την BYD (1211 HONG KONG) που έχουν αποκτήσει σημαντικό προβάδισμα απέναντι σε όλες τις άλλες αλλά και πάμπολλες ευρωπαϊκές, αμερικανικές, ευρωπαϊκές, κινεζικές ακόμα και βιετναμέζικες που κινούνται με ταχύτητα στην ίδια κατεύθυνση. Αυτό μπορεί να είναι κατά βάση αληθές αλλά δεν σημαίνει πως η προοπτική για απεργιακούς αγώνες μεγάλης διάρκειας στην περίπτωση που οι διοικήσεις κρατήσουν σκληρή στάση δεν κρύβει σοβαρούς κινδύνους.
Μπορεί προς το παρόν να έχουν κλείσει λίγα εργοστάσια αλλά αν δεν επέλθει σύντομα προσέγγιση η απεργία λογικά θα επεκταθεί και σε άλλα. Το πρόβλημα για τις εταιρείες δεν θα είναι μόνο οικονομικό.
Σύμφωνα με υπολογισμούς αναλυτών της εταιρείας Benchmark, η απεργία στα τρία εργοστάσια θα αφαιρεί κάθε μέρα περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια από τα οργανικά κέρδη και των τριών εταιρειών μαζί. Αυτό δεν ακούγεται πολύ απειλητικό για αυτές, αλλά σε περίπτωση γενίκευσης της απεργίας είναι βέβαιο πως το κόστος θα αυξηθεί πολύ.
Χειρότερο πράγμα όμως θα είναι οι καθυστερήσεις στην έναρξη παραγωγής των νέων ηλεκτρικών μοντέλων των εταιρειών, τη στιγμή που πολλές άλλες εταιρείες είναι έτοιμες να ξεκινήσουν τη μαζική παραγωγή των δικών τους. Από την άλλη, οι τρεις επιχειρήσεις δεν φαίνεται να έχουν μεγάλα περιθώρια υποχωρήσεων γιατί αν αποδεχθούν τα αιτήματα της UAW θα επιβαρύνουν αρκετά την οικονομική τους θέση και, κατά πάσα πιθανότητα, θα δυσαρεστήσουν πολύ τους επενδυτές. Το περιθώρια μεγάλων υποχωρήσεων είναι μικρά και από τη μεριά της ομοσπονδίας, καθώς ο Φέιν έχει ανεβάσει πολύ τις προσδοκίες των μελών της και θα προσπαθήσει να αποφύγει πάση θυσία μία «ταπεινωτική» υποχώρηση.
Η λογική λέει πως το συμφέρον και των δύο μερών είναι να βρουν μία λύση κάπου στη μέση. Αυτό βέβαια ακούγεται λογικό σε εμάς αλλά δεν είναι υποχρεωτικό να θεωρηθεί φρόνιμο και από τους εμπλεκόμενους. Αν λοιπόν τα πράγματα αρχίζουν να οδηγούνται προς τα άκρα η κατάσταση μπορεί να γίνει εκρηκτική. Σε ένα σχετικά ακραίο αλλά όχι απίθανο σενάριο που αναφέρθηκε από ειδικούς σε άρθρο του Bloomberg, τα μέλη της ομοσπονδίας θα μπορούσαν να απεργούν χωρίς να δυσανασχετήσουν μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου.
Σε μία τέτοια περίπτωση, το οικονομικό κόστος για τις εταιρείες θα είναι σίγουρα πολύ μεγαλύτερο από αυτό που επωμίζονται τώρα, καθώς οι κινητοποιήσεις θα έχουν γενικευθεί μέχρι τότε. Σημαντικές θα είναι και οι συνέπειες στους προμηθευτές των αυτοκινητοβιομηχανιών, με πολύ πιθανή συνέπεια τις αναγκαστικές απολύσεις προσωπικού λόγω μείωσης του κύκλου εργασιών.
Επειδή μιλάμε για πολλές δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες θέσεις εργασίας, είναι βέβαιο πως κάτι τέτοιο θα αρχίσει να επηρεάζει συνολικά την αμερικανική οικονομία και δεν πρόκειται να αρέσει καθόλου στον πρόεδρο Μπάιντεν καθώς οι προεδρικές εκλογές πλησιάζουν. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως αυτή η κατάσταση που περιγράφουμε θυμίζει το αντίθετο από αυτό που λέμε «win win situation», δηλαδή μία «lose lose situation», αφού είναι βέβαιο πως όλες οι πλευρές θα χάσουν από κάτι.
Ακόμα και αν οι αυτοκινητοβιομηχανίες αποφύγουν τις υπερβολικές παραχωρήσεις, είναι σίγουρο πως θα πληγούν από τις καθυστερήσεις στην παραγωγή των νέων ηλεκτρικών μοντέλων τους. Όσο περνά ο χρόνος, ειδικά αν μπούμε στον Νοέμβριο, θα μειώνονται οι πιθανότητες για την επίτευξη μίας πραγματικά καλής συμφωνίας για τα μέλη της UAW και θα αυξάνονται αυτές για έναν επώδυνο συμβιβασμό που θα κάνει συνολικά κακό στην προσπάθεια των αμερικανικών εργατικών συνδικάτων να ανακτήσουν τη χαμένη τους ισχύ.
Ο δε πρόεδρος Μπάιντεν θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση βλέποντας δύο μεγάλους τους συμμάχους, τα εργατικά συνδικάτα και τις μόνες αυτοκινητοβιομηχανίες της χώρας που εξακολουθούν να επιτρέπουν τον συνδικαλισμό στα εργοστάσιά τους να προκαλούν ζημιά στην οικονομία και στη δική του δημόσια εικόνα. Όλα αυτά, στην περίπτωση που οι δύο αντίπαλες πλευρές δεν μπορέσουν ή δεν θελήσουν να λύσουν σύντομα τις «διαφορές» τους. Όσο περισσότερος χρόνος περνά χωρίς αίσιο τέλος στις διαπραγματεύσεις, τόσο θα αυξάνονται οι πιθανότητες για μία κατάληξη εξαιρετικά αρνητική για όλους. Εκτός ίσως από τους ανταγωνιστές της Ford, της General Motors και της Stellantis.
