Φράγμα Μαραθώνα – 90 χρόνια: Ένα έργο που «σήκωσε» την Ελλάδα ψηλότερα

Φράγμα Μαραθώνα – 90 χρόνια: Ένα έργο που «σήκωσε» την Ελλάδα ψηλότερα

Συνεργείο που εργάστηκε στη διάνοιξη της Σήραγγας Μπογιατίου, σε αναμνηστική φωτογραφία

Κάποια έργα είναι τόσο μεγάλα και κομβικά, ώστε να μπορεί να λεχθεί γι' αυτά ότι πιθανότατα θα ήταν διαφορετική η… ιστορία του τόπου αν δεν είχαν υλοποιηθεί. Ένα τέτοιο έργο είναι το Φράγμα και η τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα, που ολοκληρώθηκε πριν από 90 χρόνια, αλλάζοντας την ιστορία του λεκανοπεδίου της Αττικής και του Πειραιά.

Ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1926 και ολοκληρώθηκε τρία χρόνια μετά, με τα εγκαίνια να γίνονται στις 25 Οκτωβρίου του 1929, ενώ για την αποπεράτωσή του, εργάστηκαν πάνω από 3.000 ανειδίκευτοι εργάτες, δεκάδες Έλληνες μηχανικοί και περίπου 30 Αμερικανοί επιστήμονες και εμπειροτέχνες.

Ήταν μια… πρωτοποριακή – ειδικά για την τότε εποχή – σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, μια συνεργασία Ελλήνων και ξένων ειδικών, προς ένα κοινό όραμα και ένα έργο εξαιρετικά μεγάλων προκλήσεων.


Άποψη του Φράγματος και του κτίσματος, αντιγράφου του Θησαυρού των Αθηναίων, περίπου 1931

Φυσικά, χωρίς τα σύγχρονα μηχανολογικά μέσα, το έργο ήταν εξαιρετικά απαιτητικό ενώ ως τεχνικό επίτευγμα για την εποχή του, όχι μόνο για την Ελλάδα που ουδέποτε είχε ξαναγίνει κάτι ανάλογο, αλλά και σε διεθνές επίπεδο ήταν αξιοσημείωτο από κατασκευαστικής πλευράς.

Ήταν η εποχή που η Ελλάδα… πάλευε να επουλώσει τις πληγές της μικρασιατικής καταστροφής, μια εποχή μεγάλων αλλαγών και ζυμώσεων διεθνώς. Και ναι, η Ελλάδα, παρά τις δυσκολίες που έκτοτε πέρασε, στάθηκε όρθια, μεγάλωσε, σηκώθηκε ψηλότερα.


Εργασίες μηχανικών για την κατασκευή της Σήραγγας Μπογιατίου

Καθοριστικότατος παράγοντας για να αναπτυχθεί η Αθήνα, η Αττική, ο Πειραιάς και όλες οι γύρω περιοχές, με παράλληλη αύξηση του προσδόκιμου ζωής των κατοίκων, ήταν ο εκσυγχρονισμός των... δρόμων του νερού!

Το Φράγμα και η Λίμνη του Μαραθώνα, παραμένουν έως σήμερα από τα μεγαλύτερα, σημαντικότερα και καθοριστικότερα έργα όλης της χώρας, συνεχίζοντας εδώ και 90 χρόνια να συμβάλουν στην ανάπτυξη και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου εκατομμυρίων πολιτών.

Αυτό το κομβικό έργο και τους «δρόμους» του νερού φωτίζει η εξαιρετικής έμπνευσης έκθεση που διοργανώνει η ΕΥΔΑΠ στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» (Πειραιώς 254, Ταύρος) από τις 12 Νοεμβρίου 2019 έως τις 7 Φεβρουαρίου 2020.


Άποψη του Φράγματος Μαραθώνα, π. 1930-1931

Τίτλος της έκθεσης είναι «Η μεγάλη πρόκληση: 90 χρόνια φράγμα Μαραθώνα», όπου η ΕΥΔΑΠ για πρώτη φορά εκθέτει τεκμήρια προσφέροντας στο κοινό δίοδο γνώσης σε αδημοσίευτο υλικό.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικό φωτογραφικό... ξεδίπλωμα της ιστορίας, με παρουσίαση τεκμηρίων από το Ιστορικό της Αρχείο της ΕΥΔΑΠ. Μέσα από το σπάνιο αρχειακό υλικό της έκθεσης, διαπιστώνει κανείς πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία για την κατασκευή του φράγματος στην εκβολή των χειμάρρων Χαράδρου και Βαρνάβα και της λίμνης του Μαραθώνα όπως και των επιμέρους εργολαβιών που πλαισίωναν το έργο.

Μέσα από το φωτογραφικό υλικό εκείνης της εποχής, γίνεται ένα... ταξίδι στο χρόνο, παρουσιάζοντας τις τεράστιες προκλήσεις που απαιτούσε ένα τόσο μεγάλο και πολυσύνθετο έργο, ενώ εξετάζονται όχι μόνο οι ιστορικές και τεχνικές συνθήκες, αλλά δίνονται και... εικόνες από την τότε οικονομική, πολιτική και κοινωνική κατάσταση.


Κατασκευή υδαταποθήκης στο Γαλάτσι, 1929

Στα μέσα της δεκαετίας του ''20 η λειψυδρία και η ανάγκη εκσυγχρονισμού της ύδρευσης Αθήνας, Πειραιά και των συνοικισμών ήταν τεράστια, κυρίως μετά το 1922 και την πληθυσμιακή έκρηξη της πρωτεύουσας.

Για πρώτη φορά στα χρονικά, στη διάθεση του κοινού τίθενται αδημοσίευτα τεκμήρια και πλούσιο υλικό από μια προσπάθεια που σφράγισε την πορεία του αστικού εκσυγχρονισμού της χώρας.

Τι μπορείτε να δείτε στην Έκθεση

Φωτογραφικό υλικό (σε έντυπη και ψηφιακή παρουσίαση).

Αρχιτεκτονικά Σχέδια και Χάρτες (σε έντυπη και ψηφιακή παρουσίαση).

Έγγραφα τεκμήρια (Συμβάσεις, επιστολές και άλλα επίσημα έγγραφα, βιβλία)

Αντικείμενα, όπως εργαλεία χρήσης της κατασκευής και της καθημερινής ζωής του Φράγματος στα τέλη της δεκαετίας του 1020.

Τρισδιάστατη αναπαράσταση της κατασκευής του Φράγματος του Μαραθώνα.

Η είσοδος είναι ελεύθερη στο ευρύ κοινό, ενώ η επιμέλεια της Έκθεσης ανήκει στην κα Ερατώ Κουτσουδάκη


Στάδιο κατασκευής του Φράγματος Μαραθώνα, 1927

Ώρες και ημέρες λειτουργίας Έκθεσης: 

Δευτέρα Κλειστά

Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη 9:00-13:30

Παρασκευή 9:00-20:00

Σάββατο 11:00-16:00

Κυριακή 10:00-18:00

 

Πηγή Φωτογραφιών: Ιστορικό Αρχείο ΕΥΔΑΠ