Πόσο σφίγγει ο κλοιός για το καθεστώς στη Λευκορωσία

Πόσο σφίγγει ο κλοιός για το καθεστώς στη Λευκορωσία

Ο Τζο Μπάιντεν θεωρεί υποχρέωση του να μην περάσει δίχως συνέπειες η επικράτηση στις εκλογές με αθέμιτους τρόπους, πριν από ένα χρόνο στις εκλογές παρωδία που οργάνωσε το καθεστώς Λουκασένκο. Καθώς ο νέος Αμερικανός πρόεδρος έχει θέσει εξ’ αρχής στο προσκήνιο τα ανθρώπινα δικαιώματα, η περίπτωση της Λευκορωσίας έχει ανέβει ψηλά στις προτεραιότητες του, όπως φαίνεται από τις κυρώσεις που ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος απέναντι στο καθεστώς της Λευκορωσίας.

Πλέον στο πρόσωπο της επικεφαλής της αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, η Ουάσιγκτον έχει βρει μία συνομιλήτρια, έναν άνθρωπο για την επόμενη ημέρα. Ήδη η συνάντηση της Τιχανόφσκαγια με τον υπουργό Εξωτερικών Τόνι Μπλίνκεν θα ήταν ένα σαφές σήμα πως οι ΗΠΑ βλέπουν σοβαρά την κατάσταση στη χώρα της. Η υποδοχή της Τιχανόφσκαγια από τον ίδιο τον πρόεδρο, ωστόσο, τον Ιούλιο είχε δείξει τις προθέσεις του Λευκού Οίκου.

Το ζήτημα ωστόσο είναι πως η επικεφαλής της αντιπολίτευσης έχει ελάχιστη επιρροή στο εσωτερικό της χώρας. Δύο χρόνια πριν δεν φανταζόταν πως θα απειλούνταν η οικογένεια της, θα φυλακιζόταν και θα άφηνε τη δουλειά της ως δασκάλα αγγλικών και μεταφράστρια, για να εκπροσωπεί την αντιπολίτευση του δικτατορικού καθεστώτος στο εξωτερικό. Η πορεία της Τιχανόφσκαγια είναι συγκινητική, ως μία εργαζόμενη μητέρα μικρών παιδιών που ασχολείται με την πολιτική, δίχως εμπειρίες, ενώ απέναντι της έχει ένα αδίστακτο δικτάτορα. Μία σύγχρονη πολιτικός που γνωρίζει να εκφράζεται, όπως μπορεί να διαπιστώσει κάποιος από τη στιβαρή παρουσία της από το εξωτερικό αλλά και στο διαδίκτυο.

Η σημασία της αποφασιστικότητα της στα social media βέβαια αυξάνεται όταν επιτίθεται διαρκώς σε ένα καθεστώς που κατεβάζει αεροπλάνα για να συλλάβει τους αντιπάλους της και να τους στείλει στις διαβόητες φυλακές της Λευκορωσίας. Ωστόσο θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς πως η μικρή πολιτική ακτινοβολία ενδεχομένως να της έχει επιτρέψει να επιβιώσει μέχρι σήμερα απέναντι στον αδίστακτο Λουκασένκο.

Ωστόσο η Τιχανόφσκαγια έχει το πολιτικό σθένος να ζητήσει περισσότερες και στοχευμένες κυρώσεις απέναντι στη δικτατορία, καθώς μέχρι σήμερα η αντίδραση της Δύσης δεν έχει αποδώσει καρπούς. Η ίδια παρέδωσε στον Τζο Μπάιντεν μία λίστα με βιομηχανίες που ελέγχονται πλήρως από το καθεστωτικό εσμό του Λουκασένκο στην ξυλεία, στο πετρέλαιο και στον χάλυβα. Ο στόχος της είναι να πληγούν όσο το δυνατόν λιγότεροι άνθρωποι από τις κυρώσεις, καθώς ήδη πολλοί Λευκορώσοι βρίσκονται στα όρια της ανέχειας, πέρα από τις διώξεις του καθεστώτος Λουκασένκο.

Πέρα από το ότι ο Λευκός Οίκος προφανώς θεωρεί πως μπορεί να υπάρξει μία ομαλή διάδοχη κατάσταση στη χώρα, το καθεστώς Λουκασένκο αντιπαρατίθεται πια με τους γείτονες του και συμμάχους των ΗΠΑ στη Βαλτική. Από τον Μάιο, έχει διακηρύξει πως η Λευκορωσία δεν θα παρεμποδίζει πλέον τους μετανάστες να διασχίζουν τα σύνορα της στην πορεία τους προς την Ευρώπη. Κατά τους τελευταίους μήνες, έχουν πολλαπλασιαστεί οι άνθρωποι περνούν παράτυπα τα σύνορα της Λευκορωσίας προς τη Λιθουανία, από το Ιράκ κυρίως.

Σήμερα και η Λετονία βρίσκεται στην ίδια κατάσταση, κατηγορώντας το Μινσκ πως εργαλειοποιεί τους μετανάστες ως αντίποινα στις ευρωπαϊκές κυρώσεις. Η Πολωνία είναι η επόμενη που ετοιμάζεται να αντιδράσει, καθώς ο Λουκασένκο δηλώνει πως δεν θα σταθεί εμπόδιο στους μετανάστες από το Αφγανιστάν, το Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη και την Τυνησία που θέλουν να κατευθυνθούν προς τη «φιλόξενη» Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, βέβαια αυτό θα αυξήσει την πίεση για εντονότερη αντίδραση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήδη σήμερα, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για θέματα εσωτερικών υποθέσεων, Γιανς Ανταλμπέρ, δήλωσε πως καλωσορίζει και θεωρεί «καλή ιδέα» την ανέγερση φράκτη από τη Λιθουανία με τη Λευκορωσία. Αν και ο ίδιος διευκρίνισε πως η κατασκευή του δεν θα χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ, η φρασεολογία του σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα δείχνει πως οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες για περαιτέρω δράση στο ζήτημα. Ήδη κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών του Τόκιο, η δίωξη της Λευκορωσίδας σπρίντερ Κριστίνα Τσιμανούσκαγια από τον εκπρόσωπο του Μινσκ άγγιξε τις χορδές του Βερολίνου, που τοποθετήθηκε μεσούσης της διοργάνωσης, ζητώντας από τη Λευκορωσία να σεβαστεί τις ελευθερίες των πολιτών της.

Η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι πολύ σημαντική στο ζήτημα, καθώς οποιαδήποτε αλλαγή στη Λευκορωσία, φαίνεται πλέον να μπορεί να προέλθει από έξωθεν πίεση, καθώς το δικτατορικό καθεστώς του Λουκασένκο περιχαρακώνεται ακόμα περισσότερο. Άλλωστε και η επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Τιχανόφσκαγια ζητά την εκκίνηση μίας πλατφόρμας διεθνούς ευθύνης για τα εγκλήματα του καθεστώτος Λουκασένκο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενόψει της συζήτησης των υπουργών της Ε.Ε., για την αύξηση της ροής των μεταναστών από τη Λευκορωσία.