Mια νέα εποχή για τη Λιβύη

Mια νέα εποχή για τη Λιβύη

Ακριβώς έναν χρόνο πριν η Λιβυκή Κρίση ήταν σε έξαρση: ο LNA του Στρατάρχη Χάφταρ επιχειρούσε (ανεπιτυχώς) να εκπορθήσει την Τρίπολη ενώ η Τουρκία ηύξανε τη στρατιωτική παρουσία της στη Δυτική Λιβύη προς επικουρίαν του GNA. Η έξαρση της Λιβυκής Κρίσης δεν διήρκησε παρά μόνον 2.5 μήνες: τον Ιούνιο, o LNA είχε ηττηθεί στην Μάχη της Τρίπολης και μόνον η παρέμβαση της Μόσχας και του Καΐρου απέτρεψε την πτώση της εμβληματικής Σύρτης.

Έναν χρόνο αργότερα, η Διπλωματία έχει διαδεχθεί τον Πόλεμο ως το modus operandi των δρώντων (τοπικών και περιφερειακών) της Λιβυκής Κρίσης. Οι υπό την αιγίδα του ΟΗΕ ειρηνευτικές διαβουλεύσεις και, εν συνεχεία, αρχαιρεσίες οδήγησαν στην εκλογή μίας μεταβατικής κυβέρνησης που θα προετοιμάσει την χώρα για τις εκλογές του Δεκεμβρίου 2021. Η νίκη των μη φαβορί (Σάλεχ + Μπασάγκα) συνιστούσε μία ευχάριστη έκπληξη για την Άγκυρα και μία δυσάρεση για το Παρίσι και το Κάιρο.

Χάρη στην εκλογή των Menfi και Dbaibah, η Άγκυρα εξασφαλίζει τα «κεκτημένα» στην μεταπολεμική τάξη πραγμάτων – το στρατιωτικό προγεφύρωμα στη Δυτική Λιβύη (Al Watiya και Khomas) και τα δύο Τουρκο-Λιβυκά μνημόνια – και αναμένει τα χρυσοφόρα συμβόλαια σε ενέργεια και κατασκευές. Η έτερη αναθεωρητική δύναμη, η Ρωσία, ωφελείται από τις εξελίξεις. Η ήττα του Στατάρχη Χάφταρ και η έξοδος των Εμιράτων από την Ανατολική Λιβύη μετέτρεψε τους μισθοφόρους της Wagner Group σε kingmakers εν ριπή οφθαλμού.

Παρίσι, Ρώμη και Κάιρο προσπαθούν να προσαρμοστούν ταχέως στα νέα δεδομένα. Προσπαθούν, εν ολίγοις, να προσεταιρισθούν τη νέα κυβέρνηση στην Τρίπολη ώστε να περιορίσουν δραστικά την επιρροή της Άγκυρας. Διόλου τυχαία, οι ηγέτες των τριών κρατών απηύθυναν εκ νέου έκκληση για την εκκένωση της Λιβύης από τους ξένους μαχητές. Η Άγκυρα, πάντως, διέταξε την επάνοδο των ανταρτών-μισθοφόρων της στη Συρία προσφάτως – μία χειρονομία καλής θέλησης προς το Κάιρο εν μέσω της «επίθεσης γοητείας» του Ερντογάν παρά ο προάγγελος μίας εκκένωσης της Δυτικής Λιβύης.

Tην ίδια ώρα η Ουάσιγκτον συντάσσεται με τις παραπάνω τρεις χώρες και υιοθετούν τις εκκλήσεις για την εκκένωση της Λιβύης από τους ξένους μαχητές εν μέσω μίας νεοψυχροπολεμικής διελκυνστίνδας με την Μόσχα (βλ. Ντονμπάς, Λιβύη, Συρία).

Τι σημαίνουν τα άνωθι για το μέλλον της Λιβύης; Πώς οι περιφερειακοί παίχτες δεν επιθυμούν ένα «2ο γύρο» στο πεδίο των μαχών. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, πως τα χρονίζοντα προβλήματα της Λιβύης (ένα εκ των οποίων η βία των πολιτοφυλακών) θα εξαφανιστούν ως δια μαγείας. Οι πρόσφατες δολοφονίες των στρατιωτικών διοικητών στη Βεγγάζη, οι καταγγελίες για διαφθορά (και νοθεία) κατά τις αρχαιρεσίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, οι αντιπαραθέσεις περί του ελέγχου της Κεντρικής Τράπεζας της Λιβύης και, ιδίως, του Υπουργείου Πετρελαίου μαρτυρούν πως ο δρόμος για τις εκλογές του Δεκεμβρίου 2020 θα αποδειχθεί δύσκολος και ανηφορικός.