Η επίκληση της πολύ πραγματικής φοροδιαφυγής δεν δικαιολογεί την εξίσου πραγματική φοροαδικία. Επιπλέον, άλλη περίπτωση είναι η «διαφυγή» φόρου και άλλο η «αποφυγή». Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι οι περισσότεροι, για να μη πω «όλοι» γιατί θα ήταν άδικο, που αποφεύγουν έναν ή περισσότερους φόρους, θεωρούν ότι πρόκειται για κάποιο απαράγραπτο και γηγενές δικαίωμα αυτοαμύνης απέναντι στην κρατική «εξουσία».
Το κράτος είναι πάντοτε στην κακή πλευρά του ηθικού διλήμματος αυτό το μικρό τσίμπημα που κάθε καλός άνθρωπος, κάθε φιλότιμος πολίτης νοιώθει όταν «παρανομεί».
Άλλωστε, το δημόσιο πράγμα δεν το νοιώθουμε καταδικό μας. Δικαιολογίες πρόχειρες υπάρχουν πολλές. Το κρατικό ταμείο το νέμονται οι προνομιούχοι, το κατακλέβουν οι διεφθαρμένοι. Τίποτε καλό δεν μου προσφέρει μια δημόσια υπηρεσία για να μου κοστίζει πανάκριβα. Αρα είμαι δικαιολογημένος όταν προσπαθώ να μειώσω αυτό το αφόρητο κόστος.
Καθόλου τυχαία, σύσσωμη η αντιπολίτευση ζητεί την αντιμετώπιση του πληθωρισμού στα τρόφιμα, το πραγματικό πρόβλημα στο μεγαλύτερο εμπόδιο που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στην οικονομική τους ζωή, με τη διαγραφή φόρου. Κανείς από τους πολιτικούς που υποστηρίζουν την εξάλειψη του ΦΠΑ από τα «απαραίτητα για τη διαβίωση» δεν είναι αντίθετος στην ανάλογη εξάλειψη του φόρου στις επαγγελματικές υπηρεσίες αφού κι αυτές θεωρούνται και είναι ένα ακόμη προϊόν απαραίτητο στην καθημερινότητά μας.
Αν στο ταμείο του σούπερ μάρκετ μας ρωτούσαν «με απόδειξη ή χωρίς» στοιχηματίζω ότι η απάντησή μας θα ήταν ίδια με εκείνη που δίνουμε στον μάστορα ή στον γιατρό ή στον δικηγόρο ή στον δάσκαλο του παιδιού. Αδιακρίτως.
Με δύο λόγια, όποια κυβέρνηση προσπαθεί να μειώσει τη φοροαποφυγή, είναι χαμένη, πολιτικά, από χέρι.
Πλην όμως, όταν οι πολίτες μαθαίνουν πως τόσα πολλά επαγγέλματα δηλώνουν τόσο λίγα, ένα ερωτηματικό το έχουν: μήπως τελικά το παρακάνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες; Γιατί, τους περισσότερους που δηλώνουν εισοδήματα πείνας, κάπως τους γνωρίζουμε κι από αλλού. Με κάποιο τρόπο είμαστε σε θέση να κρίνουμε ότι δεν πρόκειται για πένητες κι εξαθλιωμένους συμπολίτες. Κανείς, πρακτικά, στη σημερινή εποχή, δεν θεωρεί πως το μαγαζί που «ξεχνά» να χτυπήσει την φορολογική απόδειξη χρειάζεται τον φιλάνθρωπο οβολό μας για να… επιβιώσει.
Ολα θα ήταν απλούστερα αν μπορούσαμε να κερδίσουμε κι εμείς κάτι από την καμπάνια του Κωστή Χατζιδάκη εναντίον της φοροδιαφυγής. Αν η αντιπολίτευση είναι ειλικρινής, θα φέρει αύριο στη Βουλή προτάσεις για το ποσοστό των δαπανών που θα μπορεί να αφαιρεί ο μισθωτός από το εισόδημα που ξοδεύει για τη διαβίωσή του, ακριβώς όπως πράττει ο επαγγελματίας.
Αν δεν το κάνει, καλύτερα να σιωπήσει και να αφήσει την κυβέρνηση να προχωρήσει με αυτή την ίσως χονδροκομένη, αλλά σίγουρα υποχρεωτική για λόγους ισότητας, αύξηση της πραγματικής φορολογίας. Ας ξεκινήσουμε με κάτι μάλλον απλό. Να διαπραγματευόμαστε τις τιμές των επαγγελματιών, αντί να γινόμαστε συνένοχοι στη φοροδιαφυγή λίγων σε βάρος των πολλών.
Ξεχνούμε ότι το πραγματικό όφελος δεν είναι μόνον ο ΦΠΑ αλλά και ο φόρος εισοδήματος. Δείτε ένα παράδειγμα. Εστω μια υπηρεσία για την οποία σμφωνούμε να πληρώσουμε 100 ευρώ. Στην παρατήρηση «με απόδειξη ή με ΦΠΑ», άρα μια τελική πληρωμή 124 ευρώ, απαντούμε αρνητικά.
«Κερδίζουμε», πιστεύουμε, 24 ευρώ, ένα πολύ σοβαρό ποσό. Το κάνουμε πρόθυμα γιατί πιστεύουμε ότι ο επαγγελματίας δεν κερδίζει τίποτε αφού τα 24 θα τα αποδώσει τελικά στο αδηφάγο δημόσιο. Εκτός του ότι αυτό δεν είναι ο κανόνας, η «άλλη πλευρ» κερδίζει κάτι περισσότερο: αφού η συναλλαγή είναι «μαύρη», άρα χωρίς απόδειξη είναι ως να μην έχει γίνει ποτέ, άρα ποτέ δεν δημιουργήθηκε εισόδημα εργασίας, δεν πρόκειται ποτέ να το περάσει στο Ε1 και δεν θα χρειαστεί ποτέ να πληρώσει φόρο εισοδήματος.
Στην πράξη δηλαδή κερδίζει κι ένα 20% αν θεωρήσουμε ότι αυτή θα ήταν η μέση φορολογική επιβάρυνσή του. Βεβαίως, ο σωστός, από οικονομική άποψη, υπολογισμός, πρέπει να γίνεται με τον «οριακό», δηλαδή τον ανώτατο συντελεστή δηλαδή, στο συγκεκριμένο παράδειγμα, ο επαγγελματίας γλιτώνει 42 ευρώ.
Επομένως, την άλλη φορά που θα συνεργαστείτε στην απόκρυψη φορολογητέας ύλης, κάντε μια μικρή διαπραγμάτευση επί της ζητούμενης τιμής. Να δείτε πως όταν εφαρμοστούν τα μέτρα Χατζηδάκη θα είναι ευκολότερο να πετύχετε μια καλύτερη τιμή. Κι επειδή, κατά τη δική μου πρόβλεψη, πολλοί επαγγελματίες θα σπεύσουν να περάσουν τη φορολογική τους «αποκάλυψη» ως μια πρόσθετη επιβάρυνση στην τσέπη τους, οι υπηρεσίες τους θα ακριβύνουν.
Επομένως, θα είναι απαραίτητο να δοκιμάσετε τις ικανότητές σας στη διαπραγμάτευση. Το παζάρεμα, μια ξεχασμένη αρετή των παλαιών, μπορεί να φανεί εξαιρετικά χρήσιμη στην εποχή της ακρίβειας.
