Η Γαλλία βαδίζει με επιταχυνόμενο βήμα στον δρόμο που οδήγησε την Ελλάδα στη χρεοκοπία του 2010. Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού που επιχείρησε ο Μακρόν πριν από μερικά χρόνια προσέκρουσε στον τοίχο των κινητοποιήσεων με πρωταγωνιστές τα «κίτρινα γιλέκα». Το ίδιο συνέβη και με ορισμένες ιδιωτικοποιήσεις.
Η Ελλάδα το 2010 ήταν ένα μικρό «πειραματόζωο» στα χέρια των αγορών και της τρόικας. Χρεοκοπήσαμε, μπήκαμε στα μνημόνια και ο υπόλοιπος κόσμος παρακολουθούσε το δράμα μας σαν θέατρο σκιών. Μπορούσαν να μας «σώσουν» με 200–300 δισ. και πάλι να τους περισσέψουν ρέστα.
Τώρα, φανταστείτε να συμβεί το ίδιο με τη Γαλλία: δημόσιο χρέος πάνω από 3 τρισ. ευρώ, ΑΕΠ 2,5 φορές της Ισπανίας και διπλάσιο της Ιταλίας. Αν το Παρίσι χάσει την εμπιστοσύνη των αγορών, τα spreads θα εκτοξευθούν όχι μόνο εκεί αλλά και στη Ρώμη, στη Μαδρίτη, ακόμη και στο Βερολίνο. Το ευρώ θα κλυδωνιστεί σαν βάρκα στον ήδη τρικυμισμένο Ατλαντικό. Αν η Ελλάδα προκάλεσε ένα «domino effect», η Γαλλία μπορεί να προκαλέσει… πυρηνικό ατύχημα.
Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό; Η Γερμανία; Μαζί με ποιον; Με την Ιταλία (140% χρέος), την Ισπανία (103%) ή την Ελλάδα (152%); Δηλαδή, θα μαζευτούν οι μεθυσμένοι να στηρίξουν τον λιπόθυμο από αλκοόλ. Καλή μας τύχη.
Και το χειρότερο: η Γαλλία δεν είναι μια χώρα της περιφέρειας. Είναι πυρηνική δύναμη, μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και στρατιωτικός βραχίονας της Ευρώπης. Αν βουλιάξει, δεν θα χρειαστεί να ρίξει βόμβες ο Πούτιν ή ο Ερντογάν· θα τις έχουν ρίξει οι ίδιοι οι Γάλλοι στα θεμέλια της Ευρώπης.
Το ΔΝΤ το λέει κομψά: «Χρειάζονται αξιόπιστα μέτρα και συναίνεση». Μετάφραση: ή βάζετε μυαλό ή έρχεται ελληνικό σενάριο επί δέκα. Μόνο που αυτήν τη φορά δεν θα έρθουν «τροϊκανοί» να στήνουν αντίσκηνα στο Σύνταγμα· η ίδια η Ευρωζώνη θα βάλει λουκέτο.
Ποιος όμως θα λάβει τα μέτρα; Ο Μελανσόν, ο «Λαφαζάνης» της Γαλλίας, ή η Λεπέν που υπόσχεται μείωση των ορίων συνταξιοδότησης για να κερδίσει εκλογές; Οι λαοί έχουν το δικαίωμα να αυτοκτονούν· το ζήτημα είναι αν θα παρασύρουν κι εμάς μαζί τους.
Αν η Γαλλία περάσει σήμερα κρίση όπως η Ελλάδα το 2010, το σοκ θα είναι πολλαπλάσιο:
1️⃣ Οικονομικό – Αγορές & Τράπεζες
Το ελληνικό χρέος το 2010 ήταν 350 δισ. ευρώ (2% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης). Το γαλλικό σήμερα ξεπερνά τα 3 τρισ. (110% του ΑΕΠ). Αν αμφισβητηθεί, θα υπάρξει πανικός σε ομόλογα, τράπεζες και CDS σε όλη την Ευρώπη. Το ευρώ θα πιεστεί περισσότερο από ό,τι το 2010–2012.
2️⃣ Πολιτικό – Ευρωπαϊκή Συνοχή
Η Ελλάδα «σήκωσε» την τρόικα. Ήταν δύσκολο αλλά διαχειρίσιμο. Η Γαλλία δεν μπορεί να στηριχθεί με τα υπάρχοντα εργαλεία (ESM, ΟΜΤ). Το δίλημμα θα είναι «ομοσπονδία ή διάλυση».
3️⃣ Γεωστρατηγικό – Ρόλος της Γαλλίας
Ένα Παρίσι σε οικονομικό χάος σημαίνει αποδυναμωμένη Ευρώπη: ασθενής εξωτερική πολιτική, αστάθεια στην Αφρική, μειωμένη στήριξη στην Ουκρανία. Δώρο στη Μόσχα και στο Πεκίνο.
4️⃣ Domino Effect
Το 2025 πολλές χώρες της ΕΕ έχουν χρέος >100% του ΑΕΠ: Ελλάδα 152,5%, Ιταλία 137,9%, Γαλλία 114,1%, Βέλγιο 106,8%, Ισπανία 103,5%. Εκτός ΕΕ, Ιαπωνία ~240%, ΗΠΑ ~122%, Καναδάς ~107%, Ην. Βασίλειο ~101%. Ένα γαλλικό «ατύχημα» μπορεί να παρασύρει το σύνολο του συστήματος.
🔑 Συμπέρασμα:
Η Ελλάδα το 2010 ήταν το «πειραματόζωο». Η Γαλλία θα ήταν καταλύτης μιας συστημικής κρίσης. Το δίλημμα για την Ευρώπη θα είναι ξεκάθαρο: περισσότερη ενοποίηση ή διάλυση.
📬🖊️ Επιστολές αναγνωστών
«Η τεχνολογική πρόοδος και τα όπλα των φτωχών εθνών»
Γεια χαρά και πάλι.
Στο άρθρο σας "Τι κυοφορεί η ανατροπή στους εξοπλισμούς" πιάνεται ένα θέμα ευρύτερο από ότι φαίνεται με μια πρώτη ματιά. Δεν είναι μόνο ότι η τεχνολογία έχει γίνει φθηνή ή δημοκρατική, αλλά ο πυρήνας του εν λόγω ζητήματος είναι ότι όσο η επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη και ακμή συνεχίζονται τότε συνεπάγεται ότι ακόμα και το φτωχότερο κράτος θα έχει πρόσβαση σε κάποιο όπλο μαζικής καταστροφής (πυρηνικά, χημικά, βιολογικά κ.ά.).
Που σημαίνει: όσο η τεχνολογία εξελίσσεται (μέσω της πανανθρώπινης συλλογικότητας και των απρόσκοπτων επενδύσεων) τόσο και πιο εξελιγμένα όπλα θα παράγονται. Όμως αυτό το φαινόμενο έχει ως συνέπεια κάποια όπλα του παρελθόντος να γίνονται φθηνά και σχετικά εύκολα στην κατασκευή τους. Για παράδειγμα, για να κατασκευάσει ένα έθνος σήμερα θερμοπυρηνικές βόμβες (ή υδρογονοβόμβες) απαιτείται μεγάλη τεχνογνωσία και με πάρα πολλές επενδύσεις.
(Παρεμπιπτόνως, αν αυτά τα προαπαιτούμενα ισχύουν τότε μπορεί να κατασκευάσει όσα αντίτυπα της βόμβας θέλει, δεν υπάρχει πλέον όριο). Την ίδια στιγμή οι παλιές βόμβες σχάσης πλουτωνίου γίνονται σχετικά εύκολες στην κατασκευή λόγω ακριβώς της συνεχούς εξέλιξης της τεχνολογίας.
Αυτή η αρχή ισχύει για οποιονδήποτε τεχνολογικό πολιτισμό στο παρατηρήσιμο σύμπαν (ορατό σύμπαν). Όσο η τεχνολογική πρόοδος συνεχίζει ασταμάτητα τότε κάποια στιγμή κάποια όπλα μαζικής καταστροφής θα γίνουν προσβάσιμα και στο πιο φτωχό έθνος. Αυτό αποτελεί συνέπεια της αέναης τεχνολογικής εξέλιξης. Και μπορεί αυτά τα όπλα μαζικής καταστροφής των φτωχών εθνών να είναι ξεπερασμένης τεχνολογίας, δεν παύουν όμως να είναι μαζικής καταστροφής!
Μάλιστα σημαντικό κομμάτι αυτού που ονομάζουμε τεχνολογική ανάπτυξη είναι η τεχνολογία σμίκρυνσης. Για παράδειγμα ένας υπολογιστής με λυχνίες αντί για τρανσίστορ και τυποποιημένα κυκλώματα χρειάζεται ένα ολόκληρο κτίριο, όταν ένα PC με Windows 2000 χρειάζεται πολύ λιγότερο χώρο και ακόμα λιγότερο χώρο χρειάζεται ένα smartphone.
Μια πυρηνική βόμβα όσο ένα δωμάτιο είναι πολύ λιγότερο χρήσιμη από μία ολίγων τόνων η οποία μπορεί να μετεφερθεί με πύραυλο και ακόμα λιγότερο χρήσιμη από μία πυρηνική βόμβα σε μέγεθος χαρτοφύλακα. Οι διαφορές σε στρατηγικό επίπεδο είναι απλά τεράστιες. Άλλη χρησιμότητα έχει όταν «πιάνει» ένα δωμάτιο, άλλη όταν «πιάνει» μια κεφαλή πυραύλου και άλλη όταν είναι σε μέγεθος χαρτοφύλακα.
Οι παλιότεροι θα θυμούνταί ίσως το παλαίποτε videogame για PC με τίτλο «Master of Orion», το πρώτο παιχνίδι τύπου «4X» (Explore, Expand, Exploit, Exterminate), όπου όταν ανέβαινες στο «tech tree» ειδικά στον τομέα του "Construction" τότε όλα τα τεχνολογικά καλούδια "έπιαναν" πολύ λιγότερο χώρο και με αυτό τον τρόπο μπορούσες να τα χωρέσεις στα διαστημόπλοια που σχεδίαζες και κατασκεύαζες, αφού το μέγεθος των διαστημοπλοίων είναι πεπερασμένο, με αποτέλεσμα να έφτανες στο σημείο να μπορείς να καταστρέψεις οτιδήποτε στο διάβα σου, ακόμα και ολόκληρους πλανλητες.
Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω αλλά και να υπενθυμίσω ότι ο μεγαλύτερος περιοριστικός παράγοντας από όλους (πρώτες ύλες, ζωτικός χώρος, τρόφιμα κ.λ.π.) για έναν τεχνολογικό πολιτισμό (τονίζω: τεχνολογικό πολιτισμό) στο σύμπαν είναι η ενέργεια. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Μ.Μ.
Απάντηση: Αγγίζετε την ουσία: η τεχνολογική πρόοδος δεν σημαίνει μόνο φθηνότερα κινητά και υπολογιστές, αλλά και φθηνότερα –και μικρότερα– όπλα μαζικής καταστροφής. Η «δημοκρατικοποίηση» της τεχνολογίας καθιστά πλέον προσβάσιμες παλιές τεχνολογίες σε χώρες και δρώντες που άλλοτε δεν μπορούσαν καν να τις αγγίξουν. Αυτό δημιουργεί έναν νέο, ασύμμετρο κόσμο, όπου ακόμα και το πιο αδύναμο κράτος μπορεί να διαθέτει όπλα δυσανάλογης ισχύος. Και πράγματι, ο έσχατος περιορισμός κάθε πολιτισμού δεν είναι άλλος από την ενέργεια.
